نرخ بیکاری 7.7درصد شد

امیر الهی- روزنامه‌نگار

سال‌ها بود که در برنامه‌های 5ساله توسعه، کاهش نرخ بیکاری و رساندن آن به محدوده 8درصد هدف‌گذاری می‌شد و هر بار عواملی نظیر تحریم، تنش تورمی، کرونا و ... مانع از اجرای این هدف‌گذاری بود؛ اما در بهار امسال، نهال سه ساله سیاستگذاری در بازار کار به ثمر نشست و با رسیدن نرخ بیکاری به عدد 7.7درصد، آرزوی دیرینه برنامه‌نویسان کشور محقق شد.به گزارش همشهری، در دوره سه ساله منتهی به بهار 1403، بیش از 2میلیون و 250هزار نفر به جمعیت در سن کار ایران اضافه شده که 59درصد آنها به دلایلی نظیر ادامه تحصیل یا بی‌رغبتی به فعالیت اقتصادی، غیرفعال شده‌اند و 41درصد باقیمانده که وارد بازار کار شده‌اند، همگی از شانس بالایی برای شاغل شدن برخوردار بوده‌اند، چراکه خالص اشتغال ایجاد شده در این 3 سال از کل جمعیت تازه‌واردان بازار کار بیشتر بوده است.

نبض بازار کار در دوره کرونا
مقایسه آمارهای رسمی در بهار 1403با بهار 1400که آخرین آمار قبل از آغاز به ‌کار دولت سیزدهم است، بیش از هر چیز این واقعیت را آشکار می‌کند که همه‌گیری کرونا چه ضربه مهلکی بر بازار کار ایران وارد کرد. طبق آمارها، باوجود تمام تلاش‌هایی که در 3 سال اخیر برای اشتغال‌زایی انجام شده و به‌زعم متولیان وزارت کار به ایجاد 2.7میلیون شغل جدید منجر شده است، نرخ مشارکت اقتصادی ایران همچنان پایین‌تر از بهار 1400است و بخشی از کسانی که در دوره کرونا بازار را ترک کرده‌اند، هنوز جایشان در اقتصاد پر نشده است.

کارنامه اشتغال‌زایی
اطلاعات مرکز آمار ایران حاکی از این است که خالص اشتغال ایجاد شده در 3 سال دولت شهید رئیسی به یک‌میلیون و 69هزار و 634نفر رسیده است. برای درک این رقم می‌توان آن را با خالص اشتغال 1.5میلیون نفری در 8سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم مقایسه کرد. در آن‌سوی ماجرا، در نتیجه نهضت اشتغال‌زایی دولت سیزدهم، نرخ بیکاری با کاهش 1.1درصدی نسبت به بهار 1400، به رقم 7.7درصد رسیده که در چندین برنامه توسعه به‌عنوان یک هدف آرمانی مورد تأکید قرار می‌گرفت و البته محقق نمی‌شد.

میوه‌های اشتغال‌زایی
در 3 سال اخیر علاوه بر اینکه معادل نیروی کار تازه‌وارد، اشتغال‌زایی شده، 316هزار و 965نفر نیز از جمعیت بیکاران کشور کاسته شده است. ثمره این اتفاق، کاهش بیکاری جوانان، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و کمتر شدن اشتغال ناقص بوده و درمجموع باعث شده سهم جوانان و تحصیل‌کرده‌ها از شاغلان کشور افزایش پیدا کند و همزمان تعداد آنها در دسته بیکاران کمتر شود.

خشکسالی اشتغال در بخش کشاورزی
ریزش اشتغال بخش کشاورزی، یکی از چالش‌های بازار کار ایران است که از اواخر دهه 90 با تشدید خشکسالی‌ها آغاز شد و تا بهار 1403نیز ادامه پیدا کرد. طبق آمارهای رسمی، خالص اشتغال بخش کشاورزی ایران در 3 سال اخیر بیش از 654 هزار نفر کاهش پیدا کرده و سهم این بخش از بازار کار کشور از 17.9درصد در بهار 1400به 14.5درصد در بهار امسال سقوط کرده است. در مقابل سهم بخش خدمات رشد کرده و از 48.8درصد به 52.4 درصد رسیده و سهم بخش صنعت از بازار کار نیز از 32.2 به 33درصد ارتقا یافته است.