مدیریت مشترک استان‌های شمالی

اشکان جهان‌آرای| ساری - خبرنگار:

مازندران، گیلان و گلستان نوار سبزی را در شمال کشور خشک و کم‌آب ایران تشکیل داده‌اند و این تکه سبز نقش مهمی در امنیت غذایی و حتی مسائل اجتماعی ایران دارد. وقتی در تصاویر ماهواره‌ای یا نقشه‌های جغرافیایی به ایران نگاه شود، این قطعه سرسبز کاملا یکپارچه خودنمایی می‌کند؛ خطی ساحلی در جنوب بزرگ‌ترین دریاچه جهان که حدود 7 میلیون و 700 هزار نفر از جمعیت ایران، یعنی معادل 9 درصد ایرانی‌ها، در این نوار ساحلی و سبز زندگی می‌کنند. به این جمعیت باید خوش‌نشین‌ها و مسافرانی را هم افزود که در طول سال از امکانات و خدمات این 3 استان همسایه بهره می‌گیرند. 

همواره تأکید شده است که این 3 استان از هم جدا نیستند و نباید در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها نگاه مستقل و بخشی به آنها داشت. اقلیم مشابه و شرایط جغرافیایی خاص گیلان، مازندران و گلستان سبب شده است کارشناسان حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیط زیستی تأکید داشته باشند که نگاه به این 3 استان جامع و یکپارچه باشد. ارتباط نزدیک و پیوستگی محیط زیستی بین آنها نیز اهمیت توجه به این رویکرد را بیشتر می‌کند. پروفسور «عطاءالله قبادیان» عضو هیأت‌علمی دانشگاه وین و پژوهشگر برجسته محیط زیست معتقد است امروز برای چاره‌اندیشی مسائل محیط زیستی منطقه نمی‌توانیم مازندران را جدا از گیلان و گلستان ببینیم و شمال ایران را بی‌ارتباط با سراسر ایران بدانیم. 
وی بر این باور است که پیشروی کویر در گلستان از سمت شرق به معنای تهدید مازندران به خطر بیابان شدن است و به همین دلیل باید این استان را به عنوان تمام ایران دید و 3 استان شمالی پیوستگی و ارتباط نزدیکی در برنامه‌ریزی‌ها و اقدام‌های مدیریتی داشته باشند. 


گام نخست، توسعه منطقه‌ای

از ابتدای سال جاری اتفاقات قابل توجهی بین مدیران ارشد 3 استان گیلان، مازندران و گلستان رخ داده است. پنجم اردیبهشت امسال تصویری در شبکه‌های مجازی این 3 استان منتشر شد که حضور استانداران آنها را در ساحل بابلسر و دور یک میز نشان می‌داد. نشستی که به پیشنهاد و میزبانی استاندار مازندران برگزار شد تا روابط بین 3 استان در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و برنامه‌ریزی‌های مدیریتی نزدیک‌تر شود و هماهنگی‌ها برای توسعه متوازن منطقه‌ای افزایش یابد. 

تشکیل کارگروه تخصصی و اداره آن به صورت گردشی در 3 استان شمالی و برنامه‌ریزی برای ایجاد اتوبان ساحلی، پایگاه امداد هوایی مشترک اطفای حریق در جنگل‌ها، برگزاری نمایشگاه‌های مشترک و گسترش همکاری بین نخبگان، صاحبنظران و بخش دولتی 3 استان با هدف ایجاد تفکر یکپارچه و نگاه و رویکرد واحد در راستای مباحث اجتماعی و فرهنگی - به ویژه آسیب‌های اجتماعی - از جمله مصوبات نشست «محمد اسلامی»، «مصطفی سالاری» و «سید مناف هاشمی» در بابلسر بود. استانداران 3 استان شمالی ایران در بابلسر نشستی 4 ساعته داشتند که نتیجه آن، علاوه بر بعضی مذاکرات و پیشنهادها، تصمیم‌گیری برای برگزاری نشست مشترک استانداران ساحلی خزر و بررسی راهبردهای توسعه‌ همه‌جانبه منطقه‌ای در این نشست‌ها بود. در حاشیه همان نشست استانداران، معاونان سیاسی-امنیتی و نیز معاونان امور عمرانی استانداران این 3 استان نیز با هم دیدار کردند. رؤسای اتاق بازرگانی گیلان، گلستان و مازندران هم با یکدیگر دیدار و درباره برخی مسائل اقتصادی استان‌های خود مذاکره 
کردند. 


