اتمام حجت ساترا با 2 پلتفرم

فهیمه پناه آذر-روزنامه‌نگار

واکنش ساترا به 2 محصول شبکه نمایش خانگی، تذکر به 2 پلتفرم و در نهایت ورود دادستانی به ماجرای جنجالی یک سریال، مهم‌ترین خبرهای حوزه سریال و برنامه‌سازی را در روزهای اخیر رقم زد. نمایش «جوکر۲» و «غربت» واکنش هایی را به دنبال داشت که خروجی‌اش تذکر به پلتفرم های پخش‌کننده از سوی ساترا بود.اتمام حجت ساترا با 2 پلتفرم که با بیانیه ای قاطع همراه شدو شکایت از این 2 پلتفرم به مراجع قضایی، نشان دادسازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، این بار قاطع‌تر از همیشه وارد میدان شده است‌.

1 سال گذشته شورای‌عالی انقلاب فرهنگی بعد از فعالیت 6ساله ساترا، وظایف این سازمان ‌را تصویب کرد. ساترا وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی را طبق‌ قوانین موضوعه، برعهده گرفت. اما به‌نظر می‌رسد گرفتاری‌های ساترا تمامی ندارد. از 500پلتفرم یا سکوی نمایشی که ساترا به آنها مجوز داده، تنها 5پلتفرم در تهیه و تولید سریال سر زبان‌ها افتاده‌اند و همین پلتفرم‌ها هرازگاهی با پخش‌سریال‌یا‌رئالیتی‌شو‌ساترا را به دردسر می‌اندازند.

2 به‌نظر می رسد، ساترا تلاش می‌کند آنقدرها هم سخت نگیرد؛ چراکه میان سریال‌های تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی در تعدد و تنوع و همچنین ممیزی‌ها تفاوت وجود دارد و ساترا به‌گفته مدیرانش سعی دارد این تفاوت را رعایت کند؛ اما پخش برخی از رئالیتی‌شوها و سریال‌ها در ادامه وایرال‌شدن بخش‌هایی از آنها در فضای مجازی و تذکرها باعث می‌شود که ساترا دست‌به‌کار شود و مطالبه توقف پخش یا اصلاحیه را داشته باشد.

3 چند هفته پیش سعید مقیسه، رئیس ساترا به انتقاد یکی از خبرنگاران درباره برنامه «جوکر» و کلیت تنظیم‌گری ساترا چنین پاسخ داد: این را که ساترا از تنظیم‌گری درآمده است، قبول ندارم. همه عملکرد ساترا نشان می‌دهد که بیش از نظارت، فعالیت‌های مربوط به تنظیم‌گری را دارد. اگرچه ممکن است حرکت‌های نمایشی ابعاد رسانه‌ای داشته باشد، اما آنچه برای کشور توسعه پایدار را به ارمغان می‌آورد این است که تنظیم‌گری به‌گونه‌ای باشد که محتوای سالم در سکوها وجود داشته باشد. همه محتوای در حال انتشار در ساترا لزوما از ساترا مجوز ندارد و این تفاوت مهم تلویزیون با فضای مجازی است.

4 سعید مقیسه با بیان اینکه تنظیم‌گری به این معنا نیست که ذره‌ای از ارزش‌های خانوادگی و اسلامی کوتاه بیاییم، عنوان کرد: تنظیم‌گری ساترا فقط به‌معنای نظارت نیست و ابعاد اقتصادی و اجتماعی و حقوقی هم دارد. آیا اینکه فردی را که در فضای مجازی خطایی کرده از زندگی ساقط کنیم، نشان‌دهنده اقتدار ساتراست؟ مثلا اگر یک پلتفرم را ببندیم، نشان‌دهنده این اقتدار است؟ حتما اینطور نیست. اگر کسی بخواهد این نوع نگاه را داشته باشد، باید برنامه‌های صداوسیما را ببیند؛ ولی حتی آنجا هم محتوای شبکه نمایش با شبکه کودک و دیگر شبکه‌ها به اقتضای هر شبکه متفاوت است.

5رئیس ساترا یادآور شد: آسیب‌ها بیش از شبکه نمایش خانگی در شبکه‌های اجتماعی است که هم در دسترس است و هم افرادی با یک ای‌میل فیک می‌توانند محتوایی را قرار دهند. ما پای این محتواها نمی‌نشینیم و حتما هم پای بسیاری از این محتواها نشستن را مضر می‌دانیم.

6 این صحبت‌ها در حالی است که آنقدر تذکرها از سوی برخی درباره سریال‌ها یا رئالیتی‌شوها، که نمونه‌اش «جوکر» بوده، زیاد شده که ساترا بار دیگر بیانیه‌ای صادر کرده‌است. ساترا به‌تازگی اعلام کرده «جوکر۲» و سریال «غربت» مجوز انتشار ندارند و برخلاف قانون منتشر شده‌اند‌ که این اقدام باعث طرح شکایت ساترا در مراجع قضایی شده‌است.

