زندگی در یخ به امید آینده
سرمازیستی بهعنوان یکی از مباحث جذاب و چالشبرانگیز علمی همچنان مورد بررسی و تحقیق قرار دارد
ساسان شادمانمنفرد-روزنامهنگار
انسان را منجمد میکنند تا سالهای بعد دوباره او را از انجماد خارج کنند و به زندگی ادامه دهد؛ بحثی که طی چند سال اخیر حسابی داغ شده و به آن سرمازیستی میگویند. اما واقعا این کار شدنی است؟ سرمازیستی (Cryonics) به فرایندی گفته میشود که در آن بدن انسانها یا حیوانات بهطور خاصی فریز میشود تا در آینده با فناوری پیشرفتهتر دوباره به حیات بازگردانده شوند. این فرایند بهدلیل پتانسیل نجات زندگیها و فرصتهای پژوهشی جذابیتی خاص دارد.
30سال در یخ
زندگی «برِدو مورستول» نسبتا آرام و معمولی بود. این مرد نروژی که در سال۱۹۰۰ به دنیا آمده بود، در نهایت پس از سالها مشکلات قلبی و عروقی، در ۸۹سالگی در خواب درگذشت. با این حال، زندگی پس از مرگش میتواند موضوع یک فیلم علمی-تخیلی باشد. مورستول که «پدربزرگ بردو» نامیده میشد، بیش از 3دهه آخر عمر خود را در یخ خشک در یک انبار در شهر کوچک ندرلند، کلرادو و حدود 7500کیلومتر دورتر از خانهاش گذراند و اگر چند پیچ و تاب عجیب در سرنوشتش وجود نداشت، او هنوز هم در این مجموعه عجیب و غریب مخفی میبود!
شدنی نیست
ونکی راماکریشنان، برنده جایزه نوبل شیمی در سال۲۰۰۹، دارای دکتری زیستشناسی ساختاری و نویسنده کتاب «چرا میمیریم»، میگوید: «به محض اینکه یک فرد میمیرد، سلولهایش شروع به تجربه انواع تغییرات میکنند. آنها دچار کمبود اکسیژن میشوند، شروع به ارسال سیگنالهای هشدار و در نهایت شروع به فرایند تجزیه میکنند. از لحظه مرگ تا لحظه انجماد، آسیبهای طبیعی زیادی رخ میدهد و ما نمیدانیم چگونه آن را معکوس کنیم. انجماد بدن درواقع باعث تخریب بافتها میشود؛ زیرا آب هنگام انجماد منبسط میشود و ساختار اطراف خود را نابود میکند.»
روشهای کار
با این حال، مراکز کریونیکس اقدامات خاصی برای کاهش این خطرات انجماد انجام دادهاند. در آزمایشگاه کریونیکس الکور در اسکاتسدیل، آریزونا که از سال ۱۹۷۲ تاکنون بیش از ۲۳۰بیمار را در خود جای داده است، پزشکان از یک مایع کریوپریزروتیو (محافظتکننده در برابر انجماد) برای جایگزینی تمام خون در سیستم گردش خون فرد استفاده میکنند. بهینهترین حالت این است که این کار بلافاصله پس از مرگ انجام شود. جیمز اروود، رئیس و مدیرعامل مشترک الکور توضیح میدهد: این مایع کریوپریزروتیو از پروتئینهای ماهیهایی که در مناطق سرد مانند قطب جنوب زندگی میکنند ساخته شده است. براساس گزارش بنیاد ملی علوم، این ماهیها پروتئینهایی را توسعه دادهاند که نقطه انجماد خون و مایعات بدن را تا کمی پایینتر از نقطه انجماد آب دریا کاهش میدهند و از تشکیل کریستالهای یخ جلوگیری میکنند.