یک بام و دو هوای جولانی مقابل غرب

حسین ارجلو- روزنامه‌نگار

وزارت امور خارجه ایالات متحده دیروز (جمعه) اعلام کرد که 3دیپلمات ارشد آمریکایی وارد دمشق شده‌اند تا با «ابومحمد الجولانی»، سرکرده شورشیان سوریه و رهبر گروه «تحریرالشام» دیدار کنند. این دیدار که نخستین ملاقات رسمی میان مقامات آمریکایی و این گروه شورشی به شمار می‌رود، گامی معنادار در تغییرات ژئوپلیتیک منطقه محسوب می‌شود.
ریاست این هیأت را «باربارا لف»، دستیار وزیرامورخارجه آمریکا در امور خاور نزدیک و شمال آفریقا برعهده دارد و او را «راجر کارستنز»، فرستاده ویژه آمریکا در امور گروگان‌ها و «دانیل روبنستین»، مشاور ارشد اداره خاور نزدیک و شمال آفریقا همراهی می‌کنند. هدف اعلام‌شده این سفر، جمع‌آوری اطلاعات درباره شهروندان آمریکایی مفقودشده در سوریه، ازجمله «اوستین تایس»، روزنامه‌نگار ناپدیدشده، عنوان شده‌است.
نکته قابل تأمل این است که ابومحمد الجولانی که پیش‌تر خود را به‌عنوان چهره‌ای مخالف نفوذ غرب در منطقه جا زده بود، اکنون در جایگاهی قرار گرفته که با مقامات ایالات متحده و دیگر مقامات غربی دیدار و مذاکره می‌کند. این تغییر موضع آشکار، نشانگر واقعیت‌های پیچیده و متغیر جنگ‌های نیابتی و بازی‌های قدرت در سوریه است. الجولانی که زمانی ادعا می‌کرد استقلال سوریه از تأثیرات غربی هدف اصلی اوست، اکنون عملا به مذاکره و همراهی با همان قدرت‌ها پرداخته و می‌کوشد خود را چهره‌ای صلح‌طلب و همراه با استانداردهای جهانی نشان دهد.
نکته مضحک ماجرا اینجاست که هفته گذشته نشست خبری متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با خبرنگاران به پرسش و پاسخ چالشی درباره دستگیری جولانی کشیده شد. خبرنگاری از میلر درباره جایزه ۱۰میلیون دلاری دولت آمریکا برای سر محمد جولانی پرسید و سخنگوی وزارت امور خارجه نیز تأکید کرد که رقم جایزه همچنان پابرجاست. خبرنگار دیگری وسط سؤال و جواب این‌دو پرید و گفت: «یعنی اگر یک مقام دولتی از آمریکا به سوریه برود و محل استقرار جولانی را بداند، می‌تواند جایزه را از آن خود کند؟» که این سؤال با خنده میلر همراه شد.
در این گزارش، به استانداردهای دوگانه سرکرده شورشیان در سیاست‌های اعلامی وی درخصوص غرب و آمریکا می‌پردازیم.

پیش از سقوط دولت سوریه
 مواضع ضد‌غربی جولانی(2019): در مصاحبه‌ای با الجزیره، جولانی اظهار داشت که غرب در تلاش است تا انقلاب سوریه را نابود کند و از گروه‌ها برای اهداف خود در سوریه استفاده می‌کند.
 انستیتوی واشنگتن(2021): جولانی به‌طور مستقیم ایالات متحده و کشورهای اروپایی را تهدیداتی برای امنیت سوریه معرفی کرده و خواستار مبارزه با آنها شده بود.
 نیویورک‌تایمز و میدل‌ایست‌آی: هیأت تحریر شام مواضع ضد‌غربی خود را حفظ کرده است؛ گرچه ممکن است در شرایط خاص این رویکرد تعدیل شود.
 جیمز جفری (سفیر آمریکا در سوریه در سال2021): سازمان جولانی یک سرمایه استراتژیک برای آمریکا در ادلب محسوب می‌شود.

بعد از سقوط دولت سوریه
 گزارش‌های اخیر(2023): سی‌ان‌ان و بی‌بی‌سی تغییرات استراتژیک در رفتار جولانی را گزارش و او را یک رهبر «واقع‌بین و میانه‌رو» معرفی کردند.
 گفت‌وگوهای آمریکا با هیأت تحریرالشام: یک منبع دیپلماتیک فاش کرد که آمریکا با این گروه در مسائل امنیت مرزی گفت‌وگو کرده و ممکن است متحد غیررسمی در مبارزه با داعش باشد.
 آنتونی بلینکن، وزیرامورخارجه آمریکا: آمریکا مستقیما با هیأت تحریرالشام ارتباط برقرار کرده‌است.
 جولانی در مصاحبه با الشرق‌الاوسط: همکاری‌ سوریه با کشورهای غربی برای مقابله با تهدیدات مشترک به‌شدت لازم است.
تلویزیون سوریه در بیانیه‌ای به نقل از منابعی که خواستند نام آنها فاش نشود: سفارت سوریه در آمریکا بازگشایی شد.
 پرچم فرانسه برای نخستین‌بار پس از ۱۲سال در سفارت این کشور در دمشق به اهتزاز درآمد.
 آن اسنو، نماینده ویژه بریتانیا در امور سوریه و نماینده وزارت امورخارجه این کشور روز دوشنبه هفته پیش در دمشق جولانی را ملاقات کرد.
  اعلام کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درخصوص بازگشایی نمایندگی این اتحادیه در سوریه
  برگزاری نخستین دیدار رسمی مقامات آمریکا با سرکرده شورشیان سوریه