جامعه
متکدیان حرفه‌ای سقز
مدیر فرهنگی و اجتماعی شهرداری: شناسایی متکدیان با همکاری نهادهای متولی صورت گرفته است تا علت تکدی‌گری آنان مشخص شود
فردین مصطفایی| سقز-خبرنگار:
یکی از آسیبها و مسائل اجتماعی، پدیده تکدی‌گری و گدایی است که با وضعیت و ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی هر جامعه در ارتباط است.
این پدیده در حال رشد به عنوان معضلی اجتماعی دامنگیر شهرها به‌ویژه شهرهای بزرگ و در حال رشد استان چون سقز شده است. متکدیان با شیوههای گوناگون مانند ادعای فقر و ورشکستگی، بیان بیماری خود و اعضای خانواده، ازکارافتادگی، معلولیت، نمایش زخم‌های بدن خود یا فرزندان و نیز با سوءاستفاده از احساسات و عواطف انسانی سعی در کسب ترحم مردم و دریافت کمک دارند.
در سقز بهرغم اقدامات متعدد نهادهای حمایتی و خدماتی و انجمنهای خیریه، شاهد استمرار و حتی گاهی افزایش متکدیان در خیابان‌های اصلی شهر همچون میدان آزادی تا میدان جمهوری و قدس، جلو مساجد و درمانگاه‌ها و اداره‌ها، در تقاطع و میادین و ورودیهای شهر و آرامستانها هستیم که این موضوع جدای از مشکلات ظاهری، تبعات و آثار ناخوشایند و منفی اجتماعی به دنبال دارد.
انواع متکدیان
یکی از مغازه‌داران خیابان آزادی با اشاره به حضور متکدیان با چهرههای متفاوت در این خیابان و خیابان امام می‌گوید: متکدیان بیشتر از دو گروه هستند؛ یکی پیرمردان و کسانی که درآمد ناچیزی دارند و ازکارافتادهاند که مجبور به این کار می‌شوند. دوم کسانی که مشکل مالی ندارند، اما به دلیل درآمد بالای تکدی‌گری به آن عادت کردهاند. مثلاً خانمی 60ساله هست که او را به خوبی میشناسم و خانه و درآمد دارد، اما بیش از 10 سال است به بهانه بیماری و نداشتن پول برای درمان در این خیابان گدایی می‌کند.
«محمد عابدی» سومین گروه را زنان و دختران جوان معرفی می‌کند و می‌افزاید: این قشر اهل سقز هم نیستند، اما از سوی برخی افراد به این کار ترغیب می‌شوند. آنطور که شنیدهام در پوشش تکدی‌گری به کارهای دیگری همچون دلالی، فالگیری، فروش مواد مخدر هم می‌پردازند که البته نیاز به تحقیق بیشتری دارد.
ورود متکدیان به مغازه‌ها بدون اجازه
یکی دیگر از مغازه‌داران از افزایش متکدیان در داخل شهر و ورود بی‌اجازه آنان به مغازه‌ها و فروشگاه‌ها انتقاد می‌کند و می‌گوید: من مغازه خواربارفروشی دارم و از شیوه رفتار متکدیان و معتادان در مغازه‌ام مستأصل شده‌ام.
«کاک علی» ادامه می‌دهد: یکی از صحنه‌های ناراحت‌کننده حضور متکدیان جلو مسجد جامع سقز، مسجد جامع قوخ، صالح‌آباد و تازآباد بعد از نماز جمعه است. معمولا صدها متکدی سقزی و غیرسقزی راه خروج نمازگزاران را سد می‌کنند و کسی به جمع‌آوری آنان اقدام نمی‌کند.
آسیب‌های اخلاقی و اجتماعی
یکی دیگر از مواردی که واکنش منفی شهروندان را نسبت به تکدی‌گری به‌دنبال داشته، بهره‌برداری از زنان یا کودکان و دختران کم‌سن‌وسال برای تکدی‌گری در داخل یا ورودی شهرهاست.
