کلانتری مشهور فیلم‌های سینمایی
موضوع: تاریخچه کلانتری یوسفآباد
ویژگی: اهالی محله این کلانتری را ساختند
***
هنوزبعضی از اهالی قدیمی محله یوسفآباد، میدان سیدجمال‌الدین اسدآبادی را با نام قدیمی‌اش یعنی میدان کلانتری می‌شناسند؛ ساختمانی که بیش از 7دهه است در دل محله و نیز در حافظه مشترک چند نسل از ساکنان یوسفآباد جا خوش کرده است. نمای ساختمان کلانتری یوسفآباد که البته از سال‌ها پیش به کلانتری125 تغییر نام داده، نه‌تنها برای اهالی این محله بلکه برای پایتخت‌نشینان و مخاطبان سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی آشنا است. حتی اگر تا به حال گذرتان به یوسفآباد نیفتاده باشد، حتما نمای بیرونی و سردر ساختمان کلانتری آن را در فیلم‌ها و سریال‌های پلیسی و جنایی دیده‌اید چراکه موقعیت مکانی مناسب و طراحی ساختمان این کلانتری آن را به لوکیشن محبوب کارگردان‌های سینما و تلویزیون تبدیل کرده بود. داستان ساخت کلانتری یوسفآباد به‌عنوان یکی از نمادهای هویتی این محله نیز شنیدنی است. وقتی یوسفآباد هنوز آبادی‌ای خوش آب و هوا بود با انبوهی از باغ‌ها، زمین‌های زراعی و جاده‌های خاکی و مالرو که به ده‌ونک می‌رسید، نخستین ساکنان آن برای توسعه و حفظ امنیت محله خود کمر همت بستند و سنگ بنای کلانتری یوسفآباد را در شرق محله‌بنا نهادند. جمشید رحمانی‌پناه، یکی از اهالی قدیمی یوسف آباد، تعریف می‌کند: «کلانتری یوسفآباد در آغاز دهه30 ساخته شد. آن روزها یوسف آباد شباهتی با وضعیت امروز خود نداشت و تا چشم کار می‌کرد همه جا زمین‌های خالی و باغ دیده می‌شد. دهه‌های30و 40 که یوسفآباد هم مانند دیگر مناطق تهران در مسیر توسعه و ساخت‌وساز قرار گرفت، نخستین ساکنان محله تصمیم گرفتند برای تامین امنیت اموال، باغ‌ها و اراضی خود مقدمات ساخت یکی کلانتری را در دل محله فراهم کنند، چون آن روزها نه باغ‌ها دیوار داشت و نه زمین‌های کشاورزی و زراعی از گزند سارقان در امان بود. سال1330 جمعی از ساکنان یوسفآباد زمین کنونی کلانتری را به نیت ساخت و جانمایی کلانتری وقف کردند و با همکاری شهربانی وقت، هزینه‌های ساخت کلانتری را نیز برعهده گرفتند.» رحمانی‌پناه از ماجرای طراحی متفاوت ساختمان کلانتری یوسف آباد می‌گوید: «بنای کلانتری یوسف آباد یک تفاوت مهم با دیگر کلانتری‌ها دارد. ساختمان‌های بسیاری از کلانتری‌ها در واقع واحدهایی مسکونی هستند که برای کاربری کلانتری مناسب‌سازی می‌شوند، اما ساختمان کلانتری یوسف آباد از ابتدا توسط شهربانی به همین منظور طراحی شد و همین موضوع آن را در زمره امن‌ترین کلانتری‌های تهران قرار می‌دهد. جالب اینکه از ابتدا هم نام این مرکز نظامی کلانتری بوده نه شهربانی.»
رحمانی‌پناه درباره محدوده زیر پوشش و نحوه تامین امنیت محله در سال‌های نخست تاسیس کلانتری می‌گوید:« حوزه حفاظت کلانتری یوسفآباد در سال‌های نخست تاسیس هم گسترده بود. وقتی اهالی محله کلانتری را با همکاری شهربانی ساختند، مأموران کلانتری در محدوده وسیعی، از اراضی یوسفآباد تا اراضی جلالیه یا محدوده فعلی پارک لاله، محله کنونی امیرآباد و از شرق نیز تا تپه‌های عباس‌آباد، گشت می‌زدند.»
