گزارش
همشهری در گفت‌وگو با رئیس پلیس آگاهی تهران بررسی می‌کند
9دلیل کاهش سرقت در پایتخت
الهه فراهانی- روزنامه‌نگار
«وقوع جرم سرقت، ۱۶درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.» این مهم‌ترین بخش از صحبت‌های دادستان پایتخت در جلسه قرارگاه پیشگیری و مبارزه با سرقت بود که روز گذشته برگزار شد. در این جلسه که فرماندهان انتظامی و پلیس آگاهی تهران نیز در آن حضور داشتند، علی صالحی، دادستان تهران با اشاره به دستورات رئیس قوه قضاییه مبنی بر تامین امنیت روانی مردم و جامعه و ضرورت مقابله جدی با مخلان نظم عمومی به‌ویژه سارقان گفت: در همین راستا دادستانی تهران در قالب قرارگاه پیشگیری و مبارزه با سرقت، جلسات متعددی را با فرماندهی انتظامی تهران برگزار کرده و پس از احصا و شناسایی مشکلات، برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای رفع آنها انجام داده است. به‌گفته دادستان تهران با اقدامات دستگاه قضا و فراجا در زمینه مقابله با سرقت در بازه زمانی ۵۰روز نخست سال‌جاری نسبت به‌مدت مشابه در سال قبل شاهد کاهش ۱۶درصدی سرقت بوده‌ایم. اما چه دلایلی باعث شد که در ماه‌های نخست امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، تهران این میزان کاهش سرقت را تجربه کند؟همشهری در گفت‌وگو با سردار علی ولیپورگودرزی، رئیس پلیس آگاهی تهران به بررسی دلایل کاهش وقوع سرقت در پایتخت پرداخته است.
طرح ویژه پلیس
پدیده سرقت یکی از دغدغه‌های اصلی شهروندان است که افزایش آن در جامعه با افزایش احساس ناامنی در میان شهروندان ارتباط مستقیم دارد. یکی از راهکارهای پلیس برای مبارزه با سرقت، اجرای طرح برخورد با سارقان و راه‌اندازی قرارگاه مبارزه با سرقت است. سردار علی ولیپورگودرزی، رئیس پلیس آگاهی تهران می‌گوید: یکی از طرح‌های ضربتی پلیس که به‌صورت دوره‌ای در پایتخت اجرا می‌شود، با رویکرد مقابله با جرم سرقت صورت می‌گیرد؛ به‌طوری‌که هر چند وقت یک‌بار شاهد اجرای این طرح‌های ضربتی از سوی پلیس هستیم. در این طرح‌ها همکاران من در پلیس آگاهی تهران، کلانتری‌ها و پلیس پیشگیری، با انجام کار شبانه‌روزی روی پرونده‌های سرقت، متهمان را شناسایی و در چندین عملیات غافلگیرانه دستگیرشان می‌کنند. همچنین پلیس با انجام اقدامات اطلاعاتی و ویژه، مالخرانی را که با این سارقان و زورگیران همکاری داشته‌اند در جریان این طرح دستگیر می‌کنند که همین مسئله، یکی از دلایل کاهش آمار سرقت در پایتخت است.
دستگاه قضا، پای کار
در سال‌های گذشته سارقان پس از دستگیری و انتقال به زندان، از دادگاه درخواست مرخصی می‌کردند و با موافقت قاضی پرونده می‌توانستند با سپردن وثیقه مرخصی بگیرند و از زندان آزاد شوند. اغلب این مجرمان بلافاصله پس از آزادی، سرقت‌های خود را از سر می‌گرفتند، اما حالا با همکاری پلیس و دستگاه قضایی تدابیری اندیشیده شده که مانع ورود دوباره سارقان دستگیر شده به جامعه می‌شود. سردار گودرزی می‌گوید: خوشبختانه تعامل بسیار خوبی با دستگاه قضا انجام شده که به هیچ‌وجه به سارقان مرخصی داده نشود. دادستان تهران نسبت به این موضوع بسیار جدی است و می‌توان گفت که با پیگیری‌های شخص دادستان تهران، آمار آزاد شدن سارقان با وثیقه و در قالب مرخصی به صفر رسیده است. وی ادامه می‌دهد: این مسئله یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش آمار سرقت است که اجرای آن، بسیار تأثیر‌گذار بوده است.