7 ساترا همچنین اعلام کرده‌است: نظر به طرح برخی انتقادات و شکایات مردمی در سامانه ساپرا، همچنین تماس‌ها و شکایت‌های تلفنی درخصوص «جوکر۲» مربوط به سکوی فیلیمو و سریال «غربت» مربوط به سکوی نماوا، به اطلاع می‌رساند هردو برنامه و سریال یادشده بدون طی فرآیندهای قانونی منتشر شده و محتوای منتشرشده مورد تأیید سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی
 (ساترا) نیست.

8 تذکر و شکایت دامن سریال «غربت» را هم گرفته. با توجه به بیانیه ساترا، مجوز تبلیغات محیطی برنامه و سریال یادشده توسط وزارت ارشاد به‌دلیل عدم‌صدور مجوز ساترا، صادر نشده و متأسفانه با وجود تذکرات کتبی به مدیر نماوا، انتشار این سریال خلاف قانون انجام شده که این اقدام باعث طرح شکایت ساترا در مراجع قضایی  شده است.

9 نخستین قسمت از مجموعه «غربت» به نویسندگی و کارگردانی امیر پورکیان و تهیه‌کنندگی صادق یاری و با بازی آناهیتا درگاهی، مهدی حسینی‌نیا، بهاره کیان‌افشار، حسین مهری و ترلان پروانه جمعه ۱۹مرداد پخش شد؛ سریالی که بعد از پخش آن عنوان شد که عرب‌زبانان کشور نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند و کارگردان سریال که خودش اهل جنوب است، دراین‌باره توضیح داد.

اطلاعیه ساترا درباره جوکر ۲ ربطی به جوکر زنان ندارد
 مهران ده نمکی، عضو مجمع تحلیلگران ساترا درباره اطلاعیه سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در خصوص جوکر ۲ و سریال غربت گفت: سریال غربت ایرادهای زیادی دارد که فعلاً بخشی از آن در همین سه قسمت اول برجسته ‌ و باعث اعتراض عرب‌زبان‌های کشور شد. اگر این سریال توسط دادستانی توقیف نمی‌شد، وضعیت بسیار بدتری در قسمت‌های آینده رقم می‌خورد که حتماً شاهد اعتراضات جدی‌تری در کشور بودیم‌. این عضو شورای راهبری مجمع رصتا در ادامه درباره برنامه جوکر ۲ گفت: اطلاعیه ساترا درباره برنامه جوکر ۲ ربطی به جوکر زنان ندارد و در حقیقت ساترا اعلام کرده است چنانچه برنامه جوکر ۲ مردان اصلاح نشود طبق اطلاعیه قبلی که صادر کرده بود ناچار است از طریق مراجع قضایی جلوی ادامه روند انتشار جوکر ۲ را بگیرد و اگر محتوای جوکر مردان اصلاح شود، ادامه انتشار جوکر زنان هم در شورای صدور مجوز ساترا بررسی خواهد شد و احتمالا با اصلاحیه اندک موفق به دریافت مجوز خواهد شد.

ورود دادستانی و توقف پخش «غربت»

دادستان تهران از توقف پخش نمایش خانگی سریال «غربت» خبر داد و گفت: این سریال مجوز ساترا را ندارد و پخش آن موجب ناراحتی و گلایه هموطنان عرب‌زبان ما شده است.
علی صالحی تصریح کرد: پیگیری‌های قضایی در خصوص این سریال با توجه به مسائلی که ایجاد کرده انجام خواهد شد. با پیگیری سیدمجید میراحمدی، معاون امنیتی - انتظامی وزارت کشور و درخواست ساترا، دادستانی به موضوع ورود کرد. سریال «غربت» به‌دلیل تصویرسازی نامناسب از زندگی حاشیه‌نشینان در مناطق عرب‌نشین موجب اعتراضاتی شده است.
سیدمحسن موسوی‌زاده، نماینده مردم اهواز در مجلس، پیش از این در توییتی نوشته بود: اقدام نابخردانه نمایش خانگی سریال «غربت» در «توهین به قومیت شریف عرب» را به ‌صورت جدی پیگیری کردم.
رئیس ساترا در پاسخ اعلام کرد که «این سریال فاقد مجوز است و باید از شبکه خانگی حذف شود». البته امیر پورکیان، کارگردان سریال «غربت» در توضیح این اتفاق، ضمن دلجویی از هموطنان عرب‌زبان، توضیح داده است: هموطنان شریف عرب، هیچ‌‌کسی حق ندارد هیچ‌جا توهینی به شما عزیزان بکند. من فرزند خوزستان و متولد اهوازم، همشهری شما که تمام دوران کودکی‌اش در کوچه پس‌کوچه‌های این شهر مقدس طی شد. برادرم در جنگ برای دفاع از سوسنگرد به شهادت رسید تا خواهران و برادران هموطن‌ عرب ستم‌دیده از جنگ زنده بمانند.
وی تأکید کرده است: به شما تعهد اخلاقی می‌دهم نه‌تنها هیچ توهینی به قوم نجیب و اصیل شما نشده، بلکه عده‌ای می‌خواستند با فریبکاری و سوء‌استفاده به برادری ما آسیب بزنند که به حمد خداوند سبحان نتوانستند وحدت را که رسول خدا پایه‌گذاری کرد، برهم بزنند...
در پی این اعتراض‌ها، ساترا هم اعلام کرده بود که محتوای منتشرشده مورد تأیید سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی(ساترا) نیست.