ارتباط هوای سرد و سرماخوردگی

پروانه بندپی؛ روزنامه‌نگار

خیلی‌ها فکر می‌کنند هوای سرد، عامل سرماخوردگی است که اگر صحیح بود، آمار ابتلا به بیماری در ساکنان شهرهای سردسیر نسبت به مناطق گرمسیر به‌شدت بالاتر بود. دکتر بابک پورقلیچ، رئیس دفتر تهران انجمن پزشکان عمومی ایران درباره ارتباط بین هوای سرد و سرماخوردگی به چند نکته جالب اشاره می‌کند که در ادامه می‌خوانید.

زمانی که دمای بدن بالاست و بعد ناگهان در معرض سرما قرار می‌گیرد، تغییر دمایی رخ می‌دهد و عروق مخاطی منقبض می‌شوند؛ انقباض عروق، خون‌رسانی به مخاط را کاهش می‌دهد. در مخاط‌های تنفسی هم میکروب‌ها حضور همیشگی دارند که در این شرایط شروع به رشد می‌کنند؛ به همین دلیل تا بدن نیروهای دفاعی خود را از جاهای مختلف جمع و متمرکز کند که غلبه بر بیماری صورت بگیرد، چند روز زمان خواهد برد و اگر فرد در معرض ویروس باشد، بیمار می‌شود؛ چون ضعف سیستم ایمنی وجود دارد.
در هوای سرد، بدن برای حفظ دمای مرکزی، خون را از سطح پوست و بخش‌هایی مثل بینی دور می‌کند تا اندام‌های حیاتی گرم بمانند. این کاهش جریان خون در بینی باعث کاهش فعالیت سلول‌های ایمنی می‌شود و راه را برای ورود ویروس‌ها باز می‌کند.
در هوای سرد، رطوبت هوا کاهش می‌یابد و هوای خشک، غشاهای مخاطی بینی را خشک و آسیب‌پذیر می‌کند. این شرایط باعث می‌شود ویروس‌های سرماخوردگی (مانند راینوویروس‌ها) راحت‌تر به سلول‌های مخاطی بچسبند و تکثیر شوند.
هوای سرد موجب رفتارهایی مثل ماندن در فضاهای بسته می‌شود که تماس نزدیک با افراد دیگر و انتقال ویروس‌ها را تسهیل می‌کند. در این شرایط اگر کسی ناقل ویروس باشد، احتمال انتقال آن به دیگران بیشتر می‌شود.
سرمای طولانی‌مدت هم می‌تواند با ایجاد استرس در بدن، سیستم ایمنی را تضعیف کند. این استرس فیزیولوژیکی مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها را کاهش می‌دهد و بدن به‌راحتی نمی‌تواند با ویروس‌ها مقابله کند.

 راه پیشگیری
لباس گرم بپوشید و بدن خود را گرم نگه دارید. در هوای سرد ماسک بزنید تا مخاط بینی گرم بماند و خشک و آسیب‌پذیر نشود  که ویروس‌ها نتوانند راحت جولان دهند و موجب سرماخوردگی شوند. دست‌هایتان را مرتب بشویید تا احتمال انتقال ویروس کاهش پیدا کند. از حضور طولانی‌مدت در مکان‌های شلوغ و بسته تا حد ممکن دوری کنید و تغذیه مناسب و خواب کافی داشته باشید تا سیستم ایمنی بدنتان‌ ضعیف نشود.