سوپرجامپ!
هر دو جام فصل گذشته فوتبال ایران به سرخابیهای پایتخت تعلق گرفت تا پرسپولیس و استقلال بهعنوان قهرمان لیگ و قهرمان جامحذفی، دو طرف مسابقه «سوپرکاپ» در شروع فصل جدید باشند. برگزاری این نبرد اما هنوز هم کاملا قطعی بهنظر نمیرسد. استقلالیها مخالفتشان را با برگزاری داربی در فصل بدنسازی اعلام کردهاند و پرسپولیسیها همچنان ترجیح میدهند اظهارنظر صریحی درباره دربی سوپرجام نداشته باشند. مرور گذشته، نشان میدهد سوپرجام هیچوقت از اهمیت زیادی در فوتبال ایران برخوردار نبوده اما حالا قرار گرفتن دو نام بزرگ در اطراف این مسابقه، این جدال را به یک موضوع جنجالی تبدیل کرده است. علیرغم اصرار سازمان لیگ به برگزاری بازی، احتمال لغو برخورد تیمهای برانکو و شفر در اولین بازی فصل هنوز جدی بهنظر میرسد. این احتمال نیز وجود دارد که دو تیم بدون ستارههای اصلیشان به مسابقه قدم بگذارند.
تاریخ چه میگوید؟
اولین دوره سوپرجام فوتبال ایران، 13سال قبل در ورزشگاه دستگردی تهران برگزار شد. فولاد خوزستان قهرمان لیگبرتر بود و صباباتری که با علی دایی جامحذفی را در کارنامه داشت، سوی دیگر این جدال قرار گرفته بود. تکل معروف ایمان مبعلی روی پای دایی نیز در همین مسابقه اتفاق افتاد. صبا در این جدال جنجالبرانگیز 4بار دروازه ابراهیم میرزاپور را باز کرد و اولین قهرمان سوپرکاپ لقب گرفت اما در یک دهه بعدی، اصلا چیزی به نام سوپرجام در فوتبال ایران وجود نداشت. حتی وقتی قرمزها قهرمان لیگ هفتم شدند و استقلال در همان سال جامحذفی را از آن خود کرد، همه طرفداران دو باشگاه میدانستند که در شروع فصل برخوردی میان سرخابیها شکل نمیگیرد. از سال95 به بعد، سوپرجام دوباره به زندگی برگشت. ذوب با شکست دادن استقلال خوزستان این جام را تصاحب کرد و یک سال قبل، پرسپولیس با کنار زدن نفت که وضعیت کاملا مبهمی داشت، برنده سوپرجام شد. در این دو سال همواره عزم جدی برای برگزاری این نبرد وجود داشته اما احتمال لغو سوپرکاپ، همیشه یک احتمال جدی بهشمار میرود.
سازمان لیگ چه میخواهد؟
رئیس سازمان لیگ با قاطعیت از برگزاری داربی سوپرجام خبر میدهد و معتقد است که روز و حتی ساعت بازی تغییر نخواهد کرد. از آنجایی که استقلالیها در آخرین روزهای تیر در اردوی خارجی هستند، این شائبه وجود دارد که آنها اصلا برای برگزاری بازی در ورزشگاه آزادی حاضر نشوند. در این صورت، بر اساس اعلام سازمان لیگ جام به پرسپولیس اهدا میشود و استقلالیها نیز باید جریمه دو میلیاردی حاضر نشدن در این مسابقه را بپردازند. تصمیم سازمان لیگ برای تن ندادن به لغو بازی، جدی بهنظر میرسد اما آیا سازوکار مناسبتری برای همکاری با باشگاهها و برگزاری مسابقه در شرایط ایدهآلتر وجود ندارد؟ فتاحی دست روی این نکته گذاشته که نام تیمهای حاضر در سوپرجام، نباید دستاویزی برای تغییر شرایط بازی باشد اما اتفاقا به همین دلیل، باید تفاوتهایی میان این بازی و نبرد سالهای گذشته در نظر گرفته شود. داربی سوپرجام، یک مسابقه معمولی نیست. این دوئل با نبرد استقلال خوزستان و ذوب و یا حتی پرسپولیس و نفت، متفاوت خواهد بود و سازمان لیگ نیز باید چنین تفاوتی را زودتر از همه بپذیرد و حتی از آن، بهسود سوپرجام (و نه به ضرر آن) استفاده کند.
دغدغه باشگاهها چیست؟
باشگاهها در فوتبال ایران اساسا به دیر بسته شدن عادت دارند و معمولا حتی در هفتههای اول لیگ، هنوز برای رقابت آماده بهنظر نمیرسند. این مشکل همیشگی، برای بازی سوپرکاپ دردسرساز است. استقلالیها هنوز با ستارههای اصلیشان تمدید نکردهاند و همچنان درگیر روند نقلوانتقالات هستند. طبیعی بهنظر میرسد که پرسپولیسیها با توجه به تغییرات به مراتب کمتر و حفظ بیشتر نفرات فصل گذشته، بیشتر از حریف به استقبال سوپرجام بروند اما حتی تیم پرفسور نیز زیر فشار بدنسازی، احتمالا در اوج ظاهر نخواهد شد. شرکت در داربی سوپرجام، یک ریسک بزرگ برای هر دو باشگاه خواهد بود. چرا که تیم بازنده تیم را با فشار زیاد و واکنشهای منفی هوادارانش شروع خواهد کرد. استقلال و حتی شاید پرسپولیس، همچنان برای این ریسک بزرگ آماده بهنظر نمیرسند.
اروپاییها چه میکنند؟
در آلمان و انگلیس، تاریخ مشخصی برای برگزاری هر دیدار سوپرجام وجود دارد و این تاریخ که تنها چند روز قبل از شروع هر فصل است، دستخوش تغییر نمیشود. در اسپانیا اما اوضاع کاملا متفاوت است. برگزاری سوپرجام در اسپانیا، با توافق نهایی دو باشگاه صورت میگیرد. همین امسال بارسا و سویا تصمیم گرفتهاند به جای دو دیدار رفت و برگشت، تنها یک بازی سوپرجام برگزار کنند و حتی انتخاب ورزشگاه میزبان این بازی نیز، منوط به نظر دو تیم است. ایتالیاییها با یک ایده تجاری، سوپرجام را بهجای شروع فصل، در تعطیلات نیمفصل در کشور عربستان برگزار خواهند کرد. چرا که در هیچ قانونی نوشته نشده که سوپرکاپ، الزاما باید در آغاز هر فصل انجام گیرد. داربی سوپرجام فوتبال ایران نیز میتواند در زمانی بهتر، با رضایت کامل هر دو باشگاه در سطح به مراتب بالاتری برگزار شود. اگر سازمان لیگ همه تصمیمها در خصوص بازی را به سرخابیها واگذار کند، شاید آنها تصمیم به لغو بازی بگیرند اما میشود با محدود کردن دامنه اختیارات دو باشگاه، آنها را نیز در معادلههای برگزاری این مسابقه سهیم کرد.