روایت یکی از نخستین اماکن دولتی در محله اسماعیلیون
موضوع: اسناد رسمی محله
ویژگی: مدارک تاریخی و کهن
تاریخ کهن محله کن را باید میان اسناد تاریخی آن جستوجو کرد؛ از کاوشهای باستانشناسی تا اسناد ملکی و شناسنامههای قدیمی که پس از راهاندازی ثبت اسناد و ثبت احوال کن در این آبادی تاریخی به جا مانده است. اهالی کن قدمت این گستره کهن را بیش از 4هزار سال تخمین میزنند. علیرضا بزرگی، یکی از اهالی قدیمی کن میگوید: «نخستین اسناد از قدمت کن در کاوشهای اطراف منطقه جوبنو بهدست آمد. در این کاوشها قبرهایی پیدا شد که اجساد آن بهصورت جنینی دفن شده بودند و به اعتقاد باستانشناسان این اجساد و اشیای همراه آنها قدمت این منطقه را به 4تا 5هزار سال میرساند.»
اگر از کاوشهای باستانشناسی در کن بگذریم، ثبتاحوال کن یکی از معروفترین اماکن این آبادی بود که نهتنها شناسنامه و سند ازدواج اهالی کن بلکه بسیاری از ساکنان روستاهای اطراف از شهرستانک تا شمیران نیز در این مرکز ثبت شده است. بزرگی در اینباره میگوید: «ثبتاحوال کن یکی از نخستین اماکن دولتی کن بود که در محله اسماعیلیون کن تاسیس شد اما اکنون دیگر نشانی از آن ساختمان قدیمی وجود ندارد. این مرکز در روزگاری که قرار شد برای مردم سجل یا شناسنامه صادر شود، در کن راهاندازی شد و چون در آن دوران بسیاری از روستاهای اطراف از وجود چنین مرکزی بیبهره بودند در شناسنامه ساکنان این مناطق قید میشد صادره از کن.»
بررسی شناسنامههای قدیمی اهالی کن و نیز ساکنان شهرستانک، خوی و حتی آبادیهای شمیران تأیید میکنند که حوزه نفوذ این آبادی کهن بوده است. بزرگی درباره رسم کنیها در نوشتن عقدنامه میگوید: «کنیها عقدنامه جوانها را پشت جلد قرآن مینوشتند و رسم داشتند به جای جوهر از زعفران در نوشتن عقدنامه استفاده کنند که خود نشاندهنده احترام آنها به این آیین است. سپس برای ثبت رسمی ازدواج و درج در شناسنامه به ثبتاحوال کن مراجعه میکردند.»