یکی از شهروندان در این زمینه می‌گوید: آنچه در سالهای اخیر زیاد به چشم میخورد این است که برخی باندها با سوءاستفاده از کودکان و دختران کم‌سن‌وسال و زنان زخمی عمیق بر دل جامعه می‌گذارند. این باندها در مقابل دادن دستمزد ناچیز به متکدیان، آنان را به ورودی شهر همچون ابتدای دوربرگردان آیچی در جاده بانه، پلیس راه سقز-دیواندره و ابتدای شهر صاحب می‌آورند تا به گدایی بپردازند که واقعاً جای تاسف دارد و مشکلات زیادی را به وجود میآورد.
«حمید کریمی» می‌افزاید: بیشترین متکدیانی که مورد سوءاستفاده باندها قرار میگیرند، زنان و کودکان هستند که ممکن است در این راه تاریک با خطرات جانی مواجه شوند و برای خودشان یا خودروهای عبوری مشکل ایجاد شود. آنها ممکن است در پوشش تکدی‌گری مجبور به کارهای خلاف عرف همچون دلالی یا توزیع موادمخدر و اقلام ممنوعه بشوند.
تکدی‌گری معلول وضعیت جامعه است
کارشناس اداره بهزیستی در خصوص تبعات تکدی‌گری در جامعه می‌گوید: افزایش و کاهش این پدیده اجتماعی به معنای وضعیت پایدار و ناپایدار جامعه از نظر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است.
«فواد بابایی» می‌افزاید: عده‌ای از متکدیان افراد طردشده از خانواده و جامعه هستند که به دام اعتیاد گرفتار شده‌اند و برای گذران زندگی خود به گدایی و حتی دزدی روی می‌آورند.
وی می‌گوید: عده‌ای هم از روی فقر و ناچاری، شکاف اجتماعی یا جاذبه درآمدی تکدی‌گری به گدایی روی آورده‌اند.
وی می‌گوید: راهکار این موضوع را باید در تقویت ساختارهای اجتماعی و تغییر فرهنگ و نحوه کمک مردم به افراد فقیر و نیازمند جست‌وجو کرد. این کمکها باید از طریق نهادهای مدنی و سازمانها و بهصورت اصولی صورت بگیرد و برای افراد بی‌خانمان و متکدیان خیابانی پس از جمع‌آوری آنها، سرپناههایی برای بازپروری در نظر گرفته و از حضورشان در خیابانها جلوگیری شود.
بابایی ادامه می‌دهد: در سالهای اخیر بهزیستی سقز با همکاری اداره‌های دیگر از جمله شهرداری و کمیته امداد اقدام به جمع‌آوری متکدیان خیابانی کرده است و افراد نیازمند را تحت پوشش قرار می‌دهد تا از تکدی‌گری خودداری کنند.
جمع‌آوری متکدیان غیرواقعی و غیربومی
مدیر فرهنگی و اجتماعی شهرداری سقز با بیان اینکه کارگروهی برای ساماندهی متکدیان در سقز فعال است، می‌گوید: در مرحله اول شناسایی، بازدید از خانه‌های متکدیان با همکاری نهادهای متولی و مرتبط صورت گرفته است تا وضعیت و علت تکدی‌گری آنان مشخص شود.
«اهون اردلان» می‌افزاید: نشست با امامان جماعت برای جلب مشارکت مردم به منظور کمک به جمع‌آوری و شناسایی متکدیان واقعی و نیازمند و معرفی آنان به نهادها و موسسات خیریه صورت گرفته است.
وی ادامه می‌دهد: همچنین جمع‌آوری متکدیان غیرواقعی و غیربومی و معرفی آنان به نهادهای قضایی برای تعیین تکلیف قانونی در دستور کار قرار گرفته است که با جدیت دنبال می‌شود.
