خالقان اسامی عجیب کافهها
درباره آنها که تخصصشان گنجاندن اسامی عجیب و غریب نوشیدنی و غذا در منوی کافیشاپها و رستورانهاست
سحر جعفریان- روزنامه نگار
درست وسط منوی مقوایی سفت و کاهی، تصویر کارت پستالی چند غذای خوشترکیب نقش بسته است. گوشه سمت راست و بالای منوی مقوایی، ردیفی از اسامی عجیب و غریب ساندویچ و برگر و گوشه سمت چپ و بالا نیز اسامی عجیب و غریبتر دیگری از تعدادی نوشیدنی گرم و سرد زیر هم رشته شدهاند. هر گوشه و سمت از منوی مقوایی، خوشمزه، شیک، شگفتانگیز و کمی هم نسبت به جیب برخی، گران مینمایاند. هر مشتری تشنه و گرسنهای که منو را دست میگیرد، با ریز و تیزبینی، زیر و روی آن را میکاود. با آنکه از سخت ادایی و دشواری لفظ نوشیدنیها و غذاهای فهرست شده و ناشناخته در منو، زبان اغلب مشتریان به لکنت و قفل دچار میشود، اما پیداست که دلبسته
سر و شکل منو شدهاند. شاید هم بیشتر، گیر و بند اسامی متمایز، فانتزی، مطول، بیگانه یا غیرفارسی، متوالی در حروف و هجاهای بیصدای برخی نوشیدنیها و خوردنیهای منو. اگر پا دهد برخی از مدیران و کارکنان کافه و رستوران، سراغ طراح منوهایی
این چنین متمایز را میگیرند؛ طراحانی که یا دانشآموخته رشتههایی مانند علوم تغذیه، آشپزی بینالملل، شف و پژوهشگر خوراک تا طعمساز، باریستا و مدیریت کسبوکارند یا علاقهمند و خلاق و برای همین تخصص یا خلاقیت است که «منو نویس» صدایشان میکنند. این صاحبان پیشه نوپدید منونگاری با شهریههای میلیون تومانی اصول تدوین منو را فرامیگیرند و اگر خوب، خودی نشان دهند دیری نمیپاید که در ازای تنظیم منوهای بازاری و اختصاصی، چند ده یا حتی چند صدمیلیون تومان دریافت میکنند.
شغل: منو نویس!
شکم همیشه حرف اول را در خرج کردن پول روزمره میزند؛ آنقدر که کم نیستند افرادی که در عنفوان کودکی و اوان جوانی علاوه بر پروراندن آرزوی خلبانی و پزشکی در سر، شوق و اشتیاق کافه و رستورانداری و حتی سرآشپزی را نیز به دل، بار میکنند. برخیشان، رشته این شوق و اشتیاق را به پشتکار، تحصیل و سرمایه گره زدند و به سبک و سیاق آنچه پسند و توانشان بوده و هست، پذیرای مشتریان کافه و رستوران خود شدند. برخی دیگر اما به دلایلی گوناگون از شوق دلیشان معذور ماندند که البته کسانی از میان همین مشتاقان معذور مانده، خیلی هم پاگیر معذوراتشان نشدند. معدودی که حالا تعدادشان رو به فزونی است و احتمالا یک روزی یا یک شبی با خود چنین خلوت کردند: «کافه و رستوران ندارم؛ درست. سرآشپز نشدم؛ آن هم درست، ولی چرا منونویس کافهها، رستورانها و سرآشپزان نشوم؟! یک شغل شیک برای شکم و شکمدوستان». در پی این خلوت، گشتی در سایتهای کاریابی و تبلیغاتی زدند: «آموزش صفر تا صد منونویسی در 03ساعت»، «دورههای آنلاین مهندسی منو برای کافه و رستوران»، «تشریفات و مارکتینگ کافه و رستوران با منو نویسی»، «با حرفهایترین سرآشپز کشور، منو نویسی را یاد بگیرید»، «آموزش منو نویسی در هر سبک با اعطای گواهینامه دوزبانه».
نوشیدنی خدایان یونان باستان و آناتومی سر کشیدنیها
پیشخدمت، منوی دیجیتال را مقابل مشتریان که دختر و پسری جوانند، روی میز چوبی میگذارد. طولی نمیکشد که آنها نیز بعد از اسکن کیوآر کد منو، لیست نوشیدنیها را اسکرول میکنند. هردو از استایل نوشیدنیها و اصطلاحات منو متعجب شدهاند؛ بهویژه وقتی چشم میاندازند به پرانتزی که مقابل نام پرطمطراق هر نوشیدنی با عنوان «آناتومی و نژاد این سر کشیدنی» با هدف معرفی ترکیبات مختص همان نوشیدنی، باز و بسته شده است... آناتومی! پسر جوان طاقت نمیآورد: «نژاد و آناتومی، مگه برای آدم نیست؟ چرا اینجا به نوشیدنیها نسبتشون دادید؟! مثلا این نوشیدنی چیه که انگار اسم الهه یونان باستان را رویش گذاشتید... انیسونیوس». پیشخدمت که به سبب موقعیت جغرافیایی و طیف مشتریهای کافه، کمتر با افرادی این چنین متعجب از منو مواجه میشود: «اولا، نژاد قهوه مهمه؛ بومی آفریقا باشه یا اروپا... دوما آناتومی هر نوشیدنی به شما میگه که دقیقا چی دارین میل میکنین... نوشیدنی انیسونیوس هم چون از پایه انیسون، گیاهی یونانی هست همچین اسمی داره... در ضمن، منوی کافه ما رو یکی از معروفترین منو نویسای کشور نوشته.» دختر و پسر جوان به گفتن «جلالخالق» و سفارش قهوه «سینگلفارم» بسنده میکنند.
منوهای برند و اصیل
هنوز مهر گواهینامه منونویسیشان خشک نشده که استایل منوی کافه و فستفودی یکی از دوستانشان را به سبک ویکتوریایی طراحی کردهاند. حمیرا و حمید، خواهر و برادر هستند و پیش از این، پیشبندِ باریستایی به گردن و کمر میبستند. تا اینکه یک روز به پیشنهاد حمیرا سر از یکی از آموزشگاههای آشپزی بینالمللی و معروف برای گذراندن دوره آموزشی مهیج با عنوان «منونویسی» درآوردند. هر کدامشان برای یک دوره 8جلسهای71میلیون و 005 هزار تومان شهریه پرداخت کردند تا یاد بگیرند چطور براساس کانسپت کافهها یا رستورانها، مشتریانی که آنجا برو و بیا دارند، استایل غذایی با توجه به رویکرد اقتصادی، فرهنگی یا سلامتمحوری که مالکان آن کافه یا رستوران درنظر دارند، منویی بفروش، تنظیم کنند. این نخستین منویی است که تدوین و تنظیم کردهاند برای همین حمیرا در خلاق بودن آن حسابی کوشیده است: بشقاب برند شامل غذاهایی که با موادغذایی برندهای مشهور طبخ شده و بشقاب اصیل که هریک از ترکیبات غذاییاش از خاستگاه اصلیشان خریداری شده است؛ مانند بشقاب پاستای بلوبری که دانههای بلوبریاش از ترکیه آمد یا بشقاب کالری که میزان دقیق کالری ترکیبات غذایی آن در منو ثبت شده است.
«موهیتو کوبایی و دتاکس واتر فقط یک اسم نیستند. اینها اگر واقعی و تخصصی باشند به قول منو نویس ها به منو شخصیت دهند؛میتوانند مثل یک بازی مهیجِ چشایی، مشتریها را تور کنند و به چالش بکشند. حالا بماند بعضی اسامی در منوها مثل دمنوش دلبرانه یا چای کام شیرین کن و... بیشتر جنبه فان و طنز دارند نه علمی و برگرفته از علوم تغذیه.»