یادگار‌های ماندگار نوش‌آفرین‌خانم
موضوع:موقوفات نوش‌آفرین‌خانم
ویژگی: بانوی واقف محله سنگلج اراضی خود را در طرشت وقف مردم کرد
نام نوش‌آفرین‌خانم برای اهالی قدیمی طرشت آشناست؛ بانوی خیر و واقف دلسوزی که مالک اراضی وسیعی در غرب تهران بود و املاک خود را که اکنون بخش اعظمی از آن به محله‌های مسکونی تبدیل شده، وقف امور عام‌المنفعه و خدمت‌رسانی به مردم کرد. با توسعه محله‌های طرشت، مرزداران، ستارخان و اراضی اطراف آنها در محدوده منطقه 2اکنون دیگر کوچه‌ها و خیابان‌های این محله‌ها با چند دهه پیش تفاوت بسیار دارد. امروز دیگر اراضی این محله‌ها در محاصره آپارتمان‌ها، برج‌ها و مراکز تجاری قرار دارد، اما در روزگاری که باغ‌های میوه و اراضی کشاورزی محدوده طرشت و مرزداران را فراگرفته بود، نوش‌آفرین‌خانم بخشی از املاک خود را برای کمک به نیازمندان و بخشی دیگر را برای برگزاری مراسم سید‌الشهدا(ع) وقف کرد.
علیرضا زمانی، تهران‌پژوه در این‌باره می‌گوید: «نوش‌آفرین‌خانم عباسقلی، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بانوان واقف تهران، املاک بسیاری را در محدوده غرب تهران و آبادی طرشت وقف کرد. او اگرچه در محله سنگلج تهران زندگی می‌کرد، اما اراضی وسیعی در محدوده غرب تهران داشت؛ اراضی‌ای که اکنون در محدوده منطقه 2شهرداری قرار دارد، اما آن روزگار بخشی از آبادی‌های غربی پایتخت بود. براساس وقف‌نامه‌ها، پلاک ۲۳/۹۵ وقفی غرب تهران به این بانوی خیر تعلق دارد که بخشی از اراضی محله‌های طرشت، مرزداران، مهرآباد و ستارخان را دربرمی‌گیرد.» گویی سنت حسنه وقف در خانواده این بانوی واقف، موروثی بود. قمرالسلطنه، دختر نوش‌آفرین‌خانم نیز دستی در سنت وقف داشت و از او با عنوان واقف مدرسه مروی یاد می‌شود. زمانی درباره دیگر موقوفات نوش‌آفرین خانم در محدوده آبادی طرشت می‌گوید: «اگر از آسیاب کهک که توسط نوش‌آفرین‌خانم برای کمک به نیازمندان وقف شد، بگذریم، باید به اراضی اطراف آسیاب کهک اشاره کنیم که از موقوفه‌های آموزشی این بانوی نیکوکار بوده است. اعیان این موقوفه آموزشی اکنون در اجاره بنیاد فرهنگی البرز قرار دارد و این بنیاد در موقوفه نوش‌آفرین‌خانم یک مدرسه راهنمایی 16کلاسه برای تحصیل دانش‌آموزان محدوده منطقه 2ساخته است.» زهرا تیموری، یکی از اهالی قدیمی طرشت، درباره مدرسه نوش‌آفرین‌خانم می‌گوید: «دبستان نوش‌آفرین خانم که موقوفه این بانوی نیکوکار بود، نخستین مدرسه طرشت به شمار می‌رود که در دهه 30و پس از آن در این مدرسه که بنایی قدیمی داشت، درس خواندند.»
