بیمه خودرو برای آرامش رانندگان

ایران با آمار بالای تصادفات رانندگی، یکی از کشورهایی است که اهمیت بیمه خودرو در آن بیش از پیش نمایان می‌شود. بیمه خودرو نه‌تنها به جبران خسارات مالی ناشی از تصادفات کمک می‌کند، بلکه آرامش خاطر را نیز برای رانندگان به ارمغان می‌آورد.در گفت‌و گوبا مسعود میرحسینی، کارشناس بیمه خودرو به بررسی ابعاد مختلف بیمه خودرو در ایران می‌پردازیم؛ از اهمیت و چالش‌های این صنعت گرفته تا جزئیات بیمه‌های شخص ثالث، بدنه و سایر بیمه‌های مرتبط. هدف این مصاحبه، ارائه اطلاعات جامع و کاربردی به رانندگان و صاحبان خودرو است تا بتوانند با آگاهی کامل، بهترین تصمیمات را درخصوص بیمه خودروی خود اتخاذ کنند.



نقش بیمه خودرو در جبران خسارات
مسعود میرحسینی درباره نقش بیمه خودرو در جبران خسارات می‌گوید: نقش بیمه در جبران خسارات ناشی از تصادفات بسیار حیاتی است. در واقع، بیمه خودرو به‌عنوان یک سپر حمایتی عمل می‌کند و از بروز بحران‌های مالی جدی برای افراد جلوگیری می‌کند. آمارهای دقیقی از کل خسارات پرداختی توسط شرکت‌های بیمه به‌صورت متمرکز و به تفکیک نوع بیمه به‌طور عمومی منتشر نمی‌شود، اما می‌توان گفت که سالانه مبالغ هنگفتی توسط شرکت‌های بیمه در قالب خسارت پرداخت می‌شود که نشان از اهمیت بالای این صنعت دارد. این مبالغ شامل خسارات جانی و مالی ناشی از تصادفات، هزینه‌های پزشکی، دیه و سایر هزینه‌های مرتبط است.

مهم‌ترین چالش‌ها
این کارشناس بیمه مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بیمه‌کنندگان را اینگونه معرفی می‌کند: چالش‌های متعددی در این زمینه وجود دارد؛ چالش‌هایی مانند عدم‌آگاهی کافی مردم.در واقع بسیاری از افراد اطلاعات کافی در مورد انواع بیمه‌ها، پوشش‌ها و نحوه استفاده از آنها ندارند. مشکلاتی در فرایند پرداخت خسارت وجود دارد، گاهی اوقات فرایند دریافت خسارت طولانی و پیچیده است و این موضوع باعث نارضایتی بیمه‌گذاران می‌شود. همچنین برخی از شرکت‌ها برای جذب مشتری، تخفیف‌های غیرمنطقی ارائه می‌دهند که می‌تواند به زیان صنعت بیمه و در نهایت بیمه‌گذاران باشد. ارزیابی دقیق خسارت‌ها گاهی با مشکلاتی روبه‌روست و این موضوع می‌تواند منجر به اختلاف بین بیمه‌گذار و شرکت بیمه شود.

جرایم نداشتن بیمه شخص ثالث چیست؟
این کارشناس، جرایم نداشتن بیمه شخص ثالث را اینگونه تعریف می‌کند: مهم‌ترین جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث، جریمه نقدی است که به‌صورت روزانه محاسبه می‌شود. این جریمه براساس فرمولی که در آن حق بیمه سالانه (بدون تخفیف) بر ۳۶۵ روز سال تقسیم می‌شود صورت می‌گیرد. به‌عبارت دیگر، جریمه دیرکرد هر روز برابر است با یک‌سیصدوشصت‌وپنجم حق بیمه سالانه. این جریمه به سرعت و با گذشت هر روز افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر جریمه روزانه، طبق اعلام نرخ جدید جرایم رانندگی در سال ۱۴۰۳، مبلغ ۱۵۰ هزار تومان نیز به‌عنوان جریمه نقدی به‌دلیل نداشتن بیمه شخص ثالث به راننده متخلف تعلق می‌گیرد. یکی دیگر از عواقب جدی نداشتن بیمه شخص ثالث، توقیف خودرو توسط پلیس راهنمایی و رانندگی و انتقال آن به پارکینگ است. در این صورت، مالک خودرو علاوه بر پرداخت جریمه نقدی روزانه، باید هزینه‌های مربوط به حمل و نگهداری خودرو در پارکینگ را نیز پرداخت کند. اما مهم‌ترین و جدی‌ترین مشکل نداشتن بیمه شخص ثالث، بروز مشکل درصورت وقوع تصادف است. درصورتی که راننده‌ای بدون بیمه شخص ثالث مقصر حادثه باشد، مسئولیت پرداخت تمام خسارات جانی و مالی وارد شده به شخص زیان‌دیده بر عهده او خواهد بود. این خسارات می‌تواند شامل هزینه‌های درمان، دیه، خسارت مالی به‌خودرو یا سایر اموال باشد که می‌تواند بار مالی سنگینی را بر دوش راننده مقصر بگذارد.

