حمل‌و‌نقل‌تهران برقی می‌شود

برقی‌سازی حمل‌ونقل باید از اتوبوس شروع شود
بهزاد اشجعی- کارشناس آلودگی هوا
برقی‌سازی‌ ناوگان حمل‌ونقل عمومی فراتر از آلودگی هوا و در زمینه‌های مختلف زندگی شهری تأثیر‌گذار است اما اگر بخواهیم از این نظر به آن نگاه کنیم باید گفت که براساس مدل‌سازی‌های انجام شده، برقی‌سازی‌ قطعا منجر به کاهش آلاینده‌ها خواهد شد.
اقدامات لازم برای کاهش آلودگی هوا در قانون هوای پاک دیده شده است. اقداماتی در این برنامه تعیین شده و میزان اثرگذاری و هزینه اجرا به تفکیک مشخص شده است. راهکار‌هایی که تأثیر بیشتر و هزینه و زمان کمتر دارند اولویت بیشتر پیدا می‌کنند اما این کار به معنی فراموش کردن راهکار‌های دیگر نیست. یک اتوبوس برقی چه در داخل تولید شود و چه از مسیر واردات تامین شود، قیمت زیادی دارد. با این حال باید زیرساخت‌های برقی‌سازی‌ را اجرا و به سمت این هدف حرکت کنیم. می‌بینیم که در کلانشهر‌های جهان نیز شهرداری‌ها پیشگام برقی‌سازی‌ هستند و بیشتر از بخش خصوصی در این زمینه تلاش می‌کنند. دلیل آن هم مسائل اقتصادی است که سرمایه‌گذاری زیادی را طلب می‌کند. طبیعتا سرمایه‌گذاری اولیه زیاد، برای بخش خصوصی جذابیت ندارد. وقتی برقی‌سازی به میزان کافی توسعه پیدا کند و معادلات اقتصادی پاسخگو باشد، سرمایه‌های بخش خصوصی هم درگیر می‌شود. دولت‌ها و شهرداری‌ها در این حوزه نقش تسهیلگر را ایفا کرده‌اند و اگر در ایران هم بخواهیم به‌سوی برقی‌سازی پیش برویم نیاز به کمک دولت و شهرداری داریم وگرنه طرح از نظر مالی با شکست مواجه خواهد شد.
موفقیت شهر‌ها در زمینه برقی‌کردن حمل‌ونقل عمومی را باید با اوضاع داخلی همان کشور مانند قیمت حامل‌های انرژی، منابع برق، الگو‌های ترافیکی و... ارزیابی کرد. وضعیت آلودگی هوا در شهر‌های بزرگ چین به شهر‌های کشور ما شباهت‌ دارد. چین براساس شاخص‌های خود، برقی‌سازی‌ را در اولویت قرار داد و چه در زمینه تولید خودرو و چه در زمینه استفاده از این فناوری دستاورد‌های خوبی داشت. ما نیز باید وضعیت شهر‌های خود را بسنجیم و ببینيم چه برنامه‌هايی مطلوب است و براساس آن تصمیم بگیریم که با چه سرعتی به سمت برقی‌سازی‌ پیش برویم. برای پاسخ دادن به این سؤال که برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی در شهر‌های ما و خصوصا پایتخت زود است یا دیر؛ دو جواب داریم. اگر شهر‌های خود را با کشور‌های توسعه یافته مقایسه کنیم خواهیم گفت که برای این کار دیر شده است اما اگر بخواهیم وضعیت کشور خود را درنظر بگیریم ابتدا باید ببینیم که چاره‌ای به جز برقی‌سازی‌ داریم یا خیر؟ راهکار‌های دیگری هم برای کاهش آلودگی هوا در کوتاه‌مدت وجود دارد اما برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی جزو راهکار‌‌های اصلی مقابله با آلودگی هواست و دیر یا زود باید این کار را انجام دهیم.طبیعتا هرچقدر حجم وسیله نقلیه برقی بیشتر باشد دیرتر به نتیجه اقتصادی خواهد رسید. با این حساب اول موتورسیکلت بعد سواری و بعد اتوبوس قرار می‌گیرد. اگر از نظر آلایندگی بررسی کنیم، براساس سیاهه انتشار آلاینده‌ها، اتوبوس‌ها در اولویت اول قرار دارند بعد موتورسیکلت‌ها و بعد سواری‌ها هستند. مجموعا در شهری مانند تهران بهتر است که برقی‌سازی‌ از اتوبوس شروع شود.

