پروانه بندپی- روزنامهنگار
پوکی استخوان، یکی از بیماریهای شایع قرن جدید است که از سنین جوانی آغاز میشود و در دوران سالمندی فرد را درگیر میکند. این بیماری، یک اختلال اسکلتی است که با تضعیف استخوانها، فرد را در معرض خطر شکستگیهای ناگهانی و غیرمنتظره استخوانها قرار میدهد.
متخصصان میگویند افرادی که تحرک کمتری دارند یا کم ورزش میکنند، زودتر و با احتمال بالاتری به پوکی استخوان مبتلا میشوند، اما دلایل دیگری مثل ژنتیک، تغذیه، برخی بیماریها، مصرف برخی داروها، کمبود کلسیم و کمبود ویتامین دی نیز در ابتلا به این بیماری نقش دارند.
3ورزش استخوانساز
علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم درباره نقش ورزش در درمان پوکیاستخوان به همشهری میگوید: «ورزش، استخوانسازی را تحریک میکند. در واقع حول محور الکتریکی که بهدنبال ورزشکردن ایجاد میشود، سلولها شروع به فعالیت و استخوانسازی را تحریک میکنند. البته همه ورزشها برای استخوانسازی مناسبند، اما ورزشهایی که وزن بدن را تحمل میکنند، مثل پیادهروی، دویدن و وزنهبرداری، بهتر و بیشتر استخوانسازی را تحریک خواهند کرد.»
به گفته استقامتی، در سوی مقابل بیتحرکی یا بیحرکتی طولانیمدت هم منجر به تخریب سلولهای استخوانی و در نتیجه از دست رفتن بافت استخوانی فرد میشود.
علیرضا استقامتی هم آمار پایین فعالیت فیزیکی در کشور را تأیید میکند و میگوید: «اکثر مردم یا ورزش نمیکنند یا فعالیت بدنیشان بسیار کم است. این روند روزبهروز در حال افزایش است و یکی از فاکتورهای ابتلا به پوکی استخوان. البته در اینباره عواملی چون ژنتیک، تغذیه، کمبود کلسیم، کمبود ویتامین دی، برخی بیماریها و مصرف برخی داروها هم تأثیرگذارند و نمیتوان بروز این بیماری را بهطور کلی به حساب ورزش نکردن گذاشت.»
بهگفته این فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم، نکته مهم درباره سهم ورزش در درمان پوکی استخوان این است که ورزش بهعنوان یک روش درمان غیردارویی و بهعنوان مکمل درمانهای دارویی برای افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، عمل میکند.
بهترین سن برای انجام تست تراکم استخوان
تشخیص پوکی استخوان فقط با سنجش تراکم استخوان ممکن است و راهی غیر از این وجود ندارد. تست مربوط به تراکم استخوان هم در زنان و مردان متفاوت است و به تأکید استقامتی، بیشترین شدت پوکی استخوان در خانمها عمدتا بعد از ۶۵ سالگی و در آقایان بعد از ۷۵ سالگی رخ میدهد.
او در توضیح بیشتر بیان میکند: «آقایان اگر بیماری زمینهای نداشته باشند، بهطور معمول بهترین سن انجام غربالگری تراکم استخوان، دهه هفتم و بهعبارت بهتر در انتهای دهه هفتم یا اوایل دهه هشتم زندگی است. در خانمها هم بهترین سن معمولا 65سال به بالاست؛ به شرطی که بیماریای نداشته باشند.» بهگفته این متخصص بیش از 50بیماری وجود دارد که روی توده اسکلتی انسان اثر میگذارد. این افراد با تشخیص پزشک باید تست تراکم استخوان را در سنین پایینتر شروع کنند.
یائسگی هم یکی از ریسکفاکتورهای ابتلا به پوکی استخوان است و بهگفته این پزشک زنان بعد از ۵۰ سالگی و بهدنبال یائسگی، هورمونهای زنانگی را که مراقب و محافظ سلامت استخوانها هستند، از دست میدهند و به این ترتیب کاهش توده استخوانی در آنها سرعت پیدا میکند.
مهمترین دشمن پوکی استخوان
در همینه زمینه :