گزارش
تشدید خشکسالی در استان‌های شمالی کشور
گرم شدن زمین، تغییر اقلیم و کاهش بارندگی، اکثر استان‌های کشور را با چالش بزرگ خشکسالی مواجه کرده است
محمود مولایی- روزنامه‌نگار
تشدید خشکسالی در کشور نگرانی‌های بسیاری را به‌وجود آورده است. خشکسالی البته یک پدیده جهانی محسوب می‌شود و با توجه به شرایط آب و هوای گرم و خشک در ایران، وضعیت تشدید خشکسالی در برخی استان‌ها افزایش چشمگیری داشته است. به‌گزارش همشهری، تغییر اقلیم در نقاط مختلف کشور و کاهش بارندگی در برخی استان‌ها شرایط نامتوازنی را برقرار کرده است.
چنان‌که استان‌های مازندران و گیلان که معمولا بخش زیادی از آب کشور را تامین می‌کنند، در بازه زمانی یک‌ساله دچار خشکسالی بسیار شدید شده‌اند. جالب اینکه در استان‌های شمالی کشور مانند خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان، اردبیل، قزوین، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی خشکسالی در یک سال اخیر بیشتر از استان‌های جنوبی بوده است. برای مثال، در استان خراسان رضوی 16شهرستان ازجمله مشهد در شرایط خشکسالی بسیار شدید قرار دارند. برخی از شهرستان‌ها مانند مه ولات، گناباد، بجستان و چناران در حال حاضر خشکسالی شدیدی را تجربه می‌کنند و بخش‌‌هایی از شهرستان قوچان نیز با خشکسالی متوسطی مواجه هستند.
سومین سال پیاپی‌خشکسالی
به‌گفته سرپرست مرکز تغییر اقلیم و خشکسالی هواشناسی، یکی از تبعات خشکسالی افزایش توفان‌های گردوغبار است. احد وظیفه معتقد است: «سومین سالی است که ما در خشکسالی پی در پی قرار داریم. در ۲ سال گذشته متوسط بارش در کشور زیر حد نرمال بود. البته در برخی نقاط شدت خشکسالی شدیدتر بود و استان‌های جنوب غرب و غرب کشور ۵۰درصد کم‌بارشی داشتند که در کشوری مثل ایران که بارش متوسط آن یک‌سوم نرمال جهانی است، کاهش ۵۰درصدی اثرات ناگواری خواهد داشت.» او اضافه می‌کند: «ما در خشکسالی بسیار شدیدی قرار داریم. خشکسالی پیچیده و فراگیر است و به‌تدریج ظاهر شده و انسان‌ها دیر متوجه آن می‌شوند. خشکسالی نه‌تنها دسترسی به آب را کم می‌کند بلکه بر کیفیت آن هم تأثیر می‌گذارد. خشک شدن تالاب‌ها هم منجر به ایجاد کانون‌های گردوغبار می‌شود.»
بیشترین و کمترین
مساحت دربرگیرنده خشکسالی در برخی استان‌های کشور بیشتر است. یعنی از ابتدای اردیبهشت1401 تا پایان سال1402 استان‌های سمنان، مازندران، گلستان، گیلان، اردبیل، آذربایجان‌شرقی و... به وضعیت پیچیده‌ای دچار شده‌اند. 99درصد از مساحت استان گیلان و سمنان در موقعیت خشکسالی بسیار شدید قرار دارند. استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل و گلستان با 98درصد در جایگاه بعدی قرار گرفته‌اند. همچنین خشکسالی بسیار شدید 96 درصد از مساحت استان مازندران را در برگرفته است. در عین حال، برخی استان‌ها کمترین درصد مساحت خشکسالی را در یک سال اخیر داشته‌اند. استان فارس با 51درصد، هرمزگان با 57درصد، بوشهر با 60درصد و سیستان و بلوچستان با 70درصد وضعیت بهتری نسبت به استان‌های دیگر دارند.
میزان بارندگی
مقایسه اختلاف مجموع بارش در استان‌های کشور از ابتدای سال تا‌کنون نشان می‌دهد که استان بوشهر با 84درصد بیشترین بارندگی را داشته است. استان‌های کهگیلویه‌وبویراحمد، کردستان، خوزستان، ایلام و یزد در رده‌های بعدی بیشترین بارش قرار دارند. این در حالی است که میزان بارندگی در استان‌های گیلان، مازندران، گلستان، قزوین، تهران، خراسان‌رضوی و... منفی بوده است.