مراحل دریافت خسارت
این کارشناس بیمه درباره چگونگی دریافت خسارت می‌گوید: اگر بخواهم مراحل دریافت خسارت را به‌طور خلاصه شرح دهم باید بگویم درصورت بروز حادثه، نخستین قدم تماس با پلیس و دریافت گزارش حادثه (کروکی) است. پس از دریافت کروکی، باید به شرکت بیمه‌ای که خودروی مقصر نزد آن بیمه است مراجعه کنید. مدارک مورد نیاز شامل کروکی، گواهینامه، کارت خودرو، بیمه‌نامه و مدارک شناسایی است. شرکت بیمه خسارت را ارزیابی می‌کند و پس از طی مراحل قانونی، خسارت به ذی‌نفع پرداخت می‌شود.

بیمه بدنه برای خودروهای قدیمی
میرحسینی درباره بیمه بدنه برای خودروهای قدیمی می‌گوید: بیمه بدنه برای خودروهای قدیمی نیز می‌تواند مفید باشد، به‌خصوص اگر ارزش خودرو بالا باشد یا قطعات آن به سختی پیدا شود. البته اکثر شرکت‌های بیمه برای خودروهایی که بیش از ۲۰ سال از زمان تولیدشان گذشته باشد، بیمه بدنه صادر نمی‌کنند. برخی شرکت‌ها این محدودیت را ۱۵ سال درنظر می‌گیرند. بنابراین نخستین قدم بررسی این محدودیت برای خودروی شماست. شرکت‌های بیمه برای خودروهای قدیمی‌تر، به‌دلیل استهلاک بیشتر قطعات، در هنگام پرداخت خسارت، درصدی را به‌عنوان استهلاک از مبلغ خسارت کسر می‌کنند. این درصد بسته به سن خودرو و نوع قطعه متفاوت است و می‌تواند تا ۲۰ یا ۲۵ درصد هم برسد.

معیارهای انتخاب شرکت بیمه
میرحسینی چگونگی انتخاب یک شرکت بیمه را اینگونه معرفی می‌کند: انتخاب شرکت بیمه خودرو، چه برای بیمه شخص ثالث و چه برای بیمه بدنه، تصمیمی مهم است که می‌تواند در مواقع بروز حادثه، آرامش‌خاطر و امنیت مالی شما را تضمین کند. برای انتخاب بهترین شرکت بیمه، باید معیارهای مختلفی را درنظر بگیرید. توانگری مالی نشان‌دهنده توانایی شرکت بیمه در پرداخت خسارات به بیمه‌گذاران است. هرچه سطح توانگری مالی یک شرکت بالاتر باشد، اطمینان بیشتری به توانایی آن در پرداخت خسارات وجود دارد. این شاخص توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه و اعلام و به‌صورت عددی بین ۱ تا ۵ نمایش داده می‌شود. همچنین تعداد و پراکندگی مراکز پرداخت خسارت شرکت بیمه در سراسر کشور، به‌ویژه در شهر محل سکونت شما، اهمیت زیادی دارد. هرچه تعداد این مراکز بیشتر باشد، دسترسی به آنها آسان‌تر و فرایند دریافت خسارت سریع‌تر خواهد بود. ارائه خدمات مناسب به مشتریان، ازجمله پاسخگویی سریع به سؤالات، ارائه مشاوره مناسب و پیگیری درخواست‌ها ازجمله مواردی است که باید به آن توجه کنید. امکان دسترسی آسان به شرکت از طریق تلفن، ایمیل، وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی نیز مهم است.

