
کاسبی جدید کافهها
درباره برخی کافههای تهران که به دلیل کمبود درآمد، تغییر کاربری دادند و صدای کار آفرینان را در آوردند

سحر جعفریانعصر | روزنامهنگار
کار برخی کافهها به جایی کشیده که برای کسب درآمد بیشتر ، دست به برگزاری ایونت (رویداد) میزنند تا بتوانند هزینههایشان را جبران کنند. کم و بیش هر روز به بهانه برگزاری یکی دو ایونت که پوستر زمان و موضوعشان را به دیوار کافه کوباندهاند، شلوغند؛ رویدادی مهیج که پیشتر در شبکههای مجازی تبلیغ کردهاند؛ حتی شنبهها که ترافیک کار است و کار، در رویدادهای این کافهها جای سوزن انداختن نیست.
پاستاپزی پارتیزانی دندان لمینتیها
هر یک با لبخندی پت و پهن که بیشتر از هر چیز حتی بیشتر از حس خوشحالی، دندانهای لمینتشده با رنگ سفید یخچالی یا هالیوودی براق از میانش پیداست وارد کافهای در شمال شهر میشوند. برای بعضیشان این تجربه دست اول از ایونت(رویداد)کافهای است، اما برای بعضی دیگرشان تکرار چندباره تفریحیترند که هنوز دلشان را نزدهاست. کناری از میز اجتماعی که رویش کیپ تا کیپ، انواع خمیر نیمپز پاستا از تالیاتلی (رشتهای) تا فارفاله (پروانهای) و فوسیلی (فنری) و اقسام سسهای پستو، آلفردو و پومودورو چیده، میایستند و با هم خوش و بش میکنند. یک گوش با کمی از حواس خود را هم میدهند به خانم اپراتور ایونت که سرحوصله، اسامی را از لیست رزرویها میخواند: «آرمیتاجون به همراه...خوش اومدید، بهبه...نازیلا خانم، چه عجب! 2هفته است نیستی! مثلا میخواستی ورکشاپ ماگسازی برای مشتریهامون برگزار کنی... .» حالا جمعیت گرد میز که بسیاریشان نوجوانان 18تا 20سالهاند و کمترشان هم 30تا 40سال دارند به بیش از 20نفر رسیده و ساعت هم 18، زمان اجرای ایونت «پاستاپزی» است. همین که آخرین جرعه نوشیدنی خنک خوشامدگویی از گلوی آخرین فرد نشسته کنار میز اجتماعی پایین میرود، صدای خانم اپراتور همه را به هوش میکند: «پیشبندهاتون رو ببندید و کفگیر و ملاقههاتون رو هم بردارید...» موزیک بلا چاو، زیر صدای سرآشپز ایتالیایی و خنده شرکتکنندگان که هر یک ۵۵٠ هزارتومان ورودی ایونت پرداخت کردهاند، پخش میشود.
همیشه پای نسل زد در میان است
در کافهای دیگر که موقعیت جغرافیاییاش حوالی خیابان کریمخانزند است و پاخور فراوان دارد، اغلب رویدادهای سرگرمکننده از مترسکسازی، خمیربازی و عطرسازی تا برنامههای مناسبتی مانند روز شیراز، دونات، کتابخوانی و مهرگان برگزار میشود. پرهام، بارتندر (نوشیار) کافه از سر تجربه میگوید: «مشتریها بیشتر دنبال رویدادهای فان، چالشی و آموزشی به شکل ادایی و گاهی هم خودمانی هستند؛ مثلا ایونت مستر اسموتی باش یا اسمفامیل پرومکس از شلوغترین برنامههای این کافهاند.» و آوا، سرآشپز کافه، پی اجرای رویداد «دسر ایرانی خودت را قورت بده» است: «قبلا اگر مشتریها بهخاطر یک فنجان قهوه به فضای دنج کافهها پناه میآوردند این روزها صدقه سر دهههفتادیها به بعد، سلیقه و علاقهشان تغییر کرده و بیشتر، قهوهنوشی را بهانه میکنند تا بیایند در فضای پرجنب و جوش کافه، دورهم تفریحی متفاوت انجام دهند.» آوا، دانههای هلاعلای هرمزگان را میکوبد و با شهد عسل مازندران و خرمای بم هم میزند: «مواد لازم؛ قد پشت ناخن، خوشمزههایی از هر شهر ایران... .» بعضی از شرکتکنندگان گهگاه از خنده ریسه میروند؛ پیداست که دستپختشان چندان تعریفی نیست و بعضی دیگر شوخطبعیشان گل میکند: «آخه لعنتی، با این همه مواد شیرین چطور تونستی دسر رو شور درست کنی؟!»، «یعنی فقط شکم برای خوردن داری نه دست برای درست کردن....» هزینه حضور در هر ایونت با توجه به موضوع و لوازم مورد نیاز آن و نیز نوع کافه تعیین میشود؛ از 350تا 850هزار تومان.
دورهمی برای قصهخوانی
پای ویدئوهای کوتاه اینستاگرامی رویدادهای تجربهمحور کافهای نوپا در یکی از محلههای شمالی شهر کلی لایک و کامنت ثبت شده: «دمتون گرم برای ایونت هریپاتر، خیلی خوش گذشت با مدرسه هاگوارتز و معجون پالیجوس»، «وایب ایونتهاتون قد یه باکس نوشابه انرژیزاست»، «میشه بازم برنامه پاپیهماشهسازی (مجسمهسازی با خمیر کاغذ) رو برگزار کنید؟»، «رویداد کمدینویسی دارکترین سکانسهای آثار تراژدیک جهان، عالی بود» و «با ایونت مهدکودک بچههای مثبت 18انگار کودک درونمون احیا شد... خطخطی و نقاشی روی دیوار، آهنگای بچگونه و بازی.» اردلان، مدیر داخلی این کافه نوپا میگوید: «مثل روز روشن است دیگر خرجمان با سرو چند فنجان قهوه اورجینال و طعمسازی برای نوشیدنیهای ترند و پخت کیک و گروسانهای رژیمی درنمیآید. باید ایدههای نو مثل برگزاری رویدادهای سرگرمکننده را بهکار ببندیم؛ ایدههایی که یک تیر و 2نشان است؛ هم گشایشی برای دخل کافهداران است و هم پسند مشتریهایی که دلشان تجربههای تازه و سرگرمی و معاشرت میخواهد.» اجرای رویدادهای خاص و تخصصی در مشارکت با فعالان حوزه طراحی ایونتهای هنری، فرهنگی و تجربهمحور، برگ برنده این کافه است؛ ایونت قصهخوانی، صداسازی و آوازهای کوچه بازاری و بسیاری دیگر. دلارام. ر، بلاگر و طراح ایونتهای تجربهمحور با بیش از 800هزار دنبالکننده در اینباره میگوید: «حالا که بازار ایونتهای کافهای داغ است باید از ظرفیتشان برای بومیسازی و معرفی فرهنگ و هنر ایرانی استفاده کرد.» اکرم رضوی، کارآفرین میگوید: هیچ نظارتی بر عملکرد کافهداران وجود ندارد و آنها برنامه و رویدادهایی را برگزار میکنند که مربوط به صنوف دیگر است. این پدیده جدید در کافهها به کسب وکارهای دیگر آسیب میرساند. او افزود: باید در این زمینه تلاش شود تا نغییر کاربری رخ ندهد چون سایر مشاغل آسیب میبینند.