تدوین سند ملی برای استان‌های شمالی

وی با بیان این‌که نشست معاونان سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداران قرار است به صورت منظم برگزار شود، تصریح کرد: تصمیم گرفته شده که اسناد پیش‌نویس تهیه شده بار دیگر در نشست‌های بعدی مورد بازبینی قرار گیرند و با بررسی مجموعه دیدگاه‌ها یک سند نهایی به دست بیاید تا در اختیار استانداران قرار گیرد. این سند پیش‌نویس سپس در نشست هم‌اندیشی استانداران بررسی می‌شود و پس از آن توسط نمایندگان عالی دولت در 3 استان برای نمایندگان استان‌های شمالی در مجلس شورای اسلامی و نمایندگان ولی فقیه در استان‌ها به پیشنهاد و اشتراک گذاشته می‌شود تا دیدگاه آنان هم کسب و اعمال شود. در صورتی که اسناد پیشنهاد شده به تایید نمایندگان مردم خطه شمال در مجلس و نمایندگان ولی فقیه در این 3 استان برسد، در سطح ملی به پیشنهاد گذاشته و اجرایی خواهد 
شد. 

حسین‌زادگان تأکید کرد: هدف اصلی و نهایی هم‌‌اندیشی استانداران و معاونان آنها رسیدن به یک سند جامع برای توسعه منطقه شمال کشور است. او اشتراکات این 3 استان را در بخش‌های گردشگری، کشاورزی، شیلات، منابع طبیعی و جنگل فرصتی برای توسعه متوازن منطقه‌ای دانست و تصریح کرد: مازندران، گیلان و گلستان هم فرصت‌های مشترک دارند و هم از سوی آسیب‌های مشترکی تهدید می‌شوند. زباله‌ها، صید قاچاق، تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی، تخریب و تعرض به محیط زیست و منابع طبیعی، رسوب نادرست مهاجرت‌های جمعیتی، ناهماهنگی صنایع با کشاورزی و گردشگری، ضعف بهره‌گیری از صنعت گردشگری دریایی و حمل ‌و‌ نقل آبی و آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع بخشی از آسیب‌های مشترک 3 استان شمالی هستند که با تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مشترک می‌توان سرعت رفع آنها را افزایش داد. 
تصمیم مدیران ارشد استان‌های شمالی را برای رسیدن به راهبردهای مشترک در رفع معضلات و مسیرهای توسعه باید به فال نیک گرفت. اتفاقی که اگر درست پیش برود و هدایت شود، نوار سبز شمال ایران را به یک ابرکلانشهر تبدیل می‌کند. 


حذف بخشی‌نگری‌ها

این مراودات سیاسی و مدیریتی که اردیبهشت امسال وارد فاز جدیدی شده، سال‌هاست مورد توجه مسئولان قرار دارد. برای نمونه چندین سال است که نمایندگان استان پیگیر تشکیل فراکسیون استان‌های شمالی در مجلس هستند و حتی مجمع نمایندگان استان‌های شمالی را نیز راه‌اندازی کرده‌اند. اما با ورود استانداران این 3 استان به ماجرا و برگزاری نشست مشترک، این موضوع وارد مرحله جدیدی شده که می‌تواند در صورت استمرار، راه‌های مناسبی برای حل معضلات اقتصادی و اجتماعی و محیط زیستی این 3 استان ایجاد کند. هفته گذشته نیز معاونان سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداران استان‌های شمالی گرد هم آمدند و مسائل مبتلابه این 3 استان را مورد بررسی قرار دادند. برگزاری نشست یک روزه این معاونان به همراه معاونان و کارشناسان حوزه‌های مرتبط که هفته گذشته باز هم به میزبانی بابلسر رقم خورد، این نوید را می‌دهد که این بار در تحقق نگاه منطقه‌ای به 3 استان شمالی کشور جدیت وجود دارد و شاید گام‌های محکمی به منظور حذف بخشی‌نگری و چالش‌های ناخوشایند نقطه‌ای که مانع توسعه گسترده و منطقه‌ای هستند، برداشته شود. 
به گفته معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار مازندران، این نشست هم‌اندیشی پیرو هم‌اندیشی استانداران 3 استان شمالی و با هدف یافتن و بررسی موضوعات مشترک و تهیه پیش‌نویس برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در سطح ملی برگزار شد و در حوزه‌های مختلف با محوریت معاونت‌های استانداری‌ها نیز برگزار می‌شود. 

 «احمد حسین‌زادگان» از تاسیس دبیرخانه دائمی مسائل مشترک این استان‌ها با هدف بررسی ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی مشترک برای رشد و توسعه این مناطق خبر داد و گفت: در نشست اخیر معاونان سیاسی امنیتی نزدیک به 100 موضوع مرتبط با حوزه کاری و تخصصی سیاسی، اجتماعی و امنیتی که پیش از برگزاری نشست توسط کارشناسان این معاونت‌ها در 3 استان شناسایی شده بود، مورد بررسی قرار گرفت تا بتوانیم به وجوه مشترکی برسیم.