گزارش
تنها «باغ ژاپنی» چای ایران
تنها باغ ژاپنی چای ایران در روستای طارم‌سرا قرار دارد و برخلاف باغهای چای به‌صورت دیم بهره‌برداری می‌شود
محمود مولایی- روزنامه‌نگار
باغ چای ژاپنی طارم‌سرا، تنها باغ چای ژاپنی ایران، باغ پدری علی اکبر داداش‌پور است. او حالا مالک باغی است که به‌صورت پلکانی درآمده و اهالی روستا به آن «باغ خیابانی» می‌گویند. داداش پور سال1397 به روستای طارم‌سرا در منطقه رانکوه شهرستان املش در استان گیلان بازگشت تا باغ پدری را احیا کند.
مقرون‌به‌صرفه
تنها باغ چای متفاوت در شهرستان املش در روستای طارم‌سرا قرار دارد. علی‌اکبر داداش‌پور که استاد دانشگاه است واقتصاد تدریس می‌کند، به واسطه آن باغ چایی را طراحی و اجرا کرده که مقرون‌به‌صرفه باشد. او به همشهری می‌گوید: «پیش از آنکه دست به‌کار شوم، مطالعات بسیاری در زمینه کسب‌وکار چایکاری در گیلان انجام دادم. بحث چای در گیلان ویژه است و به 2 بخش تقسیم می‌شود؛ یک بخش چایکاران هستند و بخش دیگر کارخانه‌داران که چایکاران محصولات خود را به کارخانه‌داران می‌دهند.»
او ادامه می‌دهد: «25درصد از بهای چای سبز را دولت تقبل می‌کند و 75درصد باقیمانده بر‌عهده کارخانه‌داران است. با وجود این، بهای برگ سبز برای چایکار به‌صرفه نیست. قیمت چای هم بالا نیست و پرداختش به چایکاران اغلب با تأخیر انجام می‌شود.»
داداش‌پور در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که شیوه دیگری را برای درآمدزایی از باغ چای خود درنظر بگیرد. او تأکید می‌کند: «ما به‌دنبال شیوه‌ای بودیم که در مقیاس کوچک کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنیم. در عین حال، محصول چای خشک باشد. روی کیفیت چای هم کار کردیم.»
باغ ژاپنی و چینی
به‌گفته داداش‌پور، باغ چای طارم‌سرا از باغهای ژاپنی و چینی الگوبرداری شده است. او می‌گوید: «برداشت مناسبی از باغهای چای که در ژاپن و چین وجود دارد، صورت می‌گیرد. برای همین، کاری کردیم که باغ چای ما هم خوب و مناسب باشد.» داداش‌پور تأکید می‌کند: «من برای درست‌کردن باغ ژاپنی چای هیچ وام و تسهیلاتی از دولت نگرفتم. چون شغل دیگری داشتم و هزینه طراحی و اجرای باغ ژاپنی با هزینه شخصی خودم انجام شد.» او یادآور می‌شود: «اینجا باغ پدری بنده است و سعی کردم باغی درست کنم که چایکاران دیگر از آن الگوبرداری کنند. در حال حاضر از شرایط کسب‌وکار چایکاری در باغ ژاپنی راضی هستم.»
باغی کوهپایه‌ای
روستای طارم‌سرا کوهپایه‌ای است؛ موضوعی که سبب نگرانی داداش‌پور شده بود. خودش عنوان می‌کند: «باغهای چای که در دشت است شرایط بهتری دارد، درحالی‌که در وضعیت کوهپایه‌ای ما باید کاری می‌کردیم که برخی ضعف‌ها را برطرف کنیم. اصلاح ردیف بوته‌های چای در باغهای شیبدار، کمک مؤثری برای مقابله با خشکی و افزایش عملکرد چای است. این اتفاق در دشت به‌راحتی انجام می‌شود ولی در باغهای کوهپایه‌ای که دارای شیب است، باید فکر اساسی می‌کردیم. خوشبختانه با اقداماتی که انجام دادیم به نتایج خیلی خوبی رسیدیم.» داداش‌پور می‌گوید: «برای اینکه در کوهپایه به یک باغ چای مناسب دست پیدا کنیم، در زمین شیبدار به اصطلاح کف زدیم و وسط آن یک معبر اجرا کردیم؛ کاری که به رشد مناسب گیاه چای کمک بسیاری می‌کند؛ به‌خصوص که چای کوهپایه‌ای در قیاس با چای جلگه‌ای بهتر است یعنی خواص بیشتر و خواص آنتی‌اکسیدانی دارد.»