خودروهای برقی  یک نیاز ملی و بین‌المللی
عباس علی‌آبادی- وزیر صنعت، معدن و تجارت
برقی‌سازی‌ فرایندی است که سال‌هاست در دنیا شروع شده است؛ زیرا به لحاظ بهره‌وری، تجهیزات برقی در مقایسه با سایر تجهیزات، مؤثرتر عمل می‌کند و سازگاری بسیار زیادی با محیط‌زیست دارند. در داخل کشور نیز آنچه باید به‌طور جدی مدنظر همه قرار داشته باشد حرکت به سمت برقی‌سازی‌ در همه زمینه‌ها ازجمله حمل‌ونقل است و ما از شرکت‌های دانش بنیان دعوت می‌کنیم به این نهضت و حرکت بپیوندند و ظرفیت‌های خود را بسیج کنند.
جایگزینی هر خودروی برقی به‌ویژه تاکسی‌های برقی با خودروهای سوخت فسیلی، سهم قابل توجهی در کاهش آلودگی هوا دارد و با ورود خودروی برقی، از مصرف سوخت به میزان قابل توجهی کاسته می‌شود. این موضوع نه‌تنها به لحاظ کاهش آلاینده‌ها بلکه از منظر اقتصادی نیز ارزش بالایی برای کشور دارد و با توجه به نرخ جهانی سوخت اگر ظرفیت‌های علمی کشور را در این زمینه بسیج کنیم، منافع خوبی نصیب کشور خواهد شد.
در زمینه تجهیز زیرساخت‌ خودرو‌های برقی در کشور کار‌های خوبی از سال‌های گذشته آغاز شده و در حال انجام است؛ بیش از ۹۳هزار مگاوات نیروگاه در کشور وجود دارد و مصرف برق کشور نیز در بخش عمده‌ای از زمان در اوج نیست؛ لذا می‌توان این ظرفیت را به‌کار گرفت. در اوضاع کنونی با تعداد کم خودروی برقی میزان مصرف انرژی این خودرو‌ها ناچیز است، اما هر قدر که تعداد خودرو‌ها بیشتر می‌شود، در توسعه زیرساخت‌های انرژی هم باید اقدام کرد. با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور، ساخت کلان برای استفاده از خودرو‌های برقی فراهم است اما برای توسعه زیرساخت‌های تکمیلی باید اقداماتی انجام شود؛ اقداماتی از قبیل نصب شارژ‌های سریع و کند خودروها در کلانشهر‌ها و بین شهر‌ها آغاز شده و کار‌های مقدماتی برای نصب شارژ‌های خودرو در جاده‌های کلانشهر‌هایی مانند تهران- مشهد، تهران- اصفهان و تهران -تبریز با سرمایه‌گذار و پیمانکار انجام شده است. نصب دستگاه شارژ کُند خودرو، عمدتا در منازل خواهد بود که باید در بیش از دوسوم ظرفیت به آن اتکا کرد و شارژ سریع هم بین جاده‌ها و داخل شهر‌ها برای شارژ‌های خاص در نظر گرفته شده است.
خودروهای برقی یک نیاز ملی و بین‌المللی است و این وزارتخانه به‌طور قاطع و محکم از طرح خودروهای برقی حمایت می‌کند؛ زیرا کره زمین پذیرش این میزان آلودگی را ندارد. در زمینه خودروهای برقی، واردات اقدام خوبی است اما نیاز ما تقویت مهندسی و نوآوری است که این موضوع باید به‌عنوان یک اصل مورد توجه قرار گیرد. تولید بسیار مهم است، اما هر تولیدی کارگشا نیست و باید در بخش‌های ثروت‌ساز و در زمینه آنچه گلوگاه است، تولید صورت گیرد.
امروز خودروی برقی یک ضرورت است؛ چراکه ما در تله سوخت گرفتار شده‌ایم. در وزارت صمت دست نیاز به سمت همه علما و دانشمندان دراز کرده‌ایم تا راهکارهایی عرضه کنند. به همه دانشگاه‌ها اعلام کرده‌ایم که در این حوزه ورود کنند و به امید روزی هستیم که خودروهای برقی ما به دنیا صادر شود.

توسعه حمل‌ونقل برقی الگوی کلانشهرها شود
حسن مرادی- عضو هیات علمی‌ دانشگاه تهران
فناوری حمل‌ونقل رو به پیشرفت است و هر سال که می‌‌گذرد، تحولات جدیدی در صنعت، اقتصاد و... رخ می‌دهد. در حال حاضر صنایع مرتبط با حمل‌ونقل توسعه جدی پیدا کرده‌اند و بخشی از توسعه به این سمت می‌رود که سوخت‌های فسیلی مانند گازوییل و بنزین را حذف کند. من 10سال قبل در انگلیس شاهد استفاده خانواده 3نفره از یک خودرو کوچک برقی بودم و عجیب اینکه خودرو محصول هندوستان بود. به این معنی که خودرو برقی تولید‌شده در یک کشور آسیایی در غرب اروپا در حال حرکت بود. با این وصف نباید غیرمنتظره باشد که اکنون کشور‌های دیگر آسیایی در حال ساخت خودرو‌های الکتریکی باشند و بازار خود را در غرب پیدا کنند. حالا این تولید‌کنندگان آسیایی گویی با تولید متنوع خودرو‌های برقی گوی سبقت را از تولید‌کنندگان غربی ربوده‌اند. شکی نیست که اقدام شهرداری تهران برای تجهیز ناوگان حمل‌ونقل به‌خودرو‌های برقی، هم از آلودگی فزاینده که یک معضل زیست‌محیطی است می‌کاهد و هم باعث کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی می‌شود. بهره‌گیری از فناوری جدید در نهایت به صرفه‌جویی در هزینه‌های تامین سوخت شهر هم کمک خواهد کرد. در کنار این موضوع باید توجه کرد که برقی‌سازی از جنس فناوری‌های آینده است و روز‌به‌روز اقبال شهر‌های جهان به آن افزایش خواهد یافت. طبیعتا باید فناوری را از کشوری وارد کنیم که از نظر علمی برتری داشته و از نظر اقتصادی هم با ما تعامل داشته باشد. مشکل ترافیک به‌صورت عمده در کلانشهر‌هایی مانند مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، اهواز و... دیده می‌شود. زمینه‌ای برای بهره‌گیری این شهر‌ها از فناوری حمل‌ونقل عمومی برقی وجود دارد و این کاری است که مدیریت شهری این کلانشهر‌ها باید دنبال کنند. شورا‌های شهر می‌توانند در بودجه‌ سالانه شهرداری، بخشی را برای برنامه‌ریزی با هدف برقی‌سازی حمل‌ونقل عمومی درنظر گیرند.