دستگیری سارقان حرفه‌ای
بیشتر سرقت‌های پایتخت از سوی مجرمان حرفه‌ای و سابقهدار صورت می‌گیرد. اغلب این مجرمان، پس از آزادی مجددا سراغ سرقت می‌روند، اما اخیرا یکی از رویکردهای پلیس زیرنظر گرفتن سارقان حرفه‌ای است. رئیس پلیس آگاهی تهران می‌گوید: یکی دیگر از دلایلی که باعث کاهش آمار سرقت شده، کنترل سارقان حرفه‌ای است. بسیاری از این افراد، هنوز مهر آزادی‌شان خشک نشده، مجددا نقشه سرقت‌های سریالی را می‌کشند و با تشکیل باندهای بزرگ، نقشه‌های مجرمانه خود را پیش می‌برند. خوشبختانه کنترل و دستگیری زودهنگام این افراد، تأثیر زیادی بر کاهش آمار سرقت داشته است.
مجازات بازدارنده
یکی از مهم‌ترین پرونده‌هایی که چندی قبل در پلیس پایتخت گشوده شد، زورگیری سارقان در اتوبان صدر و در روز روشن بود. وقوع این سرقت، جنجال زیادی را در رسانه‌ها به‌وجود آورد و مأموران پلیس توانستند زورگیران را در کمتر از یک‌هفته دستگیر کنند. این اما پایان کار نبود؛ چراکه با توجه به اینکه سارقان، امنیت روانی جامعه را به خطر انداخته بودند، قاضی پرونده برای متهمان درخواست محاربه کرد.
به‌گفته رئیس پلیس آگاهی تهران، یکی از دلایل کاهش آمار سرقت صدور احکام سنگین و بازدارنده برای سارقان است. این احکام باعث می‌شود که سایر سارقان احساس خطر کرده و جرأت نکنند امنیت مردم را به خطر بیندازند.
وی می‌گوید: هر دلیلی که برای کاهش سرقت مطرح شده است، مانند یک تکه پازل است. این تکه‌ها کنار هم قرار می‌گیرند و ما به یک نتیجه کلی می‌رسیم و آن کاهش وقوع سرقت است. صدور احکام بازدارنده می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از وقوع جرم داشته باشد.
اشراف پلیس
یکی از دغدغه‌های پلیس از دیرباز به‌کار‌گیری سازوکاری بوده که مأموران بتوانند در مدت کوتاهی پس از اینکه یک سارق، سرقت‌هایش را آغاز کرد، او را دستگیر کنند؛ به همین دلیل در ماه‌های اخیر پلیس تلاش کرده اشراف کاملی بر وقوع جرم سرقت در پایتخت داشته باشد. سردار گودرزی می‌گوید: فاصله وقوع تا کشف به‌شدت کاهش یافته است. چرا؟ چون همکاران من به‌صورت شبانه‌روزی در حال بررسی پرونده‌های سرقت و کنترل مجرمان سابقهدار هستند و با وجود سرنخ‌های کوچک نیز، به‌موقع عمل کرده و با اشراف خوبی که بر مجرمان دارند، به سرعت آنها را دستگیر می‌کنند.
جمع‌آوری معتادان متجاهر
معتادان متجاهر همیشه متهم اصلی افزایش سرقت‌های خرد در پایتخت بودند. آنها نه‌تنها به چهره شهر که به امنیت شهروندان نیز آسیب می‌زدند و به همین دلیل در ۲سال گذشته فعالیت‌های عمده‌ای برای ساماندهی آنها از سوی شهرداری‌تهران عملی شد. این فعالیت‌ها در 3گام پیگیری شد که در گام نخست، یاورشهرها برای نگهداری معتادان متجاهر و آسیب‌دیدگان اجتماعی ایجاد شدند. در گام دوم برخی پاتوق‌ها که بیش از هزار و۵۰۰معتاد متجاهر را در خود جای داده بودند، شناسایی و با کمک نیروی انتظامی پاکسازی شدند. در گام سوم نیز خانه‌های پلاک قرمز که محل تجمع موادفروشان و مصرف‌کنندگان موادمخدر و بزهکاران بودند، شناسایی و پلمب شدند. این اقدامات نه‌تنها باعث کاهش جرائم خرد از سوی معتادان شد، بلکه موجب شد موادمخدر از دایره ۱۰جرم اول تهران خارج شود.
