گزارش
«پرنده عصبانی» به کنگان رسید
بوتیمار بزرگی که در فصل مهاجرت به بوشهر رسید در فضای مجازی «انگری برد» نامیده شد
زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار
اخیرا فیلمی در شبکه‌های اجتماعی از پرنده‌ای منتشر شده که هنگام نزدیک شدن فیلمبردار، در لاک دفاعی می‌رود و قیافه‌ای ترسناک به‌خود می‌گیرد. «پرنده عصبانی» نامی بود که شبکه‌های مجازی برای آن انتخاب کردند. این پرنده که در کنگان استان بوشهر مشاهده شده، از خانواده حواصیل‌هاست و برای ما ایرانی‌ها به‌دلیل حضور پر‌رنگش در ادبیات فارسی ناشناس نیست.
بوتیمار بزرگ (EurasianBittern) نام پرنده‌ای است از خانواده حواصیلان که در تالاب‌ها و نیزارها زندگی می‌کند و نسبت به سایر اعضای خانواده حواصیلان، جثه‌ای تنومندتر دارد. اگر توانستید این پرنده را در نیزار ببینید بر خود ببالید چون اینگونه به استتار معروف است. نام دیگر او غم‌خورک است. بیشتر از ۱۵گونه آن شناسایی شده‌اند. 2زیر گونه‌ای که در ایران شناخته شده‌اند و با نام‌های بوتیمار بزرگ و بوتیمار کوچک شناخته می‌شوند.
زیستگاه بوتیمار کجاست؟
بوتیمار بزرگ عمدتا در مناطق تالابی، نیزارها و مرداب‌هایی با گیاهان متراکم زندگی می‌کند. این پرنده در بخش‌هایی از اروپا، آسیا و شمال آفریقا یافت می‌شود و در ایران نیز به‌ویژه در تالاب‌های کشور از تالاب‌های انزلی و میانکاله، گندمان، تا آب‌بندان‌هایی مثل عشق‌آباد تهران و استان‌های فارس، خوزستان، هرمزگان و بوشهر دیده می‌شود.
ویژگی‌های زیستی
وقتی بوتیمار احساس خطر می‌کند، به‌جای فرار، ساکن می‌ماند و سر و گردن خود را به‌صورت عمودی بالا می‌گیرد. این رفتار باعث می‌شود که با نی‌های اطرافش همخوانی داشته باشد و تقریبا در میان گیاهان گم شود. بوتیمار در این حالت ممکن است به آرامی همراه با وزش باد تکان بخورد تا بیشتر شبیه به نی‌های اطرافش شود. اما یکی از ویژگی‌های زیستی بوتیمار رفتار دفاعی اوست. در این حالت، بوتیمار پرهای گردن و سینه‌اش را پف می‌دهد و آنها را تا حد امکان باز می‌کند تا بزرگ‌تر و ترسناک‌تر به‌نظر برسد. این عمل باعث می‌شود که بدنش به شکل یک توده حجیم‌تر به‌نظر بیاید و مهاجم احساس خطر کند. همزمان با این رفتار، ممکن است منقار خود را نیز باز و صدایی از خود تولید کند که تهدیدآمیز به‌نظر برسد.
بوتیمار در ادبیات فارسی نماد حسرت و غمخواری است، به همین دلیل یکی از نام‌های اینگونه غم‌خورک است. از سوی دیگر در فرهنگ‌لغت دهخدا «نام مرغی است که او را غم‌خورک نیز گویند و او پیوسته در کنار آب بنشیند و از غم آنکه مبادا آب کم شود با وجود تشنگی آب نخورد.»
مسیر مهاجرت
در فصل‌های سرد جمعیت‌هایی که در اروپای شمالی زندگی می‌کنند به سمت جنوب اروپا، شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا (از جمله ایران) مهاجرت می‌کنند. جمعیت‌های شمال آسیا هم به بخش‌هایی از شبه جزیره عربستان، شبه قاره هند و شرق چین مهاجرت می‌کنند.
در همینه زمینه :
