رونق در چادردوزی خانگی
درباره خیاطان چادردوزی که هیچوقت بیمشتری نمیمانند
رابعه تیموری- روزنامه نگار
از کلهقندی و دورگوشهودیگرعناوینی که طراحان ملزومات حجاب روی تولیدات خود میگذارند بیخبرند، اما میتوانند این روشها را مو به مو و بیخطا انجام دهند. حاصل کارشان هم خوب از آب درمیآید و بدون آنکه برای هنر و مهارتشان بهدنبال نام و نشانهای پردبدبه و کبکبه باشند با همان لچکی سهگوشه کوچکی که برای صرفهجویی در مصرف پارچه پایین چادر دور کلوش میدوزند، آن را به یک چادر دورگوشه تبدیل میکنند یا وقتی با دقت و زحمت پایین چادر را روی سر مشتری گرد میکنند، یک چادر کلهقندی خوشنما میدوزند. آنها عمری به دوخت و دوز چادر مشغول بودهاند و حالا هم که بسیاری از گردانندگان فروشگاههای ملزومات حجاب بهدنبال راهی برای تأمین ذائقه مشتریان جورواجور خود هستند در تولیدیهای دنج و جمع و جور یا در خانه و کنار اعضای خانواده به سبک و روش سنتی به دوخت این پوشش زنان ایرانی مشغولند. مشتریانشان هم کم نیستند و بانوانی که پوشش آنها چادر است، حاصل هنر آنها را استفاده میکنند.
چادر سنتی را اوستا میدوزد
روی میز گوشه کارگاه طاقههای پارچه کرپ ژرژت، کنکن و حریر اسود چیده شدهاند. طاقه پارچه کرپ به ته رسیده و یکی از دختران کمسن و سال کارگاه مشغول تازدن و بستهبندی چادرهای دوختهشده است. تعدادی از این چادرها در همین کارگاه به فروش میرسند و تعدادی هم به سفارش یکی از فروشندگان ملزومات حجاب دوخته شدهاند. چادرهای آستیندار آماده کنار میز خرجکاری تلنبار شدهاند تا روی سرآستین آنها قطعات تور و دانتل وصل شود. نجفی دوخت چادرهای سنتی را خودش به تنهایی انجام میدهد، اما دوخت چادرهای آستیندار وقتگیر است و هر قسمت از برش و دوخت این چادرهای جوانپسند را یکی از دوزندههای کارگاه انجام میدهند.
مشتریان جور واجور
مشتری 30-25سالهای میخواهد که از قواره پارچه ژاکارد طرحداری که هدیه گرفته برایش یک چادر مجلسی دوخته شود و دختر موفرفری 8-7ساله او روبهروی آینه قدی انتهای کارگاه مشغول ورانداز کردن خودش در چادر رنگی گلدار جمع و جوری است که نجفی برایش دوخته است. بسیاری از مشتریان نرگس نجفی قدیمی هستند و حالا دخترها، عروس و نوههایشان هم به جمع مشتریان خانم خیاط اضافه شدهاند. تا 12-10سال پیش که مشتریان نجفی فقط همسایه و دوست و آشنا بودند او در خانه و با چرخ خیاطی جوکی قدیمیاش کار آنها را راه میانداخت، ولی از وقتی دخترهای جوان با سفارش دوخت چادرهای آستیندار به سراغش آمدند، تصمیم گرفت همراه با چند خیاط خانگی دیگر کارگاه چادردوزی راه بیندازد که علاوه بر سریدوزی، سفارشات دوخت چادرهای مختلف را هم بپذیرند. نجفی میگوید: «در بسیاری از خانوادهها چادر پوشیدن یک رسم و سنت است که دختربچهها و دختران جوان از کودکی با آن آشنا میشوند و در بزرگسالی هم چادرسر کردن را دوست دارند.»
جهیزیه عروس خانم
نخ قرقرهرو و ماسوره چرخ خیاطی ژاپنی استوک خانم خیاط مشکی است و میان جعبه قرقرهاش هم فقط رنگ مشکی به چشم میخورد. روی چادرهای آماده داخل کمد چوبی گوشه اتاق نام مشتریان را نوشته و سفارش هایی که دوخت درز پایین و وسط آنها مانده، کنار میز چوبیاش چیده شدهاند. 50سالگی را رد کرده، ولیتر و فرز است و به نگاهی متوجه اعلا بودن پارچه نانوی چادر مجلسی عروسخانم میشود. تند و سریع قواره پارچه چادری را روی سر دختر جوان میاندازد، قدش را تا زمین اندازه میگیرد، از پیشانیاش به اندازه یک وجب پارچه را تا میزند و طوری که 4-3سانت از پارچه روی زمین باشد، پایین چادر را گرد برش میزند. حالا فقط باید موقع دوخت درزهای آن مراقب باشد که مارک طلایی طاقه پارچه گرانقیمت وسط چادر نیفتد. مشتریاش همسن و سال دخترش است و از چادر نماز جشن تکلیف تا چادر دانشجوییاش را کریمی دوخته است. امروز هم خانم خیاط برای مشتری جوانش چادری مجلسی میدوزد که همراه جهیزیهاش به خانه بخت ببرد.