سردار علی ولیپورگودرزی می‌گوید: اجرای این طرح که با کمک شهرداری پایتخت انجام شده، از عوامل اصلی در زمینه کاهش وقوع سرقت در پایتخت بوده است. بیشتر سرقت‌های خرد مثل سرقت لوازم خودرو، سرقت از انباری‌ها، کش روی و ... از سوی معتادان و برای تهیه پول موادشان رقم می‌خورد و با جمع‌آوری این افراد شاهد کاهش 15درصدی سرقت‌های خرد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل بوده‌ایم که دستاورد بسیار قابل‌توجهی است و این دستاورد با طرح خوب شهرداری محقق شد.
.
نقش پابندهای الکترونیکی
تازه‌ترین طرح مبارزه با سرقت که با روی کار آمدن سردار احمدرضا رادان، فرمانده فراجا اجرایی شده است، کنترل هوشمند سارقان سابقهدار با پابندهای الکترونیکی است. اجرایی شدن این طرح که قریب به 3ماه از آن می‌گذرد، دستاوردهای خوبی در پی داشته و باعث دستگیری چند سارق حرفه‌ای، پس از ارتکاب نخستین سرقت شده است. رئیس پلیس آگاهی تهران توضیح می‌دهد: با اجرای این طرح همکاران من به‌صورت آنلاین و 24ساعته در حال رصد افرادی هستند که پابند الکترونیکی دارند. تردد این افراد که سابقهدار هستند، از سوی مرکزی که در پلیس دایر شده کاملا کنترل می‌شود و همین باعث شده که به‌تازگی تعدادی از سارقان سابقهدار که با پابند الکترونیکی راهی سرقت شده بودند، در نخستین سرقت دستگیر شوند. انتشار خبر دستگیری آنها باعث شده که سایر مجرمان سابقهدار که از پابند الکترونیکی استفاده می‌کنند، جرأت نکنند دست به سرقت بزنند. این مسئله نیز یکی از دلایل کاهش سرقت در پایتخت بود که امیدواریم ادامه داشته باشد.
دستگیری اتباع غیرمجاز
برخی از سرقت‌های پایتخت از سوی مهاجران غیرمجاز صورت می‌گرفت؛ افرادی که مجوز قانونی برای زندگی در ایران را نداشتند و چون هیچ وابستگی‌ای به محلی که در آن زندگی می‌کنند، ندارند به‌راحتی دست به ارتکاب جرم می‌زنند. رئیس پلیس آگاهی تهران می‌گوید: دستگیری اتباع غیرمجاز و طرد آنها از کشور، یکی از عوامل کاهش وقوع جرم سرقت در پایتخت بوده است. مهاجران غیرمجاز چنانچه نتوانند کار مناسبی پیدا کنند به سرقت روی می‌آورند که خوشبختانه دستگیری آنها توسط پلیس، دستاوردهای خوبی برای کاهش وقوع جرم سرقت داشته است.
دستگیری اراذل و اوباش
یکی دیگر از عوامل کاهش وقوع جرم سرقت، جمع‌آوری اراذل و اوباش بوده است. سردار گودرزی می‌گوید: گاهی شرارت و دزدی توسط مجرمان در کنار یکدیگر قرار می‌گیرد. افرادی که سابقه درگیری و شرارت دارند، برای خودنمایی، دست به سرقت‌های خشن می‌زنند. دستگیری این افراد نیز موجب شد که ما امسال با کاهش آمار 16درصدی سرقت نسبت به‌مدت مشابه سال قبل روبه‌رو شویم. وی ادامه می‌دهد: باید تأکید کنم که طرح‌ها و اقدامات پلیسی به‌صورت جدی ادامه دارند تا ما عدد این آمار را بالا ببریم و با کاهش بیشتری در زمینه جرم سرقت مواجه شویم.
