قدرت پنهان دندان‌های شیری
دندان‌های سالم دوره کودکی می‌توانند سلامت دندان‌های دائمی دوره بزرگسالی را تضمین کنند
پروانه بندپی
پوسیدگی یا از دست رفتن دندان‌ها مشکلي جدی در جامعه ایرانی است. به تأکید متخصصان شاید این آسیب از نظر بسیاری از افراد جامعه، یک مشکل ساده باشد اما می‌تواند تأثیرات منفی‌اي بر سلامت دیگر اعضای بدن داشته باشد و این اهمیت از دوره کودکی و حفظ سلامت دندان‌های شیری آغاز می‌شود. مراقبت از دندان‌های شیری اهمیت زیادی دارد چون می‌تواند بر سرنوشت دندان‌های دائمی در بزرگسالی اثر بگذارد اما بسیاری از والدین تصور می‌کنند دندان‌های شیری به‌دلیل موقتی بودن، نقش کم‌اهمیتی دارند و پوسیدگی آنها هم دارای اهمیت نیست. دکترمصطفی محاوری، متخصص دندانپزشکی کودکان و فلوشیپ ارتودنسی درباره اهمیت سلامت دندان‌های کودکان به‌ویژه دندان‌های شیری به چند نکته جالب اشاره می‌کند که در ادامه می‌خوانید.
آسیب دندان به بدن
اگر کودک استعداد یا زمینه بیماری مثل مشکل قلبی و دریچه‌ای داشته باشد، پوسیدگی دندان می‌تواند باعث بروز عوارضی در بدن او شود. اما کودکانی که بیماری خاصی ندارند، میکروب‌های پوسیدگی دهان نمی‌تواند بر سایر اعضای بدن آنها اثر بگذارد.
اهمیت تغذیه مادران باردار
مراقبت از دندان‌های کودک باید از همان دوران بارداری مادر شروع شود، چون دندان‌های شیری از همان دوران جنینی فرم می‌گیرند. اگر مادر در دوران بارداری تغذیه مناسبی داشته باشد که منجر به ساخت بافت دندان‌های جنین شود، به تشکیل صحیح دندان‌ها و استحکام آنها کمک می‌کند. حتی برخی دندان‌های دائمی مثل آسیای بزرگ اول که حدود ۶سالگی رویش پیدا می‌کند و تا آخر عمر در دهان وجود دارد، در دوره جنینی شکل می‌گیرد و اگر نقصی وجود داشته باشد، بعدها خود را نشان می‌دهد.
اولین دندان‌ها در 6ماهگی
دندان‌های کودک از حدود ۶ماهگی در دهان رویش پیدا می‌کنند و باید از همان سن، مراقبت‌های بهداشتی و تغذیه‌ای آغاز شود. یکی از مراقبت‌های تغذیه‌ای، محدود کردن مصرف مواد قندی و پوسیدگی‌زاست. خوراکی‌های ترش هم در گروه همین مواد پوسیدگی‌زا درنظر گرفته می‌شوند.
دندان‌های شیری مهم است
اگر دندان کودک دچار پوسیدگی‌های شدید شود، علاوه بر اینکه او را از تغذیه مناسب و مطلوب محروم مي‌كند، می‌تواند وزنش را کم کند و به‌دلیل ظاهر نامناسب، منجر به کاهش اعتماد به نفس در کودک در مواجهه با هم‌سالانش شود. از سوی دیگر اگر دندان‌های شیری دچار پوسیدگی و زودتر از موعد کشیده شوند، یا زود از دست بروند، احتمال بی‌نظمی دندان‌های دائمی و ناهنجاری‌هایی که منجر به ارتودنسی دندان کودکان می‌شود هم زیاد است. پس تا زمانی که لازم است، باید دندان‌های شیری را به‌صورت سالم در دهان کودک حفظ کرد و تصور موقتی و بی‌اهمیت بودن آنها صحیح نیست.
