گزارش
2 شرکت ایرانی در میان 250 پیمانکار برتر جهانی
مهندسان ایرانی در فاصله سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۴۰۰ حدود ۳۴میلیارد دلار خدمات فنی و مهندسی صادر کرده‌اند
محسن امین- روزنامه‌نگار
درست 44سال پیش، زمانی که آمریکایی‌ها معدن مس سرچشمه را به ناچار رها کردند و رفتند، روی دیوارهای بزرگ‌ترین معدن ایران نوشتند: «برمی‌گردیم...» کنایه‌شان سیاسی و در مورد انقلابی که آن سال‌ها در کشور جاری بود، نبود. حرف‌شان این بود که نمی‌توانید معدنی که تازه راه افتاده و تجربه جدیدی برای ایرانی‌هاست را اداره کنید و مجبور خواهید شد دوباره سراغ ما را بگیرید. ماجرا از این قرار بود که سال1350، دکتر نیازمند که ماموریت راه‌اندازی معدن مس سرچشمه را داشت، وقتی از خروج جمعی مهندسان آمریکایی از معادن مس شیلی به واسطه انقلاب شیلی با خبر شده بود، خودش را به در منزل مدیرعامل بیکار شده شرکت آناکاندا رسانده بود و همه آنها را به ایران دعوت کرده بود تا راه سخت تبدیل بیابانی عظیم به معدنی بزرگ را برای ایرانی‌ها باز کنند. حالا، حدود 5 دهه از آن روزها گذشته و نه‌تنها سرچشمه تعطیل نشده، بلکه مهندس‌های ایرانی راه بازار فروش خدمات مهندسی در جهان را خوب پیدا کرده‌اند. تا جایی که در بین 250شرکت پیمانکاری مهندسی برتر در جهان، نام 2شرکت ایرانی به چشم می‌خورد. این در حالی است که مهندسان ایرانی در حوزه‌های بسیار دیگری نشان داده‌اند که می‌توانند با اتکا به د انش و نیروی داخلی، کارهای بزرگی را به سرانجام برسانند.
دیپلماسی اقتصادی پشتوانه بخش خصوصی
طبق آمار مربوط به عملکرد صادرات خدمات فنی و مهندسی که از سال۱۳۷۳ تا سال۱۴۰۰ توسط کمیته ماده۱۹ سازمان توسعه تجارت ایران ارائه شده، حدود ۳۴میلیارد دلار در قالب ۹۱۱پروژه کارنامه تقریبی صدور خدمات فنی و مهندسی ایران بوده است. به‌گفته دبیر سندیکای شرکت‌های ساختمانی ایران، صدور خدمات بخش خصوصی ایران به کشورهای جهان، کماکان به سياستگذاری‌های دولت، صدور مجوزها و دیپلماسی اقتصادی مرتبط است. ایرج گلابتونچی به‌عنوان شاهد مثال می‌گوید: «در سال‌هایی مثل سال۱۳۹۰ که توجه دولت بیشتر شده، جایزه صادراتی گذاشته و اجازه فعالیت داده است، ظرفیت صادرات فنی و مهندسی ما را به ٢.٤میلیون دلار رسانده است. همچنین، سال۱۳۹۴ درهای کشور عراق به روی پیمانکاران ایرانی باز شد و پیمانکاران بخش خصوصی با ورود در مناقصات، 2 میلیارد دلار پروژه گرفتند.»
انتحاری داعش روی خدمات مهندسی ایران!
دبیر سندیکای شرکت‌های ساختمانی ایران یادآوری می‌کند: «شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی ایران از سال۲۰۰۹ تا 2015 مجموعا حدود 2میلیارد دلار در عراق کار گرفتند، اما به‌اندازه 5میلیارد دلار ظرفیت کار ایجاد کردند: «بخش خصوصی با ۳۸شرکت، ۵۷پروژه در عراق گرفتند. با ماشین‌آلات و تجهیزاتی که پیمانکاران ایرانی به عراق برده‌اند به‌راحتی می‌توان5 میلیارد دلار به کار گرفت.» روندی که درصورت تثبیت می‌توانست به رکورد ۲۰میلیارد دلار صادرات مهندسی هم بینجامد. اما از سال۱۳۹۵ که داعش وارد عراق شد امکان گرفتن کار برای شرکت‌های ایرانی کم شد.»
ظرفیت بالای 2میلیون‌و۶۰۰هزار مهندس ایرانی
بازار خرید خدمات مهندسی در جهان، فضایی پرکار و پرسودی است. در حال حاضر ۵۶هزارو۵۰۰ شرکت مهندسی تأیید صلاحیت شده در ایران فعال هستند که ۳۵۰۰شرکت مهندس مشاور هستند. شرکت‌هایی که درمجموع، خدمات حدود 2میلیون‌و۶۰۰ هزار مهندس ایرانی را به‌کار گرفته‌اند و جدای از فعالیت‌های مهندسی و عمرانی در کشور، صدور خدمات مهندسی به کشورهایی مانند ازبکستان، تاجیکستان، بنگلادش، افغانستان، پاکستان، سریلانکا، قزاقستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، عراق، امارات متحده، عمان، یمن، بلاروس، جیبوتی، کنیا، الجزایر، سودان و ونزوئلا به دنبال داشته‌اند.
2 ایرانی در جمع 250پیمانکار برتر جهان
چین بزرگ‌ترین پیمانکار جهان است؛ در رتبه‌بندی ۲۵۰پیمانکار برتر در جهان، چین 74شرکت دارد و ترکیه هم با ۴۴شرکت حضور پررنگی دارد. در این میان 2شرکت ایرانی هم جزو ۲۵۰پیمانکار برتر دنیا هستند. رئیس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران معتقد است: «وجود رقبایی مانند ترکیه با 60میلیارد دلار صادرات خدمات فنی و مهندسی بدون موانع تحریم، نیاز به حمایت حاکمیت از بخش خصوصی و تسهیل صادرات را دوچندان‌می‌کند.»
