اینجا محل تقسیم آب بود

محله اودلاجان بخشی از محدوده صفوی تهران بود که در دوره قاجار و همزمان با پایتخت‌شدن این شهر با برخورداری از باغستان‌های شمال‌شرقی تهران و توسعه ساخت‌وساز در زمین‌های بایر، به یکی از 5 کلان‌محله تهران تبدیل شد. رد پای اودلاجان حتی در دوره‌ای که تهران شهری کوچک و نوپا بود در این گستره وجود دارد. به‌عنوان مثال، در نقشه‌های جغرافیایی برزین و کرشیش که به‌ترتیب در سال‌های 1852و 1858میلادی از تهران ترسیم شده، اودلاجان در بخش شمال‌شرقی تهران دیده می‌شود که حدود یک‌سوم از مساحت آن را به‌خود اختصاص داده است. در دوره قاجار با انتخاب تهران به‌عنوان پایتخت، زمینه برای توسعه اودلاجان نیز فراهم شد و طولی نکشید که اودلاجان جامه‌ اعیانی به تن کرد. اودلاجان در این دوره به‌عنوان یکی از 5 کلان‌محله تهران، به محل سکونت رجال سیاسی، فرهنگی، تجار و اعیان و اشراف دوران قاجار تبدیل شد و زندگی در کوچه‌های اعیانی آن رویای هر تهرانی‌ای بود.
ناگزیر به گشودن مجدد این بحث هستیم که از دوره قاجار و گسترش تهران صفوی، نام محله اودلاجان و نوشتار آن به غلط میان مردم رواج پیدا کرد؛ به‌گونه‌ای که هنوز بسیاری اودلاجان را «عودلاجان» می‌نویسند. برای رمزگشایی از نام محله اودلاجان و بررسی ریشه‌های نام این محله کهن باید سری به تاریخ و هویت این محله بزنیم. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، در این‌باره می‌گوید:« براساس شواهد، اهالی تهران در دوره قاجار و پیش از آن اودلاجان را اولاجان نیز تلفظ می‌کردند؛ واژه‌ای مرکب از «او» و واژه «دلاجیدن» یا «دراجیدن» که ریشه در گویش‌های این گستره دارد. «او» به‌معنای آب، «دلاج» یا «دراج» به‌معنای پخش کردن و تقسیم‌کردن آب و «الف و نون» در انتهای واژه اودلاجان هم نشانه نام مکان است. با این بیان، اودلاجان مکان پخش و تقسیم آب است؛ نشان به این نشان که محله اودلاجان جایی بود که آب چشمه‌ها و قنات‌ها از آنجا تقسیم می‌شد و به مناطق پایین‌دست می‌رسید.»
درباره ریشه نام محله اودلاجان روایت دیگری نیز وجود دارد که از اعتبار کمتری برخوردار است. زمانی می‌گوید:«‌برخی گفته‌اند که اودلاجان از دو واژه «عود» به‌معنای عطر سوختنی و «لاچی» به‌معنای ادویه ساخته شد و عودلاجان به محل بازار عطاران اشاره دارد. هرچند این روایت سندیت تاریخی ندارد.»