نوحهسرایی با قصیدههای بیتکرار
موضوع: مداحان به نام دولاب
ویژگی: برخورداری از اعتماد و محبوبیت اهالی
دولاب از روزگار قدیم بافت مذهبی داشت و به همین دلیل، این محله را دارالمؤمنین میخواندند. محدوده جغرافیایی محله تاریخی دولاب با گذشت زمان کوچکتر شده و تغییر کرده است، اما سنگنوشتههای بزرگی که در ورودیهای دولاب نصب شده ورود به دارالمؤمنین را به هر شهروندی خوشامد میگوید.
طبق روایتهای تاریخی مکتوب که از سدههای قبل به جا مانده، مراسم روضهخوانی از دوره صفویه در دولاب رواج داشته و حتی گاهی که برگزاری مراسم مذهبی در پایتخت به دستور حکومتپهلوی ممنوع بوده، بیرق عزاداری اهلبیت(ع) در این محله پایین نیامده است. ذاکران و مداحان سنتی در این سالهای طولانی چراغ محافل عزاداری را روشن نگه داشتهاند و اهالی دولاب از آنها بهعنوان نگهبانان بافت مذهبی محله نام میبرند. حاج مهدی گلشناس، یکی از مداحان دولاب، از حاج محمدعلی اسلامی فطرت بهعنوان یکی از پیرغلامان تأثیرگذار این محله نام میبرد و میگوید: «حاج محمدعلی در بازار مولوی حجره برنجفروشی داشت و برای دل خودش مداحی میکرد. محرم که از راه میرسید، سوار دوچرخه میشد و به هیئتهای بازار و هیئت بنیفاطمه سرچشمه میرفت و مداحی میکرد. حاج محمدعلی مداح ثابت هیئت محبین الزهرا(س) دولاب بود، اما در هیئتهای دیگر هم روضه میخواند و هیچ وجهی دریافت نمیکرد. آنقدر بین مردم احترام داشت که وقتی فوت کرد، با اصرار مردم پیکرش را در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) به خاک سپردند.»
حاج مهدی آصفی یکی دیگر از مداحان معروف و سنتی دولاب است که بیش از 4دهه در هیئت محبین الزهرا(س) در مدح اهلبیت(ع) میخواند و تصویرش بارها از قاب تلویزیون پخش شده است. حاج مهدی مداح ثابت هیئت بزازهای تهران است، اما در هیئتها و مراسم مذهبی محله چیذر هم حضور دارد. علاوه بر این از حاج حسن محمدی هم باید بهعنوان یکی از شاخصترین مداحان تاریخ دولاب نام برد. آنطور که قدیمیها نقل میکنند، حاج حسن در عنفوان جوانی در کوچهوپسکوچههای دولاب اشعار روحوضی میخوانده و به تعبیر برخی، اهل مطربی بوده، اما بعد از حضور در مراسم عزاداری امام حسین(ع) توبه میکند و تا آخرین روزهای عمرش در مدح اهلبیت(ع) میخواند. حاج مهدی گلشناس درباره سبک و شیوه مداحی مرحوم حاج حسن محمدی میگوید: «حاج حسن حافظه عجیبی داشت و اسطوره قصیدهخوانی بود. نقل است که 90شب در هیئتهای شمیران مداحی کرد و هر شب یک قصیده جدید خواند. این اتفاقی بیسابقه است که مداحی 90شب بدون قصیده تکراری مداحی کند. حاج حسن دستی هم در قصیدهسرایی داشت و بهخاطر اشعار و قصیدههای آموزندهای که میخواند لقب مرشد به او داده بودند.»