روایت زنانه

پونه مجدفر

اگر تا دیروز برای درک موفقیت ابراهیم حاتمی‌کیا، باید به خاطره سال‌های نه‌چندان نزدیک رجوع می‌کردیم(که از نزدیک‌ترینش، یعنی فیلم «چ» بیش از یک دهه می‌گذرد) حالا چشم انداز توفیق برای کارگردان شاخص دهه70 سینمای ایران کاملا در دسترس است؛ موفقیتی که به لحاظ کیفیت فاصله زیادی با «به وقت شام» و «خروج» دارد و پیداست که فیلمساز با حوصله و تمرکز به روایت ماجرایی تاریخی پرداخته است. فیلم تا آنجا که بر تبحر حاتمی‌کیا، یعنی خلق ملودرام استوار است، موفق نشان می‌دهد و آنجا که در دل ماجراهای عصر موسی علیه‌السلام، قصه روز را می‌گوید و به روایتی زنانه می‌رسد، هوشمندی سازنده‌اش را به نمایش می‌گذارد.  همه آنچه از مریلا زارعی در فیلم می‌بینیم با حس و حساسیت تماشاگر کار دارد و قرار است ملودرام و روایت زنانه، در کنار تلاش فن‌سالارانه حاتمی‌کیا و گروه تکنیسین‌هایش فیلم را به ساحل امن برساند. مشکل فیلم در بخش‌هایی نمود می‌یابد که حاتمی‌کیا را به‌عنوان سازنده فیلمی تاریخی-مذهبی قرار است در قامت سیسیل بی. دمیل ببینیم. از فیلم کلاسیک «ده فرمان» محصول ۱۹۵۶ نزدیک به ۷۰‌سال می‌گذرد و سینما در این سال‌های طولانی پیشرفت تکنیکی زیادی کرده که نشانه‌های آشکاری از آن را در فیلم حاتمی‌کیا هم می‌بینیم، ولی نوع روایت و پرداختن به شخصیت‌ها، به‌خصوص بدمن‌ها، فاقد طراوت و همراه با اغراق است. خوشبختانه روایت زنانه و تلاش مادرانه و تحرک داستانی در دو پرده آخر، فیلم حاتمی‌کیا را به محصولی قابل‌قبول مبدل می‌کند و قابل‌قبول، توصیفی است که کارهای تاریخی-مذهبی هم‌نسلان حاتمی‌کیا، از آن فاصله بعیدی دارند.