سناریوهای بنزینی

رضا کربلایی- روزنامه‌نگار

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور برای چندمین‌بار نسبت به وضعیت مصرف و قیمت بنزین انتقاد کرده است. اکنون این شائبه مطرح می‌شود که آیا دولت چهاردهم گزینه‌ای برای کنترل مصرف ‌جز افزایش قیمت در دست دارد؟ با رونمایی از نخستین بودجه پیشنهادی دولت این فرضیه تقویت شده که دولت دنبال گران‌کردن بنزین است اما واکنش مجلس چه خواهد بود؟به گزارش همشهری، غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه‌1404در جریان رسیدگی به کلیات بودجه سال آینده به صراحت گفته که در هر شرایطی مخالف افزایش قیمت میعانات و بنزین هستم و سیاست‌های کنترلی را قبول دارم. او با اشاره به کاهش بودجه پیش‌بینی‌شده برای واردات بنزین در سال‌1404 گفت: این به‌معنای افزایش قیمت بنزین نیست بلکه باید دولت 7میلیون لیتر بنزین مصرفی را با سیاست‌هایی کاهش دهد تا فشار بر مردم وارد نشود.

پیشنهاد کنترل مصرف وزارت نفت
محمدصادق عظیمی‌فر، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران راه برون‌رفت از ناترازی بنزین را اجرای سیاست‌های غیرقیمتی و علت اصلی افزایش مصرف را فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل و سهم پایین حمل‌ونقل عمومی در جابه‌جایی مسافر و کالا می‌داند و می‌گوید: در طول یک سال گذشته 3میلیون متر مکعب یعنی معادل 14درصد از مصرف سی‌ان‌جی به‌عنوان یکی از ابزارهای متنوع‌سازی سبد سوخت فسیلی ایران در حوزه حمل‌ونقل کم شده است.

گام ‌های مهمی که باید برداشته شود
  تغییر الگوی سهمیه بنزین از خودرو به فرد
   بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی
  تشویق استفاده از خودروهای هیبریدی و برقی
  وضع مالیات کربن بر خودروهای شخصی بنزین‌سوز
  از رده خارج‌کردن خودروهای فرسوده و نوسازی ناوگان
  واردات خودروهای کم‌‌مصرف و الزام به تولید خودروهای استاندارد
  کنترل تردد خودروهای تک‌سرنشین در کلانشهرها
   تشویق شهروندان به استفاده از دوچرخه در مسیرهای کو‌تاه
  استفاده از فناوری‌های نوین و مدیریت هوشمند ترافیک
  وضع مالیات سبز بر خودروهای کم‌مصرف
  سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های خودروهای برقی و هیبریدی
  افزایش سهم سی‌ان‌جی در سبد سوخت حمل‌ونقل کشور

کنترل مصرف بدون تغییر قیمت
درحالی‌که دولت‌ها در ایران یکی از گزینه‌های کنترل مصرف بنزین را افزایش قیمت می‌دانند اما تجربه چندبار شوک قیمتی نشان داده که این سیاست جواب نمی‌دهد و پس از گذشت مدتی دوباره روند مصرف به حالت اولیه برمی‌گردد و پس از چندسال به سبب افزایش تعداد خودروهای در حال تردد به‌ویژه وسایل نقلیه بنزین‌سوز فرسوده، مصرف صعودی می‌شود. حتی سهمیه‌بندی بنزین هم نتوانست جلوی ناترازی را بگیرد. حالا به‌نظر می‌رسد دولت پزشکیان می‌تواند به جای انتخاب گزینه افزایش قیمت به فکر گزینه‌های پایدارتر و کم‌هزینه‌تر برود.