5 میلیون دام در جنگلهای شمال
هادی کیادلیری؛ رئیس سابق جامعه جنگلبانی
دامها از بزرگترین معضلات جنگلها هستند و حل کردن این معضل به هیچ عنوان ساده نیست. دام تولیدکننده پروتئین مورد نیاز است و تامین غذا را برعهده دارد که این مهم، در حوزه وظایف وزارت جهادکشاورزی است. از طرفی نگهداری و حفاظت از جنگلها نیز جزو وظایف همین وزارتخانه است و طبیعتا نمیتوان اقدام جدی برای رفع این مشکل انجام داد. از آنجا که مشاغل متعددی نیز در گرو دام هستند، هرگونه اقدام نیازمند داشتن آمار و برنامه بلندمدت استراتژیک است، اما متأسفانه آمار دقیقی در این خصوص وجود ندارد. سالانه آماری از دامهای غیرمجاز داده میشود که قطعا بیش از این میزان است. سال1401 اعلام شد یکمیلیونو300هزار دام غیرمجاز در کشور ثبت شده است که اگر همین آمار را نیز سال به سال جمع کنیم، عدد قابلتوجهی خواهد شد. بررسیهای من بهعنوان یک محقق نشان میدهد حدود 5میلیون دام در جنگلهای شمال وجود دارد؛ هر چند بهگفته برخی متخصصان، دام به هیچ عنوان نباید در جنگل حضور یابد. پوشش گیاهی از وارد آمدن ضربات مستقیم باران به خاک جلوگیری میکند، اما حضور دام، پوشش گیاهی جنگل را از بین میبرد و قطرههای باران مستقیم به سطح خاک میخورد و پیوندهای خاک شکسته میشود. همچنین شکسته شدن پیوندها و ذرات خاک، بسته شدن منافذ خاک را درپی دارد. در این زمان هرزآبها در سطح زمین راه میافتند. دام باعث فشردگی خاک هم میشود؛ یعنی با سم خود حین حرکت، خاک را کاملا میکوبد و اجازه نفوذ آب را به خاک نمیدهد. محاسبات نشان داده که حرکت یک تراکتور چرخ زنجیری یا لاستیکی روی خاک، ۰.۴ تا ۰.۶ کیلوگرم نیرو در واحد سانتیمترمربع وارد میکند، اما حرکت یک دام، ۳.۴ کیلوگرم نیرو وارد میکند؛ یعنی سم دامها چندین برابر یک تراکتور خاک را میکوبد و فشرده میکند.