صفر تا صد
سیستم بهره‌برداری از محصولات باغ چای ژاپنی به‌صورت مکانیزه است؛ البته نه در آبیاری، زیرا این باغ دیمی است وآبیاری آن به شکل سنتی و مناسب از طریق بارش‌های گیلان صورت می‌گیرد. داداش‌پور توضیح می‌دهد: «من محصول چای خودم را در اختیار کارخانه قرار نمی‌دهم، چون 3دستگاه کوچک خریداری کردم که تمامی مراحل رسیدن به یک چای خشک را انجام می‌دهد. دستگاه یا ماشین مالش چای سیاه می‌تواند برگ‌های پلاس‌شده را 10تا 30دقیقه مالش دهد و آماده اکسیداسیون کند. دستگاهی داریم که عملیات استراحت‌دادن به چای در آن صورت می‌گیرد و دستگاه دیگری که چای‌خشک‌کن است. با اینکه آبیاری باغ دیمی است، اما در تلاش هستیم باغ چای را به سیستم مه‌پاش مجهز کنیم.» او عنوان می‌کند: «از آنجا که در حاشیه جنگل قرار داریم، در فصل بهار به اندازه کافی باغ چای آبیاری می‌شود. سالی یک نوبت در پایان پاییز بوته‌ها را هرس می‌کنیم. در کشت پلکانی آن هم در شیب تند کوه، مواد مغذی خاک پس از تندباران، در خود باغ باقی می‌ماند و از بین نمی‌رود. خاک کوه هم‌شسته نمی‌شود و در پایین دست خسارت ایجاد نمی‌کند و هم در رشد بوته‌ها و رشد برگ‌ها مؤثر است.»
چشم‌انداز باغ ژاپنی چای
بوته‌های چای که از دور شبیه هزارتوی بازی‌‌های کودکانه است، چشم‌انداز زیبایی به روستای طارم سرا داده است. در باغ چای ژاپنی از آفت‌کش‌های نباتی به هیچ‌وجه استفاده نمی‌‌کنند و برای تقویت خاک نیز به ندرت از کودشیمیایی استفاده می‌شود. این موضوع را می‌توان از وجود عنکبوت‌ها در این باغ متوجه شد. طوری که لای بوته‌های چای، عنکبوت‌‌های زردرنگ و درشتی به چشم می‌آید. مهدی پورعابد که در حوالی روستای طارم سرا زندگی می‌کند، در این رابطه به همشهری می‌گوید: «باغهای چای در روستای طارم سرا، قدمتی بیش از 60سال دارد. البته برخی باغ‌ها در دهه‌های اخیر به باغ چای تبدیل شده است. باغ چای ژاپنی هم در سال‌های اخیر به باغهای چای روستای طارم سرا اضافه شده است.» او ادامه می‌دهد: «به جرأت می‌توانم بگویم که متفاوت‌ترین باغ چای منطقه املش همین باغ چای ژاپنی است. ما به آن باغ خیابانی هم می‌گوییم. باغ بزرگی نیست، اما شرایط خیلی مناسبی دارد.» پورعابد عنوان می‌کند: «باغ چای ژاپنی مکانیزه است، شیبدار است و با کارهایی که روی این باغ انجام داده‌اند، نیاز به آبیاری هم ندارد. هزینه زیادی برای ساخت باغ ژاپنی انجام شده، اما به‌نظر می‌رسد که به سوددهی رسیده است.» جالب اینکه در جوار باغ چای ژاپنی، کارگاه نیمه سنتی و نیمه مدرنی فعالیت می‌کند که چای با کیفیت بالایی عرضه شود.
باغ چای ژاپنی مکانیزه است. شیبدار است و با کارهایی که روی این باغ انجام داده‌اند، نیاز به آبیاری هم ندارد. هزینه زیادی برای ساخت باغ ژاپنی انجام شده، اما به‌نظر می‌رسد که به سوددهی رسیده است
سالی یک نوبت در پایان پاییز بوته‌ها را هرس می‌کنیم. در کشت پلکانی آن هم در شیب تند کوه، مواد مغذی خاک پس از تندباران، در خود باغ باقی می‌ماند و از بین نمی‌رود. خاک کوه‌هم شسته نمی‌شود و در پایین دست خسارت ایجاد نمی‌کند
در همینه زمینه :
