ارتقای کیفیت زندگی شهروندان با تولد دوباره دره فرحزاد

مهدی چمران؛  رئیس شورای اسلامی شهر تهران

افتتاح اکو پارک دره فرحزاد، حد فاصل دالاغر(ابتدای کوهستان فرحزاد) تا همیلا (ابتدای پارک نهج‌البلاغه) با مساحت ۱۵۷ هکتار و طول تقریبی ۵ کیلومتر که شاهد افتتاح فاز اول این پروژه به مساحت ۵۴ هکتار بودیم، پیرو اقدامات مدیریت شهری اسبق پایتخت است که در دوره آقای قالیباف، شهردار وقت (سابق) تهران آغازشد و تا هم‌اکنون ادامه پیدا کرده، یکی از مهم‌ترین رویدادهای محیط‌زیستی و شهری اخیر در تهران است. می‌توان گفت این اقدام نمادی از تعهد مدیریت شهری به حفظ محیط‌زیست و توسعه فضاهای سبز در شهر است. در اینجا باید گفت که افتتاح این اکو پارک، در وهله اول اقدامی استراتژیک برای افزایش پهنه‌های سبز پایتخت در مواجهه با آلودگی هوا، حفظ و بازسازی اکوسیستم‌های محلی و ایجاد فضای سبز بیشتر برای استفاده شهروندان است.
از این رو، دره فرحزاد که به‌عنوان یکی از مناطق مهم طبیعی کلانشهر تهران محسوب می‌شود به‌دلیل زیبایی‌های طبیعی و تنوع زیستی غنی‌اش، همواره مورد توجه بوده است. اما در سال‌های اخیر به‌دلیل توسعه شهری و فعالیت‌های انسانی، این منطقه با چالش‌های زیست‌محیطی جدی مواجه شده است؛ علاوه بر آن، پاکسازی منطقه دره فرحزاد از معتادان متجاهر یکی از اقدامات اساسی شهرداری تهران در راستای بهبود وضعیت اجتماعی و امنیتی این منطقه بوده است.
این پاکسازی با همکاری سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، شهرداری مناطق 2و 5، نیروی انتظامی و دیگر نهادهای مرتبط همچون دادستانی، در چندین سال انجام شده است. در این عملیات، بسیاری از معتادان متجاهر و افراد کارتن‌‌خواب جمع‌آوری و ساماندهی شده‌اند. این اقدام نه‌تنها به بهبود وضعیت ظاهری منطقه کمک کرده، بلکه احساس امنیت و آرامش بیشتری را برای ساکنان محله به ارمغان آورده است.
این منطقه که قبلاً به‌عنوان یکی از نقاط مشکل‌‌دار شهر شناخته می‌شد، حالا به یک فضای سبز و تفرجگاه زیبا تبدیل شده است. شهرداری تهران با کاشت درختان، ایجاد فضای سبز و نصب تجهیزات تفریحی و ورزشی، تلاش کرده که این منطقه را به محلی برای استراحت و تفریح خانواده‌ها و ساکنان محله تبدیل کند. این اقدام‌ها نه‌ تنها به بهبود ظاهر منطقه کمک کرده، بلکه به ایجاد حس تعلق و افتخار میان ساکنان نیز منجر شده است.
از مزایای افتتاح اکو پارک دره فرحزاد می‌توان به حفظ تنوع زیستی و تقویت اکوسیستم منطقه، اضافه‌شدن پهنه عرصه حیات‌‌وحش به پهنه‌های شهری، بالابردن آگاهی عمومی و نقش هر فرد در حفاظت از طبیعت، توسعه گردشگری پایدار، جذب گردشگران و ایجاد اشتغال محلی، کاهش اثرات زیست‌محیطی اعم از آلودگی هوا و افزایش دمای شهری و کاهش اثرات منفی توسعه شهری اشاره کرد.
از سوی دیگر، این محل می‌تواند به‌عنوان فضایی برای استراحت و تفریح خانواده‌ها و ساکنان محله مورد استفاده قرار گیرد. مضافاً بر اینکه با ایجاد امکانات ورزشی، تفریحی و آموزشی، این پارک می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی ساکنان محله کمک کند.
قطعاً ایجاد و مدیریت اکو پارک‌ها، نیازمند همکاری و هماهنگی میان نهادهای مختلف است؛ تأمین منابع مالی و انسانی لازم، برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت فعال جامعه محلی ازجمله چالش‌های اصلی در این زمینه است. شهرداری تهران با همکاری بخش خصوصی و نهادهای غیردولتی، تلاش کرده تا منابع لازم را برای اجرای این پروژه‌ها فراهم کند. قطعاً همکاری و مشارکت فعال نهادهای مختلف و جامعه محلی، کلید موفقیت این پروژه در بهره‌برداری از فازهای بعدی و دیگر پروژه‌های مشابه در آینده است. از این‌رو نباید از موضوعات مهمی چون آموزش و اطلاع‌رسانی به جامعه درباره اهمیت اکوپارک‌ها و نقش هر فرد در حفاظت از محیط‌زیست غافل ماند و باید در این زمینه‌ها نیز تلاش‌هایی صورت گیرد.