پوسیدگی دندان در این کودکان کمتر است
کودکانی که در طول روز یک تا ۲بار مصرف مواد قندی دارند، جزو گروه کم‌خطر محسوب می‌شوند. یعنی پوسیدگی در دندان‌های آنها کمتر رخ می‌دهد. کودکانی که ۲ تا ۳بار و حداکثر ۴بار مصرف مواد قندی دارند، در گروه ریسک و خطر متوسط قرار می‌گیرند و کودکانی که بیش از ۴بار مصرف دارند، جزو گروه خیلی پرخطرند؛ یعنی این کودکان در سن ۷، ۸ سالگی همه دندان‌هایشان پوسیده است.
6ماه یک‌بار کودکان باید توسط دندانپزشکان ویزیت شوند، حتی اگر مشکلی در دندان و دهان‌شان مشاهده نشود. این درحالی است که براساس بررسی‌های انجام‌شده در کشور بسیاری از کودکان تا سنین 7، 8سالگی حتی یک‌بار هم نزد دندانپزشک برده نمی‌شوند و آنها با سرعت بالای روند پوسیدگی دندان‌هایشان مواجهند.
80درصد کودکان 5 تا 6ساله ایرانی حداقل ۵دندان شیری پوسیده، پرشده یا کشیده‌شده دارند. ناآگاهی بسیاری از والدین درباره ماهیت دندان‌های شیری منجر به بالا رفتن آمار پوسیدگی دندان‌های شیری در کشور شده است.
نگاه
۴باور خرافی در باره دندان‌های شیری
درباره دندان‌های شیری چندین باور خرافی بین مردم رایج است. این نکته دیگری است که دکترمصطفی محاوری، متخصص دندانپزشکی کودکان و فلوشیپ ارتودنسی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید بهتر است که افراد نسبت به چنین باورهایی که منشأ
علمی ندارند، آگاه شوند.
1- دندان‌های شیری مهم نیستند
اگرچه دندان‌های شیری بالاخره یک روز می‌افتند، اما برای بهداشت دهان کودک و حتی سلامت در سنین بزرگسالی‌اش بسیار مهم هستند. این دندان‌ها نه‌تنها جا را برای رشد صاف دندان‌های اصلی حفظ می‌کنند، بلکه کمک می‌کنند تا ساختار صورت درست رشد کند و کودک تغذیه خوبی داشته باشد و مواد مغذی مناسب را دریافت کند.
2- خراب شدن دندان‌های شیری اهمیت ندارد
شاید این جمله را بارها شنیده باشید که دندان‌های کودکان خراب نمی‌شود، یا اگر خرابی هم ایجاد شود، اهمیت ندارد. این یکی دیگر از شایعات و تصورات نادرست است. کرم‌خوردگی دندان نه‌تنها دردناک است، بلکه می‌تواند باعث باد کردن و عفونت لثه برای کودکان شود. کودکانی که دندان‌های شیری خراب دارند، ۳برابر بیشتر در خطر خراب شدن دندان‌های دائمی هستند.
3- کودکان به مسواک و نخ دندان نیاز ندارند
حتی قبل از درآمدن نخستین دندان کودک هم باید دهان او را مسواک زد. به این شکل که روی لثه‌های او را باید با استفاده از یک پارچه نرم و مرطوب یا گاز تمیز کرد تا باکتری‌های دهان کم و مانع از کرم‌خوردگی آنها در آینده شود. وقتی دندان‌ها درآمدند هم کودک باید به کمک والدین ۲بار در روز مسواک بزند. عادت به مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن باید از همان دوران در کودکان شکل بگیرد.
4- کودکان، دندانپزشک نیاز ندارند
برداشت غلطی در ایران رایج است که می‌گویند نیاز نیست کودک را قبل از ۳سالگی یا قبل از درآمدن همه ۲۰دندان شیری‌اش به دندانپزشکی برد. این درحالی است که کارشناسان توصیه می‌کنند بچه‌ها بعد از درآمدن نخستین دندان یا دست‌کم در یک‌سالگی نزد دندانپزشک برده شوند. بررسی‌های زودهنگام می‌تواند منجر به شناسایی هرگونه خرابی یا مشکل ایجادشده در دندان‌های کودکان شود.
