قتلگاه نیروهای آمریکایی

   موضوع:دره نیزار  
    ویژگی: محل سقوط هواپیمای آمریکایی

دره نیزار که با گذشت زمان جای خود را به بوستان نهج البلاغه داد و امروز هیچ اثری از آن باقی نمانده، به سبب قرار گرفتن در نزدیکی آسیاب تاریخی که یکی از مهم‌ترین مکان‌های تاریخی طرشت به‌حساب می‌آید، بخش قابل توجهی از شهرتش را مدیون یک حادثه تاریخی است.
دره نیزار همانطور که از نامش پیداست، نیزار به‌معنای واقعی بوده که در برابر سیلاب‌های گاه و بی‌گاه شمال غرب تهران، نقش سدی را ایفا کرده که البته مقاومت آن‌چنانی و به‌معنای امروزی نداشته است.
محمدصادق لطفعلی‌خانی درباره حدود این دره تاریخی می‌گوید: «دره نیزار از پایین‌دست امامزاده عینعلی‌زینعلی(ع) شروع می‌شد و تا نهر طرشت ادامه داشت. این دره تا 50 سال قبل دست‌نخورده باقی مانده بود تا اینکه در طرح گسترش پایتخت از بین رفت و بوستان نهج‌البلاغه را روی بقایای آن ساختند. دره نیزار برای اهالی طرشت اهمیت فراوانی داشت؛ چون مسیر عبور آبی بود که چرخ‌های آسیاب کهک را به حرکت درمی‌آورد و در ادامه باغ‌های روستای طرشت را آبیاری می‌کرد.»  اواسط دهه 30 که نیروهای بیگانه در خیابان‌ها و حتی در آسمان تهران جولان می‌دادند، خبر سقوط هواپیمای آمریکایی در دره نیزار پایتخت‌نشین‌ها را غافلگیر کرد.
 لطفعلی‌خانی درباره این حادثه تاریخی می‌گوید: «دهه 30 همزمان با حکومت پهلوی دوم، آمریکایی‌ها، در پوشش کارمندان «اداره اصل چهار» در تهران فعالیت می‌کردند. در همان روزها هواپیمای حامل کارکنان اداره اصل چهار که مدام از آسمان محدوده طرشت عبور می‌کردند در دره نیزار سقوط کرد و صدای انفجار آن اهالی را به این مکان کشاند. چند روز بعد معلوم شد که 2 آمریکایی در این حادثه کشته شده‌اند و جسد آنها در آتش سوخته است. بعد از این ماجرا، دره نیزار هم به‌عنوان مکانی که هواپیمای آمریکایی در آن سقوط کرده به شهرت رسید.»
اواخر دهه30 و مدتی بعد از سقوط هواپیمای آمریکایی، بنای یادبود آنها در دره نیزار نصب شد، اما سنگ‌نوشته‌ای که نام سرنشینان هواپیمای آمریکایی و تاریخ دقیق حادثه روی آن حک شده بود از بین رفته است.