پای ایمنی در میان است

 مهدی اسماعیل پور | روزنامه‌نگار

«تونل نیایش و پل صدر مسدود می‌شوند، امشب تردد در تونل توحید امکان‌پذیر نیست و....» احتمالا بارها این خبرها را در فضای مجازی دیده یا شنیده‌اید. شاید برای بسیاری این سؤال پیش بیاید که چرا در بازه‌های زمانی مختلف یکی از تونل‌های شهری از نیمه شب تا صبح روز بعد(معمولا از ساعت 24 شب تا 5صبح) مسدود می‌شود. مگر در این ساعت‌ها در دل تونل‌ها چه اتفاقی می‌افتد؟ اکبر اختیاری، سرپرست شرکت کنترل ترافیک تهران در این‌باره اطلاعات بیشتری می‌دهد.

افزایش عمر شریان‌های اصلی شهر 
پایتخت 5تونل شهری دارد و عملیات بهسازی آنها توسط شرکت کنترل ترافیک شهر تهران پیگیری می‌شود و هدف از این کار هم تردد روان و ایمن وسایل نقلیه در داخل تونل‌هاست. چون بهبود روشنایی، تهویه و جانمایی و بررسی تابلوهای ترافیکی در کاهش تخلفات و خطاهای رانندگی تأثیرگذار است و در کنار اینها عملکرد صحیح سیستم‌های تشخیص حوادث و دوربین‌های نظارتی باعث شناسایی عوامل حادثه‌ساز و مسدود‌سازی‌ بموقع مسیر می‌شود. به‌طور کلی عملیات نگهداری و تعمیر تجهیزات تونل با هدف افزایش عمر مفید این شریان‌های حیاتی حمل‌ونقل تهران و رفع بموقع خرابی‌‍‌ها در راستای امکان بهره‌برداری برخط از سامانه‌ها صورت می‌گیرد.

فعالیت 12تا 30نفر در هر تونل
انسداد تونل‌های شهری به‌طورمعمول با توجه به تعداد و حجم استهلاک تجهیزات معمولا بین یک تا 5شب در‌ماه اتفاق می‌افتد. به‌دلیل محدودیت‌های ترافیکی هم زمان انسداد از ساعت 24تا 5بامداد درنظرگرفته می‌شود که وسایل نقلیه کمترین تردد را در شهر دارند. برای کار در هر تونل با توجه به حجم کار بین 12تا 30مدیر، مهندس، تکنیسین و کارگر ماهر مشغول کار می‌شوند. سرویس و نگهداری تونل‌ها، به‌صورت کلی شامل 2 بخش نگهداری و تعمیر تجهیزات و همچنین انجام نظافت و شست‌وشوی تونل است. دربخش نگهداری و تعمیرات، مواردی مانند سرویس دوره‌ای وسایل داخل تونل، کالیبراسیون سنسورها و تجهیزات، نظافت تجهیزات و... انجام می‌شود. نظافت و پاکسازی معبر، رنگ‌آمیزی جداول، شست‌وشوی دیواره‌های تونل، لایروبی کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی هم بخش دوم کار است.

سرویس‌های دوره‌ای تونل‌ها
سرویس دوره‌ای تونل‌ها دلایل مختلفی دارد. بالا رفتن عمر آنها یکی از این دلایل است. به‌عنوان مثال حدود 20سال از عمر تونل رسالت، به‌عنوان نخستین تونل ترافیکی پایتخت می‌گذرد و تونل توحید هم به‌عنوان پرترددترین معبر حدود 16سال قدمت دارد. علاوه بر قدمت، فرسودگی تجهیزات داخل تونل‌ها هم با توجه به بهره‌برداری تمام‌وقت از آنها و قرار داشتن درمعرض گرما، نفوذ آب و گازهای آلاینده باعث می‌شود تونل‌ها موردی یا دوره‌ای نیاز به سرویس، تعمیرات یا تعویض قطعات پیدا کنند، به همین دلیل براساس قوانین و استانداردها در دوره‌های مختلف تونل‌ها چند ساعت مسدود و عملیات ایمن‌سازی‌ در آنها انجام می‌شود

دلایل بازسازی تونل‌های شهری
 بالا رفتن عمر تونل‌های شهری 
 فرسودگی تجهیزات با توجه
 به بهره‌برداری تمام‌وقت از آنها
 پایین آمدن عمر مفید سامانه‌ها به‌خاطر گرما و آلودگی محیطی
 نشت آب و نفوذ رطوبت به سازه تونل 
 عدم‌پشتیبانی فنی و نرم‌افزاری سیستم‌ها به‌دلیل تحریم

برای تعمیرات چه کارها و اقداماتی انجام می‌شود؟
 جایگزینی تجهیزات معیوب سیستم روشنایی
 تست سیستم‌های برق اضطراری
 سرویس دوره‌ای تابلوهای توزیع برق
 کالیبراسیون سیستم تشخیص حادثه و سنسورهای مرتبط 
با سیستم تهویه
 تعمیر پوشش‌های بتنی دیواره تونل، وصله‌کاری ترک‌ها، اجرای پوشش ضدآب برای جلوگیری از نفوذ آب
 تعویض چراغ‌هاو تابلوهای جهت‌نمای خروج اضطراری
 اصلاح روکش آسفالت درصورت نیاز 

امنیت زیرساخت‌های حیاتی شهر
اکبر اختیاری، سرپرست شرکت کنترل ترافیک تهران:به‌منظور حفظ حداکثر ایمنی و اطمینان از پایداری تجهیزات، تونل‌های شهری به‌صورت دوره‌ای در ساعت‌های کم‌تردد شبانه مسدود می‌شوند. دلیل اصلی این انسدادها انجام عملیات فنی و نظافت دوره‌ای است. کارشناسان در این بازه زمانی به‌صورت پیوسته، اقدام به سرویس و کالیبراسیون دقیق انواع سنسورها و سامانه‌های هوشمند می‌کنند، همچنین سرویس کامل سیستم روشنایی برای اطمینان از عملکرد بهینه، بررسی و تست تجهیزات اطفای حریق، فن‌های تهویه و بازرسی تخصصی تأسیسات برق اصلی و سامانه‌های تغذیه اضطراری انجام می‌شود. علاوه بر این، عملیات نظافت درون تونل‌ها برای حفظ استانداردهای بهداشتی و دید بیشتر عملیاتی می‌شود. در نتیجه محدودیت‌ تردد‌های برنامه‌ریزی‌شده، ضامن امنیت بلندمدت عبور و مرور از این زیرساخت‌های حیاتی شهری است.