پناهگاه فرزند لطفعلیخان زند
موضوع: زمینهای قصر
ویژگی: محل اقامت احمدشاه
محدوده اطراف میدان آزادی که امروز در قرق خودروهای شخصی، هوای نه چندان مساعدیدارد، در سالهای دور که تهران هنوز گسترش پیدا نکرده بود، بخشی از قریه سرسبز و خوش آب و هوای طرشت بود. این بخش قریه طرشت به حدی سرسبز و آباد بود که برخی شاهزادههای قاجار قصرهای باشکوهی در آن ساخته بودند و بعد از تخریب قصرها و باغهای شاهزادهها، تحت عنوان محدوده زمینهای قصر شناخته میشد. زمینهای قصر با گذشت زمان از گزند ساختوسازها در امان نماند و ساختمانهای سازمان آب دقیقا روی بقایای قصر شاهزادههای قاجاری ساخته شد. محمدصادقلطفعلیخانی که به طایفه لطفعلیخانیهای طرشت تعلق دارد، زمینهای قصر را هویت از دست رفته طرشت میداند و میگوید: «قصرهای طرشت به قشر مرفه و افراد نزدیک به دربار قاجار تعلق داشت. هر فردی که در این قصرها به دنیا میآمد پسوند قصری هم به نامش سنجاق میشد و معلوم بود که در کدام بخش روستای طرشت به دنیا آمده است. قصرها که معروفترین آنها قصر احمدشاه بود، به مرور زمان تخریب شد و محلهای به نام سازمان آب شکل گرفت که هنوز هم وجود دارد و خانههای سازمانی کارکنان اداره آب و فاضلاب تهران را همین جا ساخته اند.»
قدیمیهای طرشت معتقدند، فرزندان لطفعلیخان زند که بعد از شکست پدرشان در برابر آغامحمدخان قاجار سرگردان شده بودند با توصیه اطرافیان از شیراز به تهران میآیند و در همین بخش از قریه طرشت ساکن میشوند. محمدصادقلطفعلیخانی هم معتقد است که نام طایفه لطفعلیخانیها، اینگونه با هویت طرشت گره خورده است: «وقتی لطفعلیخانی زند شکست میخورد، علی، فرزند بزرگش به تهران آمد و تا آخر عمر در طرشت زندگی کرد و تشکیل خانواده داد و لطفعلیخانیها که یکی از طایفههای مهم و قدیمی طرشت بهحساب میآیند به نسل او تعلق دارند. در منابع مکتوب هم آمده که نوادگان لطفعلیخان زند چگونه در طرشت به دنیا آمدند و هنوز در این محله زندگی میکنند.»