تخفیف‌های بیمه شخص ثالث
میرحسینی درباه تخفیف‌های بیمه شخص ثالث می‌گوید: تخفیف‌های مختلفی برای بیمه شخص ثالث وجود دارد، ازجمله تخفیف عدم‌خسارت، تخفیف خودروی صفر، تخفیف برای برخی مشاغل و تخفیف‌های مناسبتی، اما با توجه به تورم سال‌های اخیر این تخفیف‌ها خیلی تأثیر زیادی بر اصل قیمت
 ندارد.

نحوه محاسبه حق بیمه بدنه
میرحسینی درباره نحوه محاسبه حق بیمه بدنه می‌گوید: عواملی مانند ارزش خودرو، نوع خودرو، سال ساخت، پوشش‌های انتخابی، تخفیف‌های عدم‌خسارت و تخفیف‌های دیگر بر محاسبه حق بیمه بدنه تأثیر می‌گذارند. هرچه ارزش خودرو بیشتر باشد و پوشش‌های بیشتری انتخاب شود، حق بیمه نیز افزایش می‌یابد.

عوامل مؤثر بر نحوه محاسبه حق بیمه
میرحسینی نحوه محاسبه حق بیمه را اینگونه عنوان کرد: عوامل مختلفی بر محاسبه حق بیمه شخص ثالث تأثیر می‌گذارند، ازجمله نوع خودرو (سواری، بارکش، موتورسیکلت و ...)، سال ساخت خودرو، تخفیف‌های عدم‌خسارت، کاربری خودرو و پوشش‌های اضافی.

پوشش‌های بیمه شخص ثالث
میرحسینی پوشش‌های بیمه شخص ثالث را اینگونه شرح داد: بیمه شخص ثالث خسارات جانی و مالی وارد شده به اشخاص ثالث در حوادث رانندگی را پوشش می‌دهد. این شامل هزینه‌های پزشکی، دیه، نقص عضو و خسارات مالی به‌خودرو یا اموال دیگران می‌شود. سقف تعهدات مالی و جانی هر ساله توسط بیمه مرکزی تعیین و براساس نرخ دیه و تورم محاسبه می‌شود.

تغییرات قوانین بیمه
میرحسینی درباره تغییرات قوانین بیمه می‌گوید: همواره تلاش‌هایی برای بهبود و به‌روزرسانی قوانین بیمه صورت می‌گیرد. تغییراتی برای  تسهیل فرایندها، افزایش پوشش‌ها و بهبود نظارت بر شرکت‌های بیمه در دست بررسی است. این تغییرات می‌تواند تأثیر مثبتی بر بیمه‌گذاران داشته باشد و حقوق آنها را بیشتر تضمین کند. به‌عنوان مثال، بحث افزایش سقف تعهدات بیمه شخص ثالث و همچنین الکترونیکی شدن فرایندهای بیمه ازجمله مواردی است که در حال پیگیری است.



نکات کلیدی هنگام خرید بیمه

میرحسینی نکات کلیدی هنگام خرید بیمه را اینگونه بیان می‌کند: یکی از مهم‌ترین نکات، توجه به سقف تعهدات مالی بیمه‌نامه است. این سقف، حداکثر مبلغی است که شرکت بیمه درصورت بروز خسارت مالی به شخص ثالث پرداخت می‌کند. با توجه به افزایش قیمت قطعات و تعمیرات خودرو، توصیه می‌شود سقف تعهدات مالی را بالاتر از حداقل تعیین‌شده توسط بیمه مرکزی انتخاب کنید تا درصورت بروز خسارت‌های سنگین، با مشکل مواجه نشوید. حداقل تعهد مالی هر ساله توسط بیمه مرکزی اعلام می‌شود و ۲/۵ درصد دیه ‌ماه حرام است.


