تقدیم به آنهایی که به من بد کردند!
جعفر شهری (1378- 1293)
کار ویژه: مجموعه 5جلدی طهران قدیم
جعفر شهری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ را باید راوی بینظیر زندگی اجتماعی مردم تهران دانست. او سال 1293در شب تاجگذاری احمدشاه قاجار در یکی از قدیمیترین محلههای تهران، عودلاجان به دنیا آمد.
جعفر شهری بهدلیل شرایط اقتصادی خانواده در کودکی وارد بازار کسبوکار شد. در حقیقت ورود او به شغلهای مختلف و تجربه مشاغل گوناگون باعث شد مطالب و اصطلاحات زیادی از زندگی مردم و کوچه و بازار فرابگیرد و این اطلاعات در نوشتن کتابهایی درباره تهران بسیار مورد استفادهاش قرار گرفت. او با همه دغدغههای اقتصادی، علاقه خاصی به مطالعه و نوشتن داشت. از سال 1329بهطور حرفهای بهکار جمعآوری مطالب تاریخ تهران روی آورد؛ مطالبی که براساس مشاهدات، شنیدهها و مطالعات گردآوری شده است. نصرالله حدادی، تهرانپژوه از دوستی و رابطه استاد و شاگردی عمیقش با جعفر شهری میگوید: «یادم میآید نخستینبار وقتی وارد اتاقش شدم همهجا مملو از کتاب بود. از همان روز تا هشتم آذرماه 1378که به دیدار حق شتافت، این دوستی و رفاقت پایدار ماند.
مجموعه آثاری که از مرحوم شهری درباره تهران باقیمانده، شامل ۱۴مجلد است: طهران قدیم 5جلد، تهران در قرن سیزدهم
6 جلد و مجموعه 3جلدی زندگینامه او شامل گزنه، شکرتلخ و قلم سرنوشت که حاوی نکات بسیار جذاب و ناگفتهای از زندگی مردم تهران در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی دوم است. او کتاب «طهران قدیم» را به تشویق سیدابوالقاسم انجویشیرازی در ۵جلد نوشت؛ کتابی خواندنی و جذاب که با مطالعه آن گویی با مردمان آن روزگار تهران همنشین بودهایم.»
حدادی درباره دقت و آگاهی جعفر شهری درباره آداب و سنن و تعاملات اجتماعی مردم تهران میگوید: «شهری در تعریف و توصیف بیبدلیل بود. زمانی که دفترچه آمار بلدیه تهران (سرشماری افراد و کسبوکار در تهران قدیم) از طریق مرحوم علی خادم (عکاس معروف) به جعفر شهری رسید، باعث شد تا نگارش کتاب مشاغل را دست بگیرد. او در این کتاب بیش از هزار شغل منقرضشده یا در حال انقراض را با تمام ابعاد فرهنگی، ظرایف و لطایفش تعریف و توصیف میکند.»
حدادی درباره کتاب 3جلدی شرح زندگینامه جعفر شهری میگوید: «این کتاب هم راوی تهران و روابط و تعاملات مردم تهران است. مجموعه 3جلدی که شرح دردناکی از زندگی فردی و اجتماعی اوست و تحمل درد و رنجی که گاه از توان یک انسان خارج است. او در مقدمه، کتاب را به کسانی تقدیم کرده که به او بد کرده و ستم رواداشتهاند.»