چشم حیوانات، دنیا را چگونه میبیند
دانشمندان نرمافزاری توسعه دادهاند که میتواند جزئیات را از نگاه حیوانات که دید متفاوتی نسبت به انسان دارند، نمایش دهد
زهرا خلجی-روزنامهنگار
حیوانات دنیا را آنطور که ما میبینیم، نمیبینند. مدتهاست دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که حیوانات با دید مادون قرمز و فرابنفش، دنیایی را تجربه میکنند که برای ما کاملا نامرئی است. حالا محققانی که کنجکاو بودند این نوع نگاه را تجربه کنند، سختافزار و نرمافزاری ساختهاند که به انسان اجازه میدهد تصاویر را طوری ثبت کند که انگار از چشم حیواناتی مانند زنبورهای عسل و پرندگان فیلمبرداری شدهاند.
تکنیکی برای درک بهتر دنیای حیوانات
محققان دانشگاه ساسکس و آزمایشگاه رنگ هانلی در دانشگاه جورج میسون معتقدند این دوربین عجیب طیف وسیعی از کاربردها را خواهد داشت. به این ترتیب، آنها این نرمافزار را به شکل منبع باز (اپن سورس) ساختهاند و همه را از مستندسازان طبیعت و بومشناسان گرفتهاند تا علاقهمندان به فضای باز و تماشاگران پرنده را تشویق کنند نگاهی به واقعیتهای بصری بسیار متفاوت این حیوانات بیندازند. دانیل هانلی، نویسنده ارشد این مطالعه گفت: «ما مدتهاست که مجذوب این بودیم که حیوانات چگونه جهان را میبینند. تکنیکهای مدرن در بومشناسی حسی به ما این امکان را میدهند که بفهمیم صحنههای ایستا چگونه به چشم یک حیوان میآید. البته حیوانات اغلب در مورد اهداف متحرک در تشخیص مواد غذایی، ارزیابی نمایشگر بالقوه جفت و غیره تصمیمات حیاتی میگیرند. به همین دلیل ما ابزارهای سختافزاری و نرمافزاری را به اکولوژیستها و فیلمسازان معرفی میکنیم که میتوانند رنگهای درک شده توسط حیوانات را در حرکت ثبت کنند و نمایش دهند.»
فراتر از طیف رنگی انسانی
رنگ، عمق و سایر قابلیتهای بینایی با آرایش گیرندههای نوری چشم ما و همچنین سایر سختافزارهای بیولوژیکی مانند مخروطها و میلههای مونتاژ شده تعیین میشوند. حیواناتی مانند خفاشهای خونآشام و پشهها میتوانند نور مادون قرمز را درک کنند، درحالیکه پروانهها و برخی پرندگان میتوانند نور ماوراء بنفش را ببینند. هر دو فراتر از طیف رنگی هستند که انسان میتواند ببیند. بهطور طبیعی، این امر درک کامل رفتار حیوانات را و اینکه چگونه ممکن است ناخواسته بر توانایی آنها در برقراری ارتباط و یافتن غذا، سرپناه یا جفت تأثیر بگذاریم، برای انسان دشوار میکند.
عملکرد نرمافزار
تاکنون، توانایی انســان برای نگاه از دید حیوانات از طریق روشهایی مانند اسپکتروفتومتری زمانبر بوده است و چون بر شرایط نوری خاص تکیه کردهاند قادر به ثبت تصاویر متحرک نبوده و این همان نقطهای است که دستاورد جدید محققان را متمایز میکند. آنها به سختی ابزاری را با استفاده از عکاسی چندطیفی مهندسی کردهاند که نور را در طول موجهای مختلف ازجمله در محدوده مادون قرمز و فرابنفش میگیرد. دوربین فیلم را در چهار کانال رنگی آبی، سبز، قرمز و فرابنفش ضبط میکند که براساس اطلاعاتی که از گیرندههای چشمی حیوانات میدانیم، بهگونهای پردازش میشوند که گویی از چشم یک حیوان خاص است. تیم سازنده همچنین یک دستگاه پرینت سه بعدی ایجاد کردند که حاوی یک تقسیمکننده پرتو است که نور ماورای بنفش را از نور مرئی جدا میکند و هر کدام توسط یک دوربین اختصاصی گرفته میشود.
دوربین حساس به اشعه ماورای بنفش به شکل اتوماتیک دادههای قابل درک را ضبط نمیکند، اما وقتی با دیگری جفت میشود، با هم فیلم با کیفیت بالا ضبط میکنند. الگوریتمها فیلم را تراز میکنند و تصاویر را از منظر دید حیوانات مختلف ارائه میدهند. میزان دقت این نرمافزار 92درصد است، اما برخی از آزمایشها 99درصد نتایج مثبترا
نیز نشان داده است.