بازنمایی سیتکهای سیستان در کتاب و فیلم
سیتکهای سیستانی برای مستندسازی از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی زابل در مدت 3ماه تابستان امسال با تحقیقات میدانی گردآوری شد و بهزودی در قالب کتاب و فیلم ارائه میشود.بهگزارش همشهری«سیتک» نام دیگر دوبیتی در گویش سیستانی است که زبانی ساده و روان دارد و برای هر فارسی زبانی قابل فهم است. این نوع شعر به میزان گستردهای از دیگر انواع ترانهها در بین مردم سیستان رایج است. موضوع اغلب این دوبیتیها عشق و زندگی است؛ شادیها، غمها، دلبستگیها، گلهمندی از مشکلات زندگی، ناله از بیوفایی، بدعهدی زمانه و مردم، انتظار، کار و باورهای اعتقادی همه و همه در آنها نهفته است.رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی زابل به همشهری گفت: «طرح بزرگ جمعآوری، کتابت، آرشیوسازی و مستندسازی سیتکهای سیستانی در 2بخش چاپ کتاب و فیلمبرداری از خوانش سیتکها در شهرستان زابل انجام شد.»محمد میر افزود: «گردآوری این بخش از فرهنگ عامه مردم سیستان در بخشهای فرهنگی و هنری بهصورت میدانی و مراجعه به روستاها و محل سکونت افراد آگاه به سیتکها انجام شد.»
برای جمعآوری سیتکها و استفاده در کتاب، روزانه به نقاط مختلف روستایی سیستان بهصورت خانه به خانه رفتند و مادربزرگها و پدربزرگها برای ضبط خوانش سیتکها به مجتمع فرهنگی دعوت شدند و در فضایی مناسب و فضاسازی شده از خوانش آنان فیلمبرداری شد. میر ادامه داد: «تلاش گردآورندگان بر این بوده که کیفیت ضبط خوانش سیتکها بهگونهای باشد که درصورت مهیا شدن شرایط، فیلمهای گرفته شده برای ساخت فیلم مستند مورد استفاده قرار گیرند.» فاطمه الهامی، پژوهشگر، درباره سیتکها گفت: «از طریق خوانش سیتکها میتوان به شناخت بهتر تاریخ و فرهنگ مردم سیستان و درک اندیشهها، اعتقادات، احساسات و آداب و رسوم زندگی آنان دست پیدا کرد.
درونمایه این دوبیتیها در 4عنوان کلی اعتقادی، عاشقانه، فعالیتهای شغلی و مفاهیم اجتماعی دستهبندی شده و مفاهیم جزئیتر زیرمجموعه آنها قرار گرفته است.»