الاغها یا فیلها؛ مسئله این نیست!
امیرعلی ابوالفتح؛ کارشناس مسائل آمریکا
انتخابات 15آبانماه آمریکا در شرایطی برگزار میشود که جنگ اسرائیل در غزه و لبنان و تهدیدات این رژیم علیه ایران با حمایت ایالات متحده آمریکا ابعاد جدیتری به خود میگیرد. با شرایطی که اسرائیل و آمریکا در منطقه ایجاد کردهاند، حداقل در مقطع کنونی انتخابات آمریکا تأثیر معناداری در جنگ ندارد. چه کامالا هریس انتخاب شود چه دونالد ترامپ، حمایت آمریکا از اسرائیل شامل کمکهای تسلیحاتی، اطلاعاتی، لجستیکی و حمایتهای سیاسی همچنان ادامه خواهد داشت.
تاریخ انتخابات 5نوامبر است و ممکن است نتیجه کمی دیرتر اعلام شود ولی دولت جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا تا ژانویه2025 در رأس کار است. بر همین اساس دولت بایدن تا 2ماه دیگر مسئولیت دارد. این مهلت زمانی باعث میشود تغییری در روند طیشده تاکنون ایجاد نشود.
اما بعد از ژانویه و استقرار رئیسجمهور جدید آمریکا چه اتفاقی خواهد افتاد؟ بعد از انتخابات در کلیت ماجرا خللی در حمایت از اسرائیل ایجاد نمیشود؛ بحث بر سر آینده تحولات و روز بعد از جنگ است. بحث دمکراتها ازجمله کامالا هریس این است که برای خروج از وضعیت خشونتبار منطقه غرب آسیا باید راهحل دوکشوری به اجرا گذاشته شود و نزاع میان اسرائیلیها و فلسطینیان پایان پیدا کند تا امنیت برقرار شود. این طرحی است که دمکراتها دنبال آن هستند. جمهوریخواهان نیز مشکلی با راهحل دوکشوری ندارند اما برخلاف دمکراتها معتقدند نباید به اسرائیل فشار وارد کرد.
با این همه چشماندازی وجود ندارد که هیأت حاکمه کنونی اسرائیل راهحل دوکشوری را بپذیرد؛ بنابراین راهبرد آمریکا برای منطقه غرب آسیا و موضوع اسرائیل و فلسطین محقق نخواهد شد. از این بابت تغییر اساسی اتفاق نخواهد افتاد و تنها ممکن است جنگ پرشدتی که الان در غزه و جنوب لبنان جریان دارد، تبدیل به یک جنگ کمشدت شود. صلح نمیشود و ممکن است آتشبس هم برقرار نشود؛ تنها ممکن است شدت جنگ کاهش یابد.
همه شواهد و قرائن نشان میدهد که نتانیاهو و جریان فوقافراطی دستراستی مذهبی در اسرائیل امیدوارند که دونالد ترامپ رئیسجمهور شود. بعد از 7اکتبر بایدن برای پاسخگویی به افکار عمومی و ترمیم چهره بینالمللی ایالات متحده آمریکا در سیاست تبلیغی و اعلامی خود انتقاداتی را متوجه اسرائیل میکرد که چندان خوشایند اسرائیل نبود.
اگر ترامپ بهقدرت برسد حداقل فشارهای ظاهری دولت جو بایدن نیز به اسرائیل وارد نخواهد شد. ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود هم سفارت آمریکا را به بیتالمقدس منتقل کرد، هم حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان را بهرسمیت شناخت و شاید حاکمیت اسرائیل بر کرانه باختری را هم بهرسمیت بشناسد. گفته میشود بیوه شلدون ادلسون که از صهیونیستهای ثروتمند آمریکاست، گفته است 100میلیون دلار به ترامپ کمک انتخاباتی میکند بهشرط اینکه او حاکمیت اسرائیل بر کرانه باختری را بپذیرد.
انتخاب ترامپ دست نتانیاهو را باز میکند و وقتی دست رئیسجمهور آتی آمریکا - هر که بشود- باز باشد، نتانیاهو میتواند اقدامات رادیکالتر، تهاجمیتر و تجاوزکارانهتری نسبت به ایران انجام دهد. درعینحال بعید بهنظر میرسد حتی دولت ترامپ نیز در مسیری حرکت کند که زمینه یک جنگ گسترده میان ایران و اسرائیل فراهم شود که پای آمریکا به این جنگ کشیده شود. هیأت حاکمه ایالات متحده آمریکا فارغ از اینکه دمکراتها برنده باشند یا جمهوریخواهها، خواهان جنگ تمامعیار میان ایران و اسرائیل یا ایران و آمریکا نیست. آنها از جنگ کنترلشده در حد اقداماتی که تاکنون انجام شده با یک دامنه تغییرات اندکی بالا یا پایینتر حمایت میکنند؛ نه اینکه اگر ترامپ برنده رقابت باشد، بین ایران و اسرائیل یک جنگ تمامعیار مثل جنگ عراق صورت گیرد. ترامپ نیز شخصا مثل نظام سیاسی آمریکا چنین تمایلی ندارد.