این پرچم تا ابد بالاست

‌راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار

بیش از 60 سال است صدای چرخ خیاطی مغازه‌اش بهترین نوا برای رهگذران ‌است. حاج «ابراهیم اشرفی» خودش را بیرق‌دوز امام‌حسین(ع) معرفی می‌کند. حاج ابراهیم روزگار 80سالگی را می‌گذراند و پشت چرخ خیاطی نشستن برایش سخت شده، اما می‌گوید که همیشه با عشق به امام‌حسین(ع) این کار را انجام داده است. بزرگ‌ترین پرچمی که حاج ابراهیم گلدوزی کرده و دوخته ابعاد 6در4متر داشته و برای حسینیه اعظم زنجان بوده‌است.‌

آرزوی دوخت پرچم حسین(ع)
حاج ابراهیم اشرفی را همه اهل تبریز می‌شناسند. بیشتر پرچم‌ها و کتیبه‌های او را در مساجد و هیئت‌ها دیده‌اند. حاج‌ابراهیم در مشهد نیز شناخته شده است. پدربزرگ این خانواده آذری اهل تبریز، روحانی بود و به همین دلیل سال‌ها در محله پاچنار مشهد زندگی کرده‌اند. پرچم‌دوزی هیئت‌های امام‌حسین(ع) هم یادگار روزهایی است که خانواده‌اش در مشهد زندگی می‌کردند.
او می‌گوید: «در تابستان و برای گذران اوقات فراغت در یک مغازه کار می‌کردم که پرچم هیئت‌ها و کتیبه‌های امام‌حسین(ع) را می‌دوخت. شاگرد مغازه بودم. استادم تمام فن و ترفندهای دوخت و دوز را برای خودش نگه می‌داشت. سعی می‌کردم از روی دوخت و دوز او و ترکیب و انتخاب رنگ‌ها کار را یاد بگیرم. آرزو داشتم من هم زودتر بتوانم پشت چرخ بنشینم و پرچم بدوزم.»‌

آغاز راه
حاج ابراهیم به هر زحمتی بود الفبای دوخت و دوز و اصطلاحات خیاطی و مهارت‌ها را یاد گرفت؛ چه با آزمون و خطا چه با شاگردی کردن. خیاطی و گلدوزی را به عشق پرچم‌دوزی یاد گرفت. او ادامه می‌دهد: «استاد بعدی من که فوت و فن را یادم داد، باقر فهیمی در مشهد بود. من هم شبانه‌روز کار می‌کردم و یک لحظه از فکر یاد گرفتن زیر و بم کار بیرون نمی‌آمدم. یادم هست بعد از آن افرادی سراغ من آمدند و برای هیئت‌شان پرچم سفارش دادند. حتی مبلغی هم پیش دادند تا بتوانم نخ و پارچه بخرم.» از زمین تا سقف مغازه پرچم‌دوزی حاج‌ابراهیم پر از دوک‌های نازک و ضخیم رنگارنگ است. خودش هم وسط مغازه پشت چرخ خیاطی نشسته و عینک زده و گلدوزی پرچم‌ها را انجام می‌دهد.

کتیبه‌های جان‌بخش
چندی بعد حاج ابراهیم از مشهد به زادگاهش برمی‌گردد و پرچم‌دوزی را در تبریز ادامه می‌دهد. نخستین پرچم را هم برای هیئت «ویجویه» در محله «درب گجیل» در تبریز دوخت. می‌گوید: «پرچم عالی و نابی دوختم. رنگ‌هایش زنده بود. دومین پرچم را هم برای نصب در خیابان دوختم با ابریشم طبیعی که الان در موزه است.»
برخی از پرچم‌هایی که برای هیئت‌ها دوخته گوشه‌ای از روایت کربلاست. گودال قتلگاه، ذوالجناح، خیمه‌های آتش گرفته، زنان سر در گریبان، کودکان گریان، نیزه‌ها و اسب‌ها را با تمام ریزه‌کاری‌ها گلدوزی کرده. او می‌گوید: «افتخار می‌کنم که پرچم‌دوز حسین(ع) هستم و همیشه با عشق کارم را انجام داده‌ام. این پرچم
تا ابد بالاست. همین کتیبه‌ها مرا سرپا نگه داشته‌اند وگرنه من باید بازنشسته شوم.»‌

دوخت پرچم از روی کارت پستال

حاج ابراهیم اشرفی: کارت‌پستالی از هندوستان به دستم رسید که یک نقاشی از عصر عاشورا بود؛ غروب آفتاب و ذوالجناح و جزئیاتی دیگر. این تصویر را روی پرچم آوردم و
 گلدوزی کردم