قیمت بیمه‌در سال‌های اخیر
میرحسینی درباره تغییرات قیمت بیمه‌ در سال‌های اخیر می‌گوید: مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت بیمه شخص ثالث، نرخ دیه است که توسط قوه قضاییه تعیین می‌شود. افزایش نرخ دیه به‌طور مستقیم منجر به افزایش تعهدات شرکت‌های بیمه و در نتیجه افزایش حق بیمه می‌شود. افزایش نرخ تورم باعث افزایش هزینه‌های مربوط به خدمات درمانی، قطعات یدکی و تعمیرات خودرو می‌شود که این موضوع نیز بر قیمت بیمه تأثیرگذار است. همچنین افزایش میزان خسارات پرداختی شرکت‌های بیمه می‌تواند منجر به افزایش حق بیمه در سال‌های بعد شود. با توجه به افزایش سالانه نرخ دیه و تورم، قیمت بیمه خودرو در سال‌های اخیر به‌طور مداوم افزایش یافته است. به‌عنوان مثال، در سال ۱۴۰۳ با توجه به افزایش ۳۳ درصدی نرخ دیه، قیمت بیمه شخص ثالث نیز حدود ۳۵.۵ درصد افزایش یافت. برای درک بهتر این موضوع، به‌طور خلاصه تغییرات قیمت بیمه شخص ثالث در چند سال اخیر اینگونه بوده است: سال ۱۴۰۱، حق بیمه پایه وسایل نقلیه نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۲۱ درصد افزایش داشت. سال ۱۴۰۲: با افزایش نرخ دیه، شاهد افزایش قابل توجهی در قیمت بیمه شخص ثالث بودیم. سال ۱۴۰۳: با افزایش ۳۳ درصدی نرخ دیه، قیمت بیمه شخص ثالث حدود ۳۵.۵ درصد افزایش یافت.

درنگ
چگونه می‌توان جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث را کاهش داد؟
دیرکرد بیمه شخص ثالث منجر به جریمه می‌شود. هزینه‌ای که تحت عنوان دیرکرد بیمه شخص ثالث به حق بیمه اضافه می‌شود به هیچ عنوان قابل تخفیف نیست و کاهش یا حذف آن توسط نمایندگی بیمه، تخلف به شمار می‌آید.

عواقب دیرکرد بیمه شخص ثالث
علاوه بر جریمه دیرکرد که در نهایت متوجه دارندگان وسایل نقلیه می‌شود، طبق قوانین بیمه مرکزی تبعات متعدد دیگری هم دارد که برای شخص مشکل ایجاد می‌کند. این موارد به شرح زیر هستند:
توقیف خودرو توسط پلیس راهنمایی و رانندگی: به محض اینکه پلیس راهنمایی و رانندگی خودروی شما را به‌عنوان وسیله نقلیه‌ای فاقد بیمه شخص ثالث شناسایی کند، ماشین شما متوقف و به پارکینگ منتقل می‌شود. در این حالت به سرعت باید بیمه‌نامه شخص ثالث تهیه کنید و علاوه بر جریمه دیرکرد، هزینه‌های پارکینگ هم بر عهده شما خواهد بود.
تصادفات و خسارت‌ها: یکی از شرایط استفاده از بیمه شخص ثالث، دارابودن اعتبار زمانی است؛ درصورتی که بیمه شخص ثالث شما به پایان رسیده باشد، در سوانح رانندگی چه مقصر باشید و چه زیان‌دیده، مشکلات مختلفی را پیش‌رو خواهید داشت. اگر مقصر باشید، تمامی خسارات مالی و جانی بر عهده‌شما خواهد بود. در چنین وضعیتی اگر فردی فوت کند یا دچار صدمات جدی جانی شود، در موقعیت سخت و جبران ناپذیری قرار می‌گیرید. حتی درصورتی که زیان‌دیده باشید، باز هم امکان دارد شرکت بیمه مقصر حادثه، در پرداخت خسارت‌ها به افراد متضرر فاقد اعتبار بیمه شخص ثالث، مشکلاتی به‌وجود آورد.

خرید و فروش خودرویی که فاقد بیمه شخص ثالث است: امکان خرید و فروش خودرویی که فاقد بیمه شخص ثالث است، وجود ندارد. مالک باید برای خودرو،  بیمه شخص ثالث تهیه کند.
افزایش حق بیمه: جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث به هیچ عنوان قابل بخشش یا تخفیف نیست. در برخی موارد این مبلغ به یک میلیون تومان هم می‌رسد.

محاسبه روزانه جریمه دیرکرد
برای محاسبه جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث، حق بیمه کامل بدون تخفیف، تقسیم بر تعداد روز سال یعنی 365 روز می‌شود.



راهنما
موتورسواران مراقب جریمه دیرکرد باشند

از آنجا که پوشش حوادث سرنشین به بیمه شخص ثالث اضافه شده است، خرید این بیمه‌نامه برای دارندگان موتورسیکلت یک موضوع مهم و غیرقابل چشم‌پوشی است؛ اما براساس آمار منتشر شده از صندوق تامین خسارت‌های بدنی کشور در آبان ۱۴۰۳، فقط ۱.۵ میلیون مورد از ۱۱ میلیون موتورسیکلت، دارای بیمه شخص ثالث هستند؛ یعنی چیزی حدود ۸۵ درصد فاقد بیمه‌نامه هستند.

جریمه دیرکرد بیمه موتورسیکلت چیست؟
جریمه بیمه موتور در واقع به مبلغی گفته می‌شود که بیمه‌گذار برای تمدید نکردن بموقع بیمه‌نامه خود، باید پرداخت کند. در واقع اگر اعتبار بیمه‌نامه به اتمام برسد و بیمه‌گذار اقدام به تمدید آن در موعد مقرر نکند، باید جریمه دیرکرد بیمه موتورسیکلت را بپردازد. این مبلغ هر سال تغییر می‌کند و وابسته به حق بیمه پایه است.

شرایط و نحوه محاسبه جریمه
مقدار این جریمه براساس نرخ پایه بیمه شخص ثالث در هر سال متفاوت است. به‌عنوان مثال اگر امسال نرخ پایه قیمت بیمه موتور شما ۳ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان باشد، جریمه دیرکرد آن به ازای هر یک روز تأخیر در تمدید، از تقسیم این عدد بر ۳۶۵ به‌دست می‌آید که معادل ۱۰ هزار تومان است.
جریمه بیمه موتور؛ در شرایط زیر به حق بیمه موتور شما افزوده می‌شود:
 عدم‌تهیه بیمه موتورسیکلت از زمان خرید وسیله نقلیه
 عدم‌تمدید بموقع بیمه موتور پس از پایان بیمه‌نامه قبلی
 توجه داشته باشید که طبق قوانین بیمه مرکزی، جریمه بیمه موتور هیچ تأثیری بر تخفیف عدم‌خسارت این بیمه‌نامه نخواهد داشت.

نرخ جریمه دیرکرد در سال ۱۴۰۳
قیمت بیمه شخص ثالث موتورهای دنده‌ای یک سیلندر در حالت پایه برای سال ۱۴۰۳، معادل
۱,۲۵۲,۴۰۰ تومان است. درصورتی که بیشتر از یک سال از سر رسید بیمه ثالث شما گذشته باشد، باید مبلغی معادل یک حق بیمه کامل را به‌عنوان جریمه دیرکرد پرداخت کنید.در جدول زیر جریمه نداشتن بیمه انواع موتور به ازای هر روز در سال ۱۴۰۳ را مشاهده می‌کنید:




در چه مواردی مشمول بازیافت خسارت بیمه شخص ثالث‌ می‌شوید؟
از جمله مهم‌ترین نکات بیمه شخص ثالث، این است که در مواردی شرکت بیمه می‌تواند بعد از پرداخت خسارت به شخص ثالث، مبلغ پرداخت‌شده را از شخص بیمه‌گذار (مقصر حادثه) دریافت کند.در موارد زیر بیمه‌گر‌ می‌تواند تمام یا بخشی از خسارت پرداخت‌شده به زیان‌دیده را از او دریافت کند:چنانچه ثابت شده باشد زیان وارده از جانب راننده از روی عمد بوده است.
چنانچه راننده مقصر حین رانندگی مواد‌مخدر، روانگردان یا مشروبات الکلی استفاده کرده باشد.چنانچه خودرو توسط راننده مقصر حادثه به سرقت رفته باشد یا راننده از مسروقه بودن آن مطلع باشد.
چنانچه راننده گواهی‌نامه معتبر نداشته باشد یا گواهی‌نامه او متناسب با وسیله نقلیه نباشد.

حدود خسارات بدنی در بیمه ثالث به چه شکل است؟
پوشش جانی بیمه شخص ثالث شامل دیه فوت، ارش یا دیه درصورت نقص عضو و هزینه پزشکی است.
 از کاربردی‌ترین نکات بیمه ثالث این است که اگر در حادثه‌ای شخص زیان‌دیده بابت آسیب جانی از شرکت بیمه دیه یا ارش گرفته باشد لازم است بداند شرکت بیمه موظف است علاوه بر خسارت پرداخت‌شده، مبلغی هم به‌عنوان هزینه پزشکی پرداخت کند تا زیان‌دیده بتواند آسیب ایجاد شده را جبران کند. طبق اصلاحیه جدید قانون بیمه شخص ثالث، راننده مقصر نیز می‌تواند علاوه بر ارش یا دیه درصورت لزوم هزینه پزشکی را از محل بیمه حوادث راننده (یکی از پوشش‌های بیمه شخص ثالث) از شرکت بیمه دریافت کند.