تندرستی در روزهای آلوده

مریم سرخوش-دبیر تندرستی

دمای کره زمین روزبه‌روز در حال افزایش است و انسان‌ها به انتشار آلاینده‌ها در هوا ادامه می‌دهند. تقریبا نیمی از مردم جهان به سوخت‌ها یا فناوری‌های پاک دسترسی ندارند و این مسئله باعث شده که به طرز خطرناکی آلودگی هوا افزایشی شود. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی، از هر 10 نفر، 9نفر هوای آلوده تنفس می‌کنند و این وضعیت عامل مرگ سالانه 7 میلیون نفر در جهان است.
ذرات آلاینده میکروسکوپی در هوا از دیوارهای دفاعی بدن عبور و به عمق دستگاه تنفسی و گردش خون نفوذ می‌کنند و در نهایت به اندام‌های مختلف بدن مانند ریه‌ها، قلب و مغز آسیب می‌رسانند. آلاینده‌های هوا می‌توانند پس از ورود به بدن انسان از طریق سخت کردن سرخرگ‌ها و افزایش خطر حمله قلبی و سکته‌های مغزی بر سلامت قلبی-‌عروقی انسان تأثیرگذار باشند. برخی مطالعات هم نشان داده که آلودگی هوا می‌تواند سلامت روانی افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد.
زمانی هم که ذرات جامد و مایع شیمیایی مضر منتشرشده از وسایل نقلیه، نیروگاه‌ها، آتش و کارخانه‌ها که به نام ذرات معلق شناخته می‌شوند وارد بدن می‌شوند، می‌توانند مسیرهای بینی را تحریک کنند و به یک واکنش آلرژی‌گونه به آلودگی با علائمی مانند سرفه و آبریزش بینی
 منجر  شوند.پژوهشگران تأکید می‌کنند که این ذرات ممکن است به اعماق بیشتری در مسیرهای هوایی و ریه‌ها نفوذ کنند و بدن ممکن است آن را به‌عنوان یک عفونت درنظر بگیرد و واکنشی التهابی برای مقابله با آن داشته باشد.
به‌طور خلاصه، زمانی که آلودگی هوا وارد بدن می‌شود، می‌تواند موجب آثار کوتاه و بلندمدت بر سلامت انسان شود، به همین دلیل علاوه بر حاکمیت که باید با بهبود حمل‌و‌نقل عمومی، ترویج استفاده از انرژی پاک، ارتقای استانداردهای خودرو، توسعه فضای سبز، کمپین‌های آگاهی عمومی، سرمایه‌گذاری در نظارت بر کیفیت هوا و... منجر به بهبود شاخص هوا شود، مردم هم باید با آگاهی از عوارض آلاینده‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با آنها اقدام کنند. در این شماره از ضمیمه تندرستی در گفت‌وگو با متولیان و متخصصان حوزه سلامت، به این مقوله‌ها پرداخته‌ایم که چطور می‌توان حداقل تندرستی را در روزهایی که شاخص آلودگی هوا نامناسب است، حفظ کرد.