خیابانی به افتخار پدر طب کودکان

سیدسروش طباطبایی‌پور

در تهران گاهی برخی محله‌ها با تاریخ و وقایع شان به ساکنان آنجا اعتبار می‌بخشند و گاهی برعکس، برخی آدم‌ها آن‌قدر برای یک سرزمین باارزشند که اگر نامشان را بر سردر هر خیابان و گذری حک کنی، آنجا را عزیز و معتبر می‌کنند. یکی از این مکان‌ها خیابان دکتر محمد قریب در ضلع شرقی بیمارستان امام خمینی(ره) تهران است، جایی در منطقه6 تهران که با یکی از قدیمی‌ترین بلوارهای ایران، یعنی بلوار کشاورز تهران تقاطع دارد و نامش ما را به یاد بزرگ‌مردی می‌اندازد که برای سلامتی کودکان کشورش قدم‌های مهمی برداشت.  به مناسبت اول بهمن، سالروز درگذشت دکتر محمد قریب، این طبیب جسم و جان کودکان ایرانی در دنیای غریب وی گشتی می‌زنیم.

خیابان قریب کجاست؟
از دهه1320 شمسی و بعد از تأسیس بیمارستان هزارتختخوابی که بعد از انقلاب بیمارستان امام‌خمینی(ره) نامگذاری شد، این منطقه اهمیت درمانی ویژه‌ای یافت. البته در آن روزگار، این محدوده هنوز در حاشیه پایتخت قرار داشت و بعد از عملیات عمرانی بلوار کشاورز در دهه1330 شمسی که نهر کرج هم از میانش عبور می‌کرد، این منطقه به تفرجگاهی باصفا برای پایتخت‌نشینان تبدیل و به‌‌خصوص آخر هفته‌ها پای تهرانی‌ها به این محدوده بیشتر باز شد. با تأسیس نخستین بیمارستان تخصصی کودکان در ساختمانی هم‌جوار با بیمارستان هزارتختخوابی در دهه1340 شمسی، اهمیت درمانی این منطقه چند برابر شد و نام خیابان مجاور بیمارستانی که دکتر محمد قریب هم در تأسیس آن سهمی بسزا داشت به افتخار این پزشک کودکان، دکتر محمد قریب شد.

دکتر قریب که بود؟
زمانی که علم پزشکی در حوزه کودکان در اروپا پیشرفت کرده بود، دکتر محمد قریب توانست بالاترین نشان افتخار کشور فرانسه، یعنی «لژیون دونور» را از آن خود کند. برای شناختش همین ‌قدر کافی است که به توصیه‌های او به شاگردانش توجه کنیم که می‌گفت: «شما که قرار است پزشک کودکان شوید، همیشه موقع معاینه و معالجه سعی کنید که بچه‌ها را مثل فرزندان خود بدانید و دلسوزانه برایشان کار کنید، همان‌طور که یک پدر نگران سرنوشت کودکش است.» او از نخستین متخصصان طب کودکان در ایران بود که علاوه بر تربیت پزشکان فراوان، توانست دانش نوین پزشکی کودکان را در ایران بنیان بگذارد. او همراه با دکتر حسن اهری نخستین بیمارستان تخصصی کودکان را در ایران تأسیس کرد، بیمارستانی با نام «مرکز طبی کودکان تهران» که در ضلع جنوب شرقی بیمارستان امام‌خمینی(ره) و در خیابان دکتر محمد قریب کنونی واقع شده و اکنون آنجا را قطب علمی طب کودکان کشور و جامع‌ترین مرکز آموزشی، درمانی و پژوهشی بیماری‌های کودکان می‌شناسند. او از سال1349، یعنی پس از مرگ دکتر اهری تا لحظه مرگش در سال1353 رئیس این بیمارستان بود و به همین دلیل، نام خیابان همجوار با این بیمارستان را به یاد او دکتر  محمد قریب گذاشتند.

جنبه‌های دیگر
روی سنگ قبرش که در قبرستان شیخان قم است، نوشته‌اند که عمر او آمیخته با علم، تقوا، شرف و عزت بوده. درواقع او حین تلاش‌های علمی خود در حوزه پزشکی و تربیت دانشجو، فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی فراوانی هم داشت و برای به‌ دست ‌آوردن عزت سرزمینش از هیچ تلاشی فروگذار نکرد. برای نمونه پس از واقعه 28مرداد سال1332، امضای بیانیه‌ای علیه حکومت پهلوی توسط او و 10تن دیگر باعث اخراجش از دانشگاه شد. تلاش‌های دکتر قریب برای ارتقای سلامت کودکان و ابداع روش‌های نوین علم پزشکی آن‌قدر پررنگ است که او را پدر طب اطفال ایران می‌دانند. خیابان دکتر محمد قریب از شمال به خیابان باقرخان و از جنوب به خیابان آزادی می‌رسد.