تهران بزرگ ترین خریدار اتوبوس های ایرانی

سید محمد فخار-روزنامه‌نگار

با وجود همه خرده‌هایی که به رویه پیش روی شهرداری تهران گرفته می‌شود، این نهاد هنوز رکورددار حمایت از خودروساز داخلی در بخش اتوبوسرانی است. یکی از انتقاداتی که این روزها به شهرداری تهران می‌شود اینکه چرا با وجود توان داخلی سراغ قرارداد تامین اتوبوس و ناوگان حمل‌ونقل چینی رفته است، اما واقعیت چه بوده که شهرداری از توان خارجی هم برای توسعه ناوگان استفاده کرده است؟
اطلاعات رسیده از شرکت اتوبوسرانی تهران به همشهری نشان می‌دهد 6قرارداد میان شهرداری تهران با اتوبوس‌سازان داخلی منعقد شده که از این میان تنها قرارداد تحویل 40اتوبوس دیزلی شرکت عقاب به‌طور کامل انجام شده و سایر قراردادها در بهترین حالت 25درصد اجرایی شده است. قرارداد تامین هزار دستگاه اتوبوس دیزلی سال 1402با شرکت عقاب نیز تاکنون 16درصد اجرایی شده و تنها 160دستگاه به تهران تحویل شده است. هم‌اکنون قرارداد تامین 2000اتوبوس با 3تامین‌کننده، 17درصد پیشرفت داشته و نزدیک بودن موعد تحویل در تابستان سال‌جاری نشان می‌دهد احتمال رسیدن همه 2000دستگاه اتوبوس به تهران صفردرصد است.

تهران و انبوه مشکلات ترددی
ترافیک و آلودگی هوا، 2 ابرمشکل شهری تهران را کنار بگذارید. حالا معضل این است که آیا وسیله‌ای هرچند فرسوده برای تردد شهروندان وجود دارد؟ و اینکه مدیریت شهری باید آن را چطور تامین کند؟ شهرداری تهران برای تردد روسطحی شهروندان حدود 3هزار اتوبوس دارد که از این تعداد 800دستگاه یا به‌علت فرسودگی از رده خارج شده‌ یا در مراحل بازسازی و تعمیر هستند. در این میان توجه به نیاز شهروندان باعث شد قرارداد شهرداری تهران با چین برای تامین 2500 اتوبوس برقی منعقد شود. این قرارداد در شرایطی است که سن ناوگان اتوبوسرانی تهران 13.8سال است و باید این نیاز فوری را به هر ترتیب تامین کرد.

عقب‌ماندگی جدی
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران می‌گوید: مدیریت شهری فعلی به‌خصوص در حوزه حمل‌ونقل عمومی میراث‌دار یک عقب ماندگی جدی است و حجم عقب‌ماندگی‌ها به قدری بالا بود که شورا و شهرداری 2سال است که اولویت‌شان را بر توسعه حمل‌ونقل شهر تهران قرار دادند. در این زمینه در سال‌جاری تقریبا بیش از ۵۰ درصد بودجه شهر تهران به این حوزه اختصاص یافته است. از سویی شورای شهر اسفند سال گذشته با مصوبه‌ای انعقاد قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی را به شهرداری ابلاغ کرد و این بزرگ‌ترین اعطای مجوز و لایحه‌ای است که پس از انقلاب تا به امروز در شهرداری تهران رخ داده است که اهمیت حمل‌ونقل را نشان می‌دهد.

بررسی6 کلانشهر
تعامل شهرداری‌های کشور با خودروسازان داخلی نشان می‌دهد هیچ‌یک از آنها طی دوره ششم شهری، از مرداد1400تاکنون، به اندازه شهرداری تهران با طرف داخلی قرارداد منعقد نکرده‌اند. بررسی تعاملات 6شهرداری کلانشهرهای کشور با اتوبوس‌سازان داخلی نشان می‌دهد هیچ‌یک حجم قراردادی به اندازه 2450دستگاه با ‌خودروسازان داخلی منعقد نکرده‌اند و در بهترین حالت، شهرداری تبریز قرارداد تولید 800دستگاه اتوبوس را امضا کرده که از این تعداد 150دستگاه را دریافت کرده است.