حمامی که گود زورخانه شد
موضوع: گرمابه قدیمی و زورخانه دولاب
ویژگی: 200سال قدمت
ساخت حمام «ماندگار» محله دولاب، ماجرایی خواندنی و شنیدنی دارد؛ روایت زائری که هزینه سفر زیارت خانه خدا را برای رفاه بنده‌های خدا، صرف بناکردن حمام محله دولاب کرد؛ حمامی که اگر مانند نامش باقی می‌ماند اکنون بیش از ۲۰۰ سال قدمت داشت. حاج هادی دولابی، از قدیمی‌های دولاب، در این‌باره نقل می‌کند: «در گذشته، تعداد کمی از مردم، توان رفتن به حج را داشته‌اند. این سفر گاه ماه‌ها و سال‌ها طول می‌کشید و هزینه زیادی هم می‌طلبید. روزی یکی از مسافران حج که مسیرش به دولاب افتاده بود، از نبود حمام در این محله باخبر شد و با تمام ارج و قربی که برای سفر حج قائل بود، تصمیم گرفت به سفر حج نرود و هزینه این سفر را صرف ساخت حمام در این مکان کند. حمام ساخته و وقفِ عام شد. بخشی از درآمد حاصل از حمام صرف نگهداری و تعمیرات خود حمام می‌شد و بخشی نیز صرف کمک به مستضعفان محله. قدمت ساخت حمام در محله دولاب به اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی برمی‌گردد. تا رویدادهای جنگ جهانی دوم و اشغال تهران به دست نیروهای متفقین در شهریور 1320شمسی، بر سر دَر گرمابه پیر، کاشی لاجوردی‌ای دیده می‌شد که تاریخ ساخت این سازه روی آن نوشته شده بود، اما سربازان انگلیسی این کاشی را کندند و با خود بردند. این حمام صبح‌ها زنانه و عصرها مردانه بود. با گذشت زمان و رفت‌وآمد افراد سرشناس، محله توسعه پیدا کرد و بنای حمام به 2بخش تقسیم شد؛ بخش کهن و بخش جدید.
از دهه‌های60 و70 که اهالی در خانه‌هایشان حمام ساختند، حمام دولاب رونق قدیم خود را از دست داد و دیگر از آن استفاده نشد. در سال‌های اخیر به واسطه معماری زیبا در بخش قدیمی حمام (سکوهایی پیرامون یک فضای باز مرکزی) این امکان فراهم شد تا از این فضا به‌عنوان زورخانه استفاده شود. طاق‌ها، سقفی که نور از آسمان می‌گیرد، کاشی‌های آبی و طنین صوت «هو» در فضا حال و هوایی متفاوت از حمام این بار در نقش گود پهلوانی برای این بنا خلق کرد و محله دولاب یکی از محله‌های خوش‌اقبالی بود که صاحب زورخانه شد. ورزشگاه همزمان با ایام دهه فجر سال ۱۳۹۳ به یاد دلیران و پهلوانان واقعی ایران افتتاح شد و بخش بزرگی از فعالیت آن به زورخانه اختصاص یافت. هرچند که این روزها با راه افتادن ورزشگاه‌های مختلف در این محله، این زورخانه نیز رونق روزهای رفته را ندارد.
