اکران آنلاین، از رکودتا رونق

شقایق عرفی‌نژاد؛ روزنامه‌نگار

شبکه نمایش خانگی زمانی که شروع به فعالیت کرد، فقط پلتفرمی‌ برای پخش سریال‌هایی بود که برای این شبکه ساخته می‌شدند اما به‌تدریج و بعد از مدتی فیلم‌هایی هم که تازه نمایش‌شان تمام‌شده بود، در این( وی ‌او دی‌ها) اکران شدند؛ یعنی دقیقا از 24فروردین 1399و این زمانی بود که با همه‌گیر‌شدن کووید همه فعالیت‌های فرهنگی کاملا زمینگیر شد.
در 24فروردین 1399فیلم «خروج» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا نخستین فیلمی ‌بود که در یکی از پلتفرم‌ها به نمایش درآمد. فیلم قابل دانلود نبود و با بلیت 12هزار تومان برای 12ساعت در دسترس قرار داشت. این فیلم فروش قابل‌قبولی هم در اکران آنلاین داشت و بعد از آن هم فیلم «طلا» به کارگردانی رامبد جوان راهی اکران آنلاین شد. در آن زمان این اکران آنلاین تنها شرایط برای نجات فیلم‌هایی بود که زمان اکرانشان رسیده بود، ولی به‌دلیل کرونا امکان نمایش نداشتند. بعد از مدتی اما اکران آنلاین به یک رویه بدل شد. فیلم‌ها پس از مدت کوتاهی از پایان نمایش‌شان در سینما، راهی شبکه نمایش خانگی می‌شدند و به اکرانشان به شکل آنلاین و با همان مبلغ بلیت سینما، ادامه می‌دادند؛ رویه‌ای که تا امروز هم ادامه دارد و به تازگی چندین فیلم پرمخاطب در پلتفرم‌ها به نمایش در‌آمده‌اند.

از مزایا تا انتقادات
اکران آنلاین فیلم‌ها البته که یک فرصت است؛ هم برای تهیه‌کننده که می‌تواند به فروش فیلمش به شکل آنلاین ادامه دهد، هم برای پلتفرم که می‌تواند بلیت‌فروشی کند و هم برای مخاطب که این امکان را دارد ‌تا در خانه‌اش و با خرید یک بلیت همراه خانواده یا دوستانش فیلم را تماشا کند. اما انتقاداتی هم در این زمینه مطرح شده است. ازجمله قیمت بلیت که به اندازه همان سینماست و همزمان با سینما افزایش پیدا می‌کند و از 12هزار تومان در سال 99به 80هزار تومان در سال 1403رسیده است. مسئله بعدی بلیت‌فروشی برای این فیلم‌هاست. در اکران آنلاین همه حتی کسانی که اشتراک پلتفرم را خریداری نکرده‌اند، می‌توانند با پرداخت مبلغ بلیت فیلم را تماشا کنند. از طرف دیگر مشترکان پلتفرم که ماهانه یا سالانه حق عضویت می‌پردازند هم باز باید برای تماشای این فیلم‌ها بلیت خریداری کنند.
مدت نامشخص اکران فیلم‌ها هم یکی دیگر از مسائلی است که به آن نقد شده است. درحالی‌که فیلمی‌ مثل «جنگ جهانی سوم» هومن سیدی 6‌ماه در اکران آنلاین ماند و «عروسی مردم» 3ماه، اما بقیه فیلم‌ها معمولا تنها 4هفته در اکران آنلاین می‌مانند و بعد از آن وارد پلتفرم می‌شوند و با پرداخت حق اشتراک قابل تماشا هستند.
از طرف دیگر هر فیلمی ‌که در این پلتفرم‌ها نمایش داده شود، به فاصله چند ساعت به شکل قاچاق در شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان پخش می‌شود. به همین دلیل اکران این فیلم‌ها به این شکل می‌تواند به قاچاق فیلم دامن بزند و حتما باید راهی برای جلوگیری از قاچاق اندیشیده شود.