اعتراض روحانیون به تعزیههای تجملی و تفننی
موضوع: ممنوعیت اجرای تعزیه در تهران
ویژگی: دستور لغو اجرای برخی تعزیهها توسط ناصرالدینشاه
مراسم تعزیه و شبیهخوانی تا زمانیکه ناصرالدینشاه زنده بود، سال به سال پرشورتر و مجللتر برگزار میشد، اما با روی کارآمدن مظفرالدینشاه هرچند این مراسم در میان رجال و عامه مردم طرفداران پروپاقرصی داشت، رفتهرفته از شکوه و جلال تعزیههای دولتی کاسته شد و دیگر از آن مراسم دوران ناصرالدینشاهی خبری نبود. البته در دوران ناصرالدین شاه ماجرایی پیش آمد که برخی از تعزیهها تعطیل شد. داریوش شهبازی، تهران پژوه در اینباره میگوید:« در دوره ناصرالدینشاه با افزایش تجمل، تشریفات و افراطکاریهای تفننی در تعزیههای تکیه دولت، خصوصاً برپایی تعزیههای نامتعارف رفتهرفته تعزیههای دولتی جنبه آیینی و عزاداری خود را کم و بیش از دست داد. بهویژه تعزیه «عروسی قاسم» که در تکیه دولت معمولاً با حجله و چلچراغ و تزئینات و آراستن جوان نابالغ خوشسیما به جای عروس برگزار میشد. در همین زمان بود که فقیهان و عالمان مذهبی مانند حاجشیخ جعفر مجتهدی شوشتری و شیخ هادی نجمآبادی، به برپایی اینگونه تعزیهها اعتراض و مخالفتشان را اعلام کردند. شاه اجرای این نوع تعزیهها را برای همیشه ممنوع کرد.» بهگفته شهبازی در روزگار محمدعلیشاه و احمدشاه دولت سامانی نداشت تا بتواند مراسمی در شأن دربار برگزار کند، گو اینکه پولی هم در میان نبود تا خرج کند. از سوی دیگر، با توجه به اینکه مردم در این سالها با مشکلات دست و پنجه نرم میکردند رفتهرفته از جاذبه عمومی تعزیه کاسته شد و با روی کارآمدن رضا پهلوی برپایی مراسم تعزیه به دلیل اینکه گردهماییهای مذهبی برای حکومت ترسآور بود ممنوع شد. رضا پهلوی در سال ۱۳۱۲ تعزیه سیدالشهدا در محافل عمومی را ممنوع کرد و بعد از آن عزاداری محدود شد. اما با اتمام حکومت پهلوی اول عزاداریها نسبتا در مراکز عمومی جانگرفت.