148برج دیده‌بانی از این قلعه محافظت می‌کردند
بزرگترین قلعه خشتی ساسانی در زمینی 200هکتاری جاخوش کرده است
آخرین مقصدمان در راه باستانی ری قلعه پررمز و رازی است که هنوز هم باستان‌شناسان موفق نشده‌اند کارکرد آن را کشف کنند.
قلعه ایرج یکی از بزرگترین بناهای خشتی ایران است که به نظر می‌رسد مردمش به ناگهان همه 800 اتاق آن را رها کرده و دیوارها را با گل پوشانده و رفته‌اند.ضخامت دیوارها و ارتفاع آن آنقدر زیاد است که مطمئن بودند
فتح قلعه ممکن نیست یا شاید با دستوری خاص به منطقه فرستاده شده‌اند تا این قلعه در امان و مخفی بماند.
اگر به بخش‌هایی از «وندیداد» که یکی از کتب زند و اوستاست استناد کنیم می‌توان گفت که قلعه ایرج همان دژ وارناست که در این کتاب نام آن ذکر شده است. همچنین اعتمادالسلطنه به نقل از ژوزف طولوزان فرانسوی که ظاهرا همراه با او از قلعه دیدن کرده، به روایتی از کتاب اول وندیداد اشاره می‌کند و می‌گوید: «اورمزد به زرتشت می‌گوید: مرتبه چهارم به جلد بشریت درآمدم، همان بشریت که خود خلق کرده بودم. به بنی نوع بشر مسکن و منزل دادم، من که خالق هستم شهر وادینای مربع را بنیاد ساختم.» اعتمادالسلطنه با اشاره به وندیداد چنین نتیجه گرفته: «وادینای مربع به عقیده مؤلف همین ورامین است و قلعه ایرج همان شهر قدیم زرتشتی است.»
به‌علاوه در نوشته‌های ولفرام کلایس، باستان‌شناس آلمانی هم که سال‌ها پیش، پس از بازدید از این قلعه گفته بود: «قلعه ایرج با هیچ‌یک از قلعه‌های خشتی و تاریخی جهان قابل مقایسه نیست»به‌نظر می‌رسد اسرار آن هنوز مهر و موم است و قصد ندارد خود را نمایان کند.
با اینکه ساسانیان اغلب بناهای خود را با سنگ و ساروج می‌ساختند قلعه خشت و گلی با حصاری به ضخامت ٢٢متر و ارتفاع ١٥تا 25متر می‌توانسته محلی اسرارآمیز برای پنهان‌کردن چیزی باشد که هنوز هم آن را نمی‌دانیم.
علاوه بر وسعت زیاد، ساخت‌وسازهایی مثل اتاق، راهروها، ورودی‌هایی که در حصار ضخیم و مرتفع قلعه ایرج ساخته‌شده از عجایب آن است. بعد از ترک قلعه که احتمالا پس از انقراض حکومت ساسانیان بوده از این قلعه استفاده‌ای نشده است و عجیب‌تر اینکه در هیچ‌یک از کتاب‌های مورخان و جغرافی‌دانان تا دوره قاجار هم نوشته‌ای درباره این قلعه نیست. اینجا یکی از وسیع‌ترین و بزرگترین استقرارگاه‌های تاریخی در دشت ورامین است و هنوز هم در داخل قلعه چندین رشته قنات وجود دارد که یک رشته از این قنات‌ها درحال‌حاضر فعال‌است.
با اینکه بنا ثبت ملی شده ولی نه نگهبانی دارد و نه اراده‌ای برای نگهداری آن و با این وضع و اوضاعی که دارد تا ثبت جهانی‌اش هنوز راه زیادی باقی مانده است.
