فریمهای فراموشنشدنی
چند قاب از سینمای ایران در روز ملی سینما
سعید مروتی-روزنامهنگار
سال۱۲۷۹ وقتی مظفرالدین شاه به اروپا سفر کرد، آنچه توجهش را جلب کرد دستگاهی بود که با آن میشد عکس متحرک گرفت. آن موقع تنها ۵سال از اختراع سینما میگذشت و شاه قاجار که مفتون اختراع تازه بود، میرزا ابراهیم خان عکاسباشی را مأمور تهیه و خرید دوربین فیلمبرداری کرد. ثبت گشت و گذار مظفرالدین شاه در جشن روز عید گل در شهر اوستاند بلژیک با این دوربین نقطه آغاز آشنایی ایرانیان با سینما شد، دوربینی که به ایران آمد و شد وسیله تفریح و تفرج شاه و دربار. اما مسیری که سینما در ایران از زینتالمجالس درباریان و طبقه اشراف طی کرد تا تودهای شود و در دسترس عموم مردم قرار گیرد آن قدر طولانی شد که سلسلهای تغییر کرد و روزگاری دیگر شد. داستان فعالیت سینمایی در ایران با تلاشهای نسل پیشگامان(خانبابا معتضدی، آوانس اوگانیانس، عبدالحسین سپنتا و ابراهیم مرادی) آغاز شد. از شکست دور اول فیلمسازی در ایران تا تأسیس استودیو میترا فیلم توسط اسماعیل کوشان یک دهه به سکوت گذشت.
آنچه در فاصله سالهای ۱۳۲۷ تا ۱۳۵۷ بر سینمای ایران گذشت تاریخی را شکل داد که بعدها روایتهای متفاوتی از آن ارائه شد. مسیر ۳۰سالهای که با پیروزی انقلاب به پایان راهش رسید و موعد به یاد آوردنش معمولا ۲۱شهریورماه است که در تقویم روز ملی سینما نام گرفته، سینمایی که پس از پیروزی انقلاب، تحولات گستردهای به خود دید. آنچه پیش رو دارید چند قاب ماندگار از این سینماست.