هدر دادن آب با چراغِ خاموش

 محمدحسین فلاح|‌ روزنامه‌نگار:

کم‌آبی به یکی از دغدغه‌های مهم و اصلی مردم جهان، ایران و استان‌های خشک و کویری مثل یزد تبدیل شده است. به همان میزان که مردم دغدغه کم‌آبی و شاید هم بی‌آبی دارند، عده‌ای معدود قدر آب را نمی‌دانند و بدون احساس مسئولیت، این مایع گرانبها و بی‌بدیل را ناآگاهانه هدر می‌دهند.  نوک پیکان توصیه‌ها برای صرفه‌جویی، در درجه اول به سمت خانوارها و بعد از آن به سمت کشاورزی، صنایع و چند بخش دیگر است. نکته‌ای که از آن غافل مانده‌ایم، توجه به بخش‌های کوچک اما پرآبخوری است که پنهان مانده است و کسی به آنها توجه زیادی ندارد.

*باغچه‌های خانه‌ها با آب آشامیدنی آبیاری می‌شوند و کسی هم نمی‌تواند ادعا کند آب غیرشرب را برای مصرف به داخل خانه می‌آورد. در خانۀ اغلب شهروندان در تفت و مهریز و یزد، باغچه‌های کوچک و بزرگی وجود دارد که با آب لوله‌کشی و تصفیه‌شده آبیاری می‌شوند. حتی وقتی صحبت از صرفه‌جویی در خانوارها می‌شود، به این بخش که آب سالم فراوانی به هدر می‌رود، توجه نمی‌شود. 
* ساختمان‌سازی از بخش‌های دیگری است که با چراغ‌ِ خاموش، آب آشامیدنی شهروندان را مصرف می‌کند. اگر فرض کنیم برای ساختمان‌های چند‌طبقه و بزرگ و به‌خصوص دولتی از آب تانکر استفاده می‌شود، نمی‌توانیم کتمان کنیم که برای ساختن خانه و مغازه‌های معمولی از آب آشامیدنی زیادی استفاده می‌شود که برای رفع مایحتاج اصلی مردم است. 

* شستن پیاده‌رو با آب آشامیدنی و برق انداختن جلو در مغازه برای جلب بیشتر مشتری از مواردی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. آبی که برای آشامیدن است و آینده‌ای مبهم دارد، نباید این‌طور روی زمین و پیاده‌رو جاری شود و کسی هم به داد آن نرسد. 
* گاه دیده می‌شود برای آبیاری درختان کنار خیابان‌ها و بلوارها، نه به اندازه نیاز بلکه به میزان چند برابر، آب هدر می‌رود. شاید این آب برای آشامیدن نباشد، اما می‌توان از آن در جایی دیگر استفاده کرد.
* شکستگی گاه به گاه لوله‌های آب (خانگی یا شهری) نیز بخش قابل توجهی از آب آشامیدنی را می‌بلعد که البته نسبت به گذشته، کمتر شده اما هنوز هم شایع است. 

بنابراین اگر می‌خواهیم آیندگان بی‌آب نمانند و از ما به نیکی یاد کنند، باید دست به دست هم دهیم و قدر آب را بدانیم. فرقی هم ندارد، صرفه‌جویی در مصرف آب مختص دارا و نادار یا بخش خصوصی و دولتی نیست؛ دردی مشترک است که همه باید به آن توجه کنند. پیشنهاد می‌شود کمیته‌ای با پشتوانه قانونی تشکیل شود و به صورت محسوس و نامحسوس، مصرف‌های غیر‌ضروری مثل شستن پیاده‌رو را نظارت کند و با خاطیانی که آب گرانبها را هدر می‌دهند برخورد قانونی کند. از همین الان به فکر مدیریت مصرف آب باشیم که فردا دیر است.