زورخانهگردی؛ رسم پهلوانان تهرانی در ماه مهمانی خدا
زورخانهگردی و گلریزان در ماه مبارک رمضان از قدیمیترین سنتهای تهرانیهاست که همچنان جان دارد و با حلول ماه رمضان در میان پهلوانان و مردم انجام میشود.
ماه مبارک رمضان ماه جانبخشیدن به فضایل اخلاقی و همدلی و نوعدوستی از روزگار قدیم بهانهای برای انجام فعالیتهای عامالمنفعه بود. همایون عبدالرحیمی، نویسنده و تهرانپژوه، درباره آیین زورخانهگردی در ماه مبارک رمضان میگوید: «آیین زورخانهگردی ماه مبارک رمضان یکی از سنتهای دیرین ورزش زورخانهای و پهلوانی بوده است که بیشتر جنبه صلهرحم در ماه رمضان دارد، به این صورت که زمانی افرادی برای بازدید به زورخانهای میروند، بعد از آن همگی افراد همراه یکدیگر به زورخانه بعدی خواهند رفت و این روند ادامه پیدا میکند. جالب اینکه در اینماه فعالیتهای پهلوانان و ورزشکاران متوقف نمیشد و تا سحر درهای زورخانه باز بود.
بهانه این آیین تنها صلهرحم نبود. هرچند بهانهای برای دیدن دوستان و بهخصوص پهلوانان زورخانههای مختلف بود، ولی انگیزه اصلی این زورخانهگردی حلوفصل مشکلات مردم در ماه خدا بود.»
بهموازات سنت نیک زورخانهگردی درماه رمضان، در تهران قدیم رسم نیکی به نام گلریزان انجام میشد و همچنان این رسم در میان ورزشکاران و پهلوانان زورخانههای شهر ماندگار است و انجام میشود.
عبدالرحیمی درباره رسم گلریزان ماه رمضان میگوید: «سنت بسیار نیک و پسندیدهای بود. در حقیقت روزهداری را به عمل به نمایش میگذاشتند. سعی میکردند جویای احوال همدیگر باشند و در گود زورخانه مشکلات را حلوفصل کنند. ورزشکاران و پهلوانان در طول ماه مبارک رمضان هر شب به یک زورخانه تهران میرفتند و از نیازمندان دستگیری میکردند و در برخی مواقع هم مراسم گلریزان برگزار میکردند. کسی نبود که مشکلاتش حل نشود و در این زورخانهگردی همیشه خیر و برکت جاری بود. اگر کسی نیازمند بود و به کمک احتیاج داشت اهل زورخانه دورهم جمع میشدند و به او کمک میکردند.»
رسم نیک گلریزان در مراسم زورخانهگردی باعث شده بود در ایام ماه رمضان خیران و نیکوکاران سری به زورخانههای شهر بزنند و در عمل نیک کمک به نیازمندان شریک شوند. درمجموع یک ارتباطات اجتماعی در زورخانه شکل میگرفت و هدفش فقط ورزش زورخانهای نبود بلکه محور،حل مشکلات نیازمندان بود.