فراموش شده در غبار

لیدا قرایی| کارشناس بازی‌های بومی و محلی:


 بازی‌های بومی و محلی همانطور که از اسمش پیداست با فرهنگ و آداب و رسوم حاکم بر جامعه همخوانی فراوانی دارند؛ این بازی‌ها، نمادی از زندگی جمعی ما ایرانی‌ها در جامعه به شمار می‌روند. بدون شک این بازی‌ها تنها یک مسابقه برای کسب نتیجه برد و باخت نیستند بلکه نمودی از همیاری و همکاری است، هرچند در روزگار مدرن به فراموشی سپرده شده‌اند. اگرچه بازی‌های  بومی و محلی، هر کدام در نوع خود درس‌‎هایی مربوط به کار گروهی، تلاش و مشارکت را آموزش می‌دهند اما امروزه جای خود را به بازی‌های رایانه‌ای و دنیای مجازی داده‌اند و این یکی از آسیب‌هایی است که دامنگیر نوجوانان و جوانان شده است. 

در کشور ما نزدیک 500 نوع بازی سنتی و محلی وجود داشته که برخی از این بازی‌ها با گذشت زمان، در سایه زندگی ماشینی و تغییر شیوه‌های سبک زندگی، فراموش شده‌اند یا به طور کلی جامعه با بسیاری از آن‌ها بیگانه شده است. چه بسا به دلیل پیشرفت روزافزون انواع تکنولوژی‌، بازی‌های بومی و محلی جایگاه خود را در میان مخاطبان اصلی خود یعنی نونهالان و نوجوانان و حتی جوانان از دست داده‌اند. این در حالیست که در جامعه ماشینی امروز تنها راه برطرف کردن مشکلات ناشی از کم‌تحرکی، توجه به بازی‌های بومی و محلی و احیای سرمایه‌های عظیم محلی به عنوان بخشی عظیم از گنجینه‌های فرهنگی است که باید ضمن اهتمام ویژه به این بازی‌ها، آن‌ها را در بین جامعه ترویج دهیم. 

نکته دیگر این که با احیای بازی‌های بومی و محلی می‌توان با سرمایه‌گذاری و هزینه بسیار کم به اهداف توسعه گردشگری و جلب گردشگران داخلی و خارجی دست یافت. 
در واقع بازی‌های بومی، محلی و ورزش‌های روستایی می‌تواند زمینه مناسبی برای جذب گردشگر باشد زیرا با گستره علم و تکنولوژی بسیاری از افراد مایل به دیدن و آشنا شدن با ظرفیت‌های بکر هر استان پیدا می‌کنند به ویژه آن که بازی‌های  بومی و محلی ایران در مقایسه با مسابقه‌های سنتی برخی از کشورها، بیشتر کارکرد آموزشی دارد؛ مثلاً یکی از بازی‌های  بومی کشور اسپانیا، «گاوبازی» است که نماد خشونت علیه حیوانات است و با وجود آسیب‌های فیزیکی بسیاری که این بازی برای انسان یا حیوان حاضر در صحنه مسابقه دارد مسئولان اسپانیا با تبلیغات فراوان توانسته‌اند سالانه ده‌ها هزار گردشگر را برای تماشای این مسابقه به کشور خود بکشانند. 
در شرایط فعلی برای تزریق هیجان به جامعه و جذب گردشگر، احیای بازی‌های بومی که مملو از گنج‌های نهفته‌ در رگ و ریشه شهرها و روستاهاست، ضروری است و وظیفه متولیان را سنگین‌تر می‌کند.