مداحی مسیر زندگیام را عوض کرد
گفتوگو با محمد حشمتی، خواننده پاپی که با نوای «سقای کربلا» معروف شد
الناز عباسیان- روزنامهنگار
«عاشقان پنجره باز است، اذان میگویند/ قبله هم سمت نماز است، اذان میگویند...» نوای آشنایی است که احتمالا وقتی آن را شنیدهاید حس و حال عجیبی به شما دست داده است. نوایی که محمد حشمتی آن را هنرمندانه اجرا کرده و ماندگار شده است؛ البته این خواننده در کنار فعالیتهایش در عرصه موسیقی، اجراهای دلنشینی هم در زمینه مداحی دارد و از معروفترین آنها میتوان به قطعه دو زبانه آذری- فارسی «سقای کربلا» یا همان «اویانای یار وفاداریم اویان...» اشاره کرد. اینکه چطور یک مهندس شیمی پا به عرصه خوانندگی و بعد هم مداحی میگذارد به خاندان خوشصدا و قاری قرآن حشمتیها برمیگردد. سراغ او رفتیم تا از ارادتش به ائمه و نواهایی که برای اربابش اباعبداللهالحسین(ع) سروده بپرسیم.
تربیتیافته در خانواده قرآنی
این هنرمند ۴۴ ساله در خانوادهای قرآنی بزرگ شده و عموی او از استادان برجسته بینالمللی قرآن است و پدرش از پایهگذاران ابتهال(مرثیهخوانی، مدیحهخوانی و مناجات به زبان عربی) و تواشیح در ایران بوده است. خودش میگوید: «من کنار عمو و مرحوم پدرم با قرائت قرآن پرورش پیدا کردم. زمزمه دعاهای سحر در ماه رمضان، ابتهال و تواشیح پدر میراث ماندگار خانواده ماست.» با این حال در اوایل سالهای جوانی حشمتی آموزش قرآن را بهصورت قاری حرفهای پیگیری نکرد و در رشته مهندسی شیمی ادامه تحصیل داد ولی چون صدای خوبی داشت همیشه از سوی دوست و آشنا تشویق به خوانندگی میشد. خودش میگوید: «از کودکی به آواز و موسیقی سنتی بهویژه آوازهای استاد علیرضا افتخاری علاقه داشتم اما شروع خوانندگیام کاملا اتفاقی بود. بعد از پایان تحصیلات دانشگاهیام به واسطه دوست پدرم با آهنگساز خوب آقای فریدون خشنود آشنا شدم. با همکاری ایشان کاری مناسبتی برای میلاد امام زمان(عج) را شروع کردم که با همراهی علیرضا افتخاری و امیریل ارجمند از سوی مرکز موسیقی حوزه هنری منتشر شد. ناگفته نماند نخستین آلبومی که منتشر کردم «ماه پنهان» نام داشت. بعد تکآهنگ «خدا چرا عاشق شدم» و 2 آلبوم 8قطعهای به اسم«خونه خورشید» و «اذان میگوید» نیز منتشر کردهام.»
از خوانندگی تا مداحی
این خواننده پاپ در عین حال که آهنگهای به روز میخواند یک بچه هیئتی است و با افتخار از حضورش در مکتبالقرآن محله آزادی اینطور میگوید: «این هیئت در سال 1338توسط پدربزرگم مرحوم حاج داوود حشمتی تاسیس شد و عمو و مرحوم پدرم این هیئت را اداره میکردند. ما از کودکی در این هیئت بزرگ شدیم. اوایل گردشی بود و در خانهها نوبت به نوبت برگزار میشد و حالا فضای ثابتی برای هیئت درنظر گرفته شده است. فضای این مکتبالقرآن در ماه محرم بسیار متفاوت است. چون اصلیت ما به استان اردبیل و مهد مداحیهای آذریزبان برمیگردد، همیشه دوست داشتم مداحی متفاوت با زبان آذری در این محفل داشته باشم. اما پدرم خیلی تمایل نداشت من به زبان آذری مداحی کنم و میگفت تو به زبان آذری تسلط نداری تا اینکه چند سال بعد از فوت ایشان من اتفاقی در مسیر برگشت به خانه از یک مغازه فروش سیدیهای مذهبی، آلبوم مداحی استاد داوود علیزاده را خریدم. نخستین قطعهای که گوش دادم همین ملودی زیبای «اویانای یار وفاداریم اویان...» بود که زیرنویس داشت. خیلی به دلم نشست و همان لحظه از مادرم خواستم تا برای خواندن این نوحه کمکم کند. البته گویا نخستین بار استاد شهروز حبیبی این نوا را خوانده بود. خلاصه من بیت به بیت خواندم و مادرم ایرادات لهجهای مرا گرفت. بارها تمرین کردیم و در نهایت با رفع ایرادات در هیئت خواندم و خداراشکر از آن استقبال کردند.»
سخن عشق نه آن است که آید به زبان
حشمتی مداحی را به عشق امام حسین(ع) و فقط برای بچههای هیئتشان ادامه میداد و در اصل خوانندگی و فعالیتهای موسیقایی او بیشتر از مداحی بود تا جایی که بیشتر افراد او را بهعنوان یک خواننده پاپ میشناختند تا اینکه سال ۱۳۹۲ زندگیاش با «بهسوی شهدای کربلا» با نوای «سقای کربلا» ورق خورد. خودش میگوید: «وقتی به پیشنهاد آقای خشنود آلبوم عاشورایی را تهیه و منتشر کردیم باورم نمیشد که از این نوا چنین استقبال شود. این نوا به 2 زبان خوانده شده و نکته جالب اینکه کاملا بداهه خواندم و بعدا روی آن آهنگسازی و ملودی تنظیم شد. در فاصله خیلی کمی از انتشار، این نوا را از هیئتهای بزرگ و صدا و سیما پخش کردند. بارها پیش آمده که در تاکسی، هیئتها و فضای مجازی این نوا را میشنوم و خیلی خوشحال هستم. از مردم هم خیلی بازخوردهای مثبتی گرفتم. وقتی میبینم با این نوا عزاداری میکنند حال خوبی به من دست میدهد.» حشمتی معتقد است عشق به امام حسین(ع) غیرقابل توصیف است و این ارادت در واژهها نمیگنجد: «عشق به حسین(ع) با شیر اندر آمد و با جان به در شود. ما از دامان مادر و با پرورش پدر شیفته این دستگاه شدهایم. به قول شاعر دستم بگرفت و پابهپا برد. حالا امیدوارم فرصتی باشد تا قطعه دیگری در مرثیه امام حسین(ع) و شهدای کربلا بخوانم.»