دربست، جزیره

رابعه تیموری-  ‌روزنامه نگار

استخدام راننده پایه یک ایرانی برای بخش حمل‌ونقل جاده‌ای کشورهای مختلف اتفاق تازه‌ای نیست و ترانزیت بین‌المللی همیشه خواهان راننده‌های ماهر خودروهای سنگین بوده تا بخشی از این کمبود جهانی رفع و جبران شود؛ اما استخدام راننده تاکسی فارسی زبان برای سایر کشورها، پدیده نوظهوری است که به تازگی شاهد آن هستیم. این تقاضای نیروی کار ایرانی بیشتر در کشورهای عربی به چشم می‌خورد و به تازگی شرکت‌هایی از طریق فضای مجازی برای جذب راننده پایه3 اقدام کرده‌اند؛ شرکت‌هایی که از فعالان بین‌المللی حوزه حمل‌ونقل مسافری هستند و در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شعبه دارند یا شرکت‌هایی که در قالب قراردادهای همکاری با کارفرمایان عرب زبان، تأمین نیروی انسانی مورد نیاز آنها را بر عهده گرفته‌اند.

خوش اخلاق‌های برازنده، استخدام می‌شوند
اغلب آگهی‌های «جذب راننده برای کشورهای عربی» در اینستاگرام به چشم می‌خورد؛ آگهی‌های کوتاه و بدون طول و تفصیل که شرایط استخدام را روشن نمی‌کنند و متقاضیان برای اطلاع از چند و چون ماجرا باید با شماره تلفن‌هایی که در آگهی درج شده تماس بگیرند. اگر چه تسلط به زبان انگلیسی و آشنایی با زبان عربی تنها مواردی هستند که از سوی اپراتور شرکت به‌عنوان شروط اولیه استخدام مطرح می‌شوند، اما وقتی رزومه متقاضیان استخدام مورد تأیید قرار می‌گیرد و آنها مقابل مسئول گزینش قرار می‌گیرند، متوجه می‌شوند که ماجرا پیچیده‌تر از آشنایی به چند زبان زنده دنیاست. مسئول گزینش که معمولا مدیر آن شرکت یا نماینده امین آنهاست ترجیح می‌دهد راننده‌هایی را راهی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس کند که بدون لهجه عربی و انگلیسی صحبت کنند، از قد و بالا و فیزیک بدنی برازنده‌ای برخوردار باشند و در رانندگی کمترین تخلفات را داشته باشند. البته حسن رفتار با مشتری و مبادی آداب بودن هم شرط مهمی است و اگر مدیران نتوانند با نگاه خریدارانه و تیزبین خود عیب و ایرادهای شخصیتی متقاضی را جست‌وجو و پیدا کنند، گواهی‌های عدم‌سوء پیشینه و پرسشنامه‌های عریض و طویلی که براساس معیارهای روانشناسانه تنظیم شده، این وظیفه را به سرانجام می‌رسانند.

اماراتی‌ها خواهان استخدام راننده ایرانی
با آنکه کارفرما وظیفه دارد برای پذیرفته‌شدگان کارت اقامت و ویزای کاری تهیه کند، داشتن کارت اقامت حتما برای متقاضیان یک امتیاز به شمار می‌آید. هنوز اغلب کشورهای خلیج‌فارس به خانم‌های غیرعرب، اجازه مسافرکشی نمی‌دهند و آقایان راننده متقاضی استخدام در این کشورها با خانم‌های ایرانی رقابت نمی‌کنند. اگر چه قوانین رانندگی در کشورهای مختلف متفاوت است، بسیاری از کارفرمایان ترجیح می‌دهند از متقاضیان استخدام، آزمونی عملی بگیرند که به آزمون دریافت گواهینامه ایرانی بی‌شباهت نیست. در این آزمون فرز بودن، روش مواجهه راننده با اتفاقات غیرمنتظره و دست فرمان او محک زده می‌شود تا خاطرجمع شوند در آزمون رانندگی که بعد از استخدام در کشورهای عربی از آنها گرفته می‌شود سربلند بیرون می‌آیند و می‌توانند با خودروهای تویوتا کمری، بی‌ام‌دبلیو و مرسدس بنز که تاکسی‌های این کشورهای توریستی هستند به سادگی کار کنند. تازه‌ترین آگهی‌های استخدام راننده ایرانی از سوی شرکت‌های حمل‌ونقل امارات متحده عربی منتشر شده، اما در مقاطعی شرکت‌های ترانزیتی کشورهای بحرین، کویت، عراق، عمان، قطر و عربستان سعودی هم خواهان فعالیت راننده‌های ایرانی در کشور خود بوده‌اند.

فقط جوان‌ها داوطلب شوند
این تمایل به همکاری با راننده‌های فارسی زبان از فراوانی شمار ایرانیان مهاجر و گسترش ترددهای تجاری، توریستی و زیارتی ایرانیان به این کشورها ناشی می‌شود. با آنکه گذشت 2سال از زمان دریافت گواهینامه رانندگی از شرایط مهم استخدام راننده برای کشورهای عربی است، سن متقاضیان نباید از 22سال کمتر و از 30سال بیشتر باشد. اغلب گردانندگان عرب زبان شرکت‌های فعال در حوزه حمل‌ونقل شهری ترجیح می‌دهند راننده‌های ایرانی را به‌عنوان کارمند خود به‌کار بگیرند، اما در مواردی هم از ویزای کاری این راننده‌ها برای گسترش شعب شرکت استفاده می‌کنند و راننده ایرانی با وجود مسئولیت صوری در شرکت، وظیفه حمل‌ونقل توریست‌های غیرعرب را بر عهده دارد. راننده‌هایی که قرعه به نام‌شان بیفتد و استخدام شوند از مزایایی مانند بیمه درمانی، حقوق ماهانه و پاداش‌های فصلی و سالانه یورویی برخوردار می‌شوند. تأمین مسکن مناسب راننده‌ها نیز از دیگر تعهدات کارفرمایان عرب است.

 قانونمداری؛ شرط استخدام در سفارت
تعدادی از شوماخرهای ایرانی هم جویای کار برای دریافت حقوق یورویی راهی غربت نمی‌شوند و اگر اقبال یارشان باشد، در ایران به استخدام سفارت‌های کشورهای مختلف درمی‌آیند. یکی از شرایط خاصی که برای استخدام در سفارت‌ها وجود دارد، قانونمندی راننده‌هاست و اگر متقاضیان در پرونده کاری خود خطاهای رانندگی پرخطر داشته باشند، حائز شرایط استخدام شناخته نمی‌شوند. پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی سفارت‌ها که کارمندان این مراکز دیپلماتیک به شمار می‌آیند، باید علاوه بر سابقه درخشان در رانندگی به زبان انگلیسی مسلط باشند و با زبان کشور استخدام‌کننده آشنایی داشته باشند. آشنایی به مسیرهای اصلی و فرعی شهر تهران، مبادی آداب بودن، نداشتن سوءپیشینه کیفری، اکتسابی نبودن تابعیت ایرانی داوطلب و همسرش و نداشتن ممنوعیت برای استخدام در دستگاه‌های اجرایی ایرانی از دیگر شرایطی است که در گزینش متقاضیان در نظر